29. 5.

29. maj/svibanj (29. 5.) je 149. dan godine po gregorijanskom kalendaru (150. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 216 dana.

Događaji

• 1167. — Vojska udruženih italijanskih gradova Lombardijske lige porazila je u bici kod Lenjana trupe nemačkog cara Fridriha I Barbarose.
• 1453. — Poslije duge opsade, turska vojska, sa sultanom Mehmedom na čelu, zauzela Konstantinopolis (Carigrad, Istanbul), prijestonicu nekada moćnog Bizantijskog carstva, i ubila cara Konstantina XI Paleologa.
• 1839. — Uspostavljeni diplomatski odnosi Srbije i Velike Britanije.
• 1868. — U Topčideru, u Beogradu u atentatu ubijen je knez Mihailo Obrenović. Atentatori su uhapšeni, odmah osuđeni i streljani na Karaburmi. Za učešće u zaveri optužen je bivši knez Aleksandar Karađorđević.
• 1914. — U sudaru britanskog putničkog broda "Carica Irske" i norveškog teretnjaka "Storstat" na rijeci Sent Lorens (St. Lorence) u Kanadi poginulo najmanje 1.012 ljudi.
• 1917. — Rođen američki državnik John Fitzgerald Kennedy, predsjednik SAD-a od januara 1961. do 22. novembra 1963, kada je ubijen u atentatu u Dallasu.
• 1929. — Prvi zvučni film u koloru "On with the Show" prikazan u Njujorku (NewYork).
• 1953. — Novozelandski alpinista Edmund Hillary i Nepalac Tenzing Norgaj (Tenzing Norgay, 1914. - 09.05.1986.) osvojili najviši planinski vrh na zemlji Mont Everest (Mount Everest, 8.848 metara) na Himalajima i time postali prvi ljudi u historiji alpinizma koji su se popeli na "krov svijeta".
• 1968. — Savet bezbednosti UN uveo sankcije Rodeziji zbog rasne dikriminacije režima Jana Smita.
• 1972. — Generalni sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije i predsednik Prezidijuma Vrhovnog Sovjeta SSSR Leonid Brežnjev i predsednik SAD Ričard Nikson potpisali u Moskvi deklaraciju kojom je otvorena era boljih, miroljubivih odnosa dve svetske sile.
• 1985. — Na stadionu "Hejsel" u Briselu (Brussels), neposredno prije početka finalne utakmice Kupa evropskih šampiona u nogometu između Liverpula i Juventusa, došlo do vandalskog napada navijača iz Engleske na italijanske navijače, pri čemu je poginulo 39 i povrijeđeno više od 400 ljudi.
• 1990. — Boris Jeljcin izabran za prvog predsednika Ruske Federacije.
• 1992. — Sa srpskih položaja u Nedžarićima granatirana i prvi put zapaljena zgrada "Oslobođenja".
• 1992. — Nakon granatiranja sa srpskih položaja, srušena i zapaljena džamija Magribija na Marindvoru u Sarajevu.
• 1997. — Loran Kabila preuzeo je dužnost predsednika Demokratske Republike Kongo (bivši Zair), 12 dana nakon što su njegove snage, u sedmomesečnom građanskom ratu, porazile armiju lojalnu diktatoru Mobutuu Sese Sekou.
• 1999. — Najbolji bh. atletičar, skakač uvis Elvir Krehmić, osvojio prvo mjesto na Međunarodnom atletskom mitingu u Sevilji (Sevilla, Španija). Krehmić je, pre-skočivši visinu od 2,27 metara, postavio rekord stadiona u Sevilji.
• 1999. — Hrvatska odbila zahtjev Haškog tribunala za pokretanje istrage o zločinima počinjenim nad srpskim civilima u operaciji "Oluja" u avgustu 1955. godine.
• 2001. - Četvorica sledbenika Osame Bin Ladena, šefa terorističke mreže Al-Kaida osuđena u SAD za planiranje ubistava Amerikanaca u inostranstvu i postavljanje bombi u dve američke ambasade u Africi.
• 2002. — Zastupnički dom Parlamenta BiH usvojio Prijedlog budžeta institucija BiH i međunarodnih obaveza BiH za ovu godinu, ali bez stavke o finansiranju agenta za zastupanje tužbe BiH protiv SR Jugoslavije pred Međunarodnim sudom pravde (ICJ) u Hagu (Haag).
• 2002. — U Velikoj Britaniji, crnac Pol Boteng imenovan za generalnog sekretara Trezora i on je prvi crnac u vladinom kabinetu koji je zauzeo visoki položaj.
• 2003. — Američki predsednik Džordž Buš povukao naredbe od pre 11 godina koje su omogućile uvođenje sankcija Saveznoj republici Jugoslaviji.
• 2005. — U Libanu održani parlamentarni izbori, prvi u 30 godina bez prisustva sirijskih snaga.
• 2005. — Francuzi ubjedljivom većinom na referendumu odbacili ustav Evropske unije. Francuska, jedna od osnivačica EU i prva država koja je odbacila ustav EU, koji je do tada ratifikovalo devet evropskih država. Dva dana kasnije premijer Francuske Jean-Pierre Raffarin podnio ostavku, na taj položaj imenovan Dominique de Villepin.

.

Rođenja

• 1265. — Dante Alighieri, talijanski pjesnik († 1321.).
• 1504. — Antun Vrančić, crkveni prelat, diplomat i pisac († 1573.).
• 1816. — Ivan Kukuljević Sakcinski, hrvatski političar, književnik i povjesničar († 1889.).
• 1843. — Ivan Banjavčić, hrvatski političar i dobrotvor † 1913.).
• 1860. — Isaac Albéniz, španjolski pijanist i skladatelj († 1909.).
• 1868. — Abdul Medžid II, turski sultan (†1944.).
• 1875. — Svetozar Ćorović, srpski književnik (†1919.).
• 1894. — Josef von Sternberg, američki filmski režiser austrijskog porekla.
• 1906. — T. H. White, engleski pisac.
• 1917. — Džon Ficdžerald Kenedi, američki državnik, predsednik SAD.
• 1929. — Peter Higgs, britanski teorijski fizičar i dobitnik Nobelove nagrade iz fizike.
• 1944. — Maurice Bishop, grenadski političar i revolucionar († 1983.).
• 1958. — Annette Bening, američka glumica.
• 1959. — Rupert Everett, engleski glumac.
• 1961. — Melissa Etheridge, američka rokerica i glumica.
• 1967. — Noel Gallagher, britanski muzičar(Oasis)
• 1970. — Roberto Di Matteo, talijanski nogometni trener i igrač.
• 1976. — Egor Titov, ruski nogometaš i trener.
• 1977. — Massimo Ambrosini, talijanski nogometni reprezentativac.
• 1977. — Jurica Golemac, slovensko-hrvatski je profesionalni košarkaš.
• 1978. — Sébastien Grosjean, francuski teniser.
• 1979. — Ivanka Matić, srpska košarkašica.
• 1981. — Andrej Aršavin, ruski nogometaš.

.

Smrti

• 1453. — Konstantin Dragaš, vizantijski car.
• 1500. — Bartolomeu Dias (Bartholomew Diaz), bio je jedan iz plejade velikih portugalskih moreplovaca i istraživača 15. vijeka (*1451.).
• 1829. — Humphry Davy, britanski hemičar.
• 1903. — U Beogradu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i njegova žena Draga Mašin.
• 1903. — Milovan Pavlović, srpski đeneral, ministar vojske. (*1842.).
• 1942. — John Barrymore, američki filmski i pozorišni glumac.
• 1957. — James Whale, engleski reditelj.
• 1979. — Mary Pickford, američka filmska glumica kanadskog porijekla.
• 1982. — Romy Schneider, austrijska glumica.
• 1994. — Erich Honecker, komunistički lider i predsjednik Istočne Njemačke od 1976. do 1989. godine.
• 2003. — Momir Talić, načelnik Generalštaba Vojske Republike Srpske.
• 2004. — Ivica Šerfezi, hrvatski kantautor.
• 2010. — Dennis Hopper, američki glumac i režiser (* 1936.)
• 2017. — Manuel Noriega, panamski vojskovođa i diktator (* 1934)

Blagdani/Praznici

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Prepodobnog Teodora Osveštanog.
  • Blaženu devicu Muzu.
  • Svetog Nikolu Mistika - patrijarha carigradskog.
  • Svetog novomučenika Nikolaja.
  • Prepodobne mučenike Savaite.
  • Svetog sveštenomučenika Teodora - episkopa vršačkog
  • Sveti sveštenomučenik Teodor Vršački; Mučenik Vukašin (Odanije Vaznesenja).

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar