25. 10.

25. oktobra/listopada (25. 10.) je 298. dan godine po gregorijanskom kalendaru (299. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 67 dana.

Događaji

• 732. — Franački vladar Šarl u bici kod Poatjea teško porazio Saracene i time definitivno zaustavio njihov dalji prodor u zapadnu Evropu, što mu je donelo nadimak Čekić (Karlo Martel).
• 1415. — Englezi u Stogodišnjem ratu, pod komandom kralja Henrija V, naneli težak poraz Francuzima u bici kod Azenkura na severu Francuske.
• 1495. — U Portugaliji na presto stupio kralj Manuel I Veliki ili Srećni.
• 1616. — Holandski moreplovac Dirk Hartog na putu prema Javi otkrio zapadne obale Australije.
• 1815. — Srpski knez Miloš Obrenović postigao sporazum s vezirom Beogradskog pašaluka Marašli Ali-pašom o mešovitoj srpsko-turskoj upravi, čime je završen oružan deo Drugog srpskog ustanka.
• 1893. — Mehmed Teufik ef. Azabagić imenovan za reisu-l-ulemu.
• 1918. — Prvi svetski rat: Kod mesta Vitorio Veneto počela jedna od poslednjih bitaka u Prvom svetskom ratu, koja je završena 3. novembra pobedom Italijana nad već dezorganizovanom austrougarskom vojskom.
• 1929. — slom berze u New York - u, početak velike depresije.
• 1936. — Vlade Nemačke i Italije potpisale tajni protokol o uzajamnoj pomoći, kojim je formirana osovina Rim-Berlin.
• 1938. — Libija postala deo Italije.
• 1944. — po prvi put u Drugom svjetskom ratu koriste se napadi kamikaza.
• 1949. — Sprovodeći blokadu Jugoslavije posle rezolucije Informbiroa, SSSR otkazao gostoprimstvo jugoslovenskom ambasadoru u Moskvi, što su potom učinile i ostale zemlje komunističkog bloka.
• 1956. — Egipat, Jordan i Sirija osnovali jedinstvenu vojnu komandu radi koordinacije odbrane od izraelskog napada.
• 1971. — Generalna skupština Ujedinjenih Nacija odlučila da primi Kinu u svetsku organizaciju i da isključi Tajvan.
• 1983. — Trupe SAD okupirale karipsku ostrvsku državu Grenadu, pošto su levičarske snage izvele državni udar.
• 1991. — posljednji vojnik JNA napusti teritoriju Republike Slovenije.
• 1995. — Na osnovu sporazuma Izraela i Palestinske oslobodilačke organizacije o palestinskoj samoupravi, izraelske trupe počele povlačenje iz grada Dženin, na okupiranoj Zapadnoj obali.
• 2001. — Na donatorskoj konferenciji Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope u Bukureštu Jugoslavija dobila pomoć od 430 miliona evra.

.

Rođenja

• 1806. — Kaspar Šmit (poznat kao Maks Štirner), nemački filozof anarhista.
• 1811. — Evarist Galoa, Francuski matematičar, poznat po teoriji koja nosi njegovo ime.
• 1825. — Johan Štraus Mlađi, austrijski kompozitor, violinista i dirigent.
• 1838. — Georges Bizet, francuski skladatelj († 1875.).
• 1842. — Dimitrije Ruvarac, srpski istoričar, publicista i političar.
• 1844. — Friedrich Nietzsche, njemački filozof.
• 1856. — Dragutin Gorjanović Kramberger, hrvatski paleontolog, znanstvenik, paleontropolog i geolog († 1936.).
• 1881. — Pablo Picasso, španjolski slikar († 1973.).
• 1889. — Abel Gance, francuski filmski režiser, producent, scenarist i glumac († 1981.).
• 1895. — Ante Ercegović, hrvatski biolog, svećenik i oceanolog († 1969.).
• 1904. — Cemal Reşid Rey, turski kompozitor.
• 1919. — Beate Uhse, njemačka poduzetnica.
• 1920. — Anatolij Grigorjevič Jegorov, ruski filozof.
• 1920. — Aleksandar I., grčki kralj.
• 1929. — Peter Ruehmkorf, njemački liričar.
• 1931. — Annie Girardot, francuska glumica.
• 1946. — Elías Figueroa, umirovljeni čileanski nogometaš.
• 1948. — Duško Novaković, srpski pjesnik.
• 1948. — Glenn Tipton, britanski gitarista.
• 1960. — Osvaldo Ríos, portorikanski glumac, pjevač i maneken.
• 1963. — Amir Brka, bosanskohercegovački pisac.
• 1966. — Matija Prskalo, hrvatska kazališna, televizijska i filmska glumica.
• 1968. — Vesna Tominac Matačić, hrvatska glumica.
• 1969. — Oleg Salenko, bivši ruski nogometaš.
• 1970. — Damir Mršić, bosanskohercegovački i turski košarkaš.
• 1970. — Peter Aerts, umirovljeni nizozemski kickboksač u kategoriji superteška.
• 1975. — Mario Kovač, hrvatski kazališni i filmski redatelj.
• 1976. — Ahmad Al-Duki, fudbaler Saudijske Arabije.
• 1977. — Yehonathan Gatro, izraelski pevač i glumac.
• 1979. — Mirela Priselac Remi, hrvatska pjevačica, tekstopisac i skladatelj.
• 1984. — Katy Perry, američka rock-pjevačica.
• 1984. — Karolina Šprem, hrvatska tenisačica.
• 1985. — Hrvoje Perić, hrvatski profesionalni košarkaš.

.

Smrti

• 1363. — Vojislav Vojinović, srpski knez.
• 1400. — Geoffrey Chaucer, britanski pjesnik, filozof, pisac, birokrat i diplomat.
• 1478. — Katarina Kosača-Kotromanić, žena bosanskog kralja Stjepana Tomaša i posljednja bosanska kraljica (* oko 1425.).
• 1647. — Evangelista Torricelli, italijanski matematičar i fizičar.
• 1760. — George II od Velike Britanije, kralj Velike Britanije i Irske.
• 1764. — William Hogarth, engleski slikar, grafičar i teoretičar umjetnosti (r. 1697.).
• 1806. — Henry Knox, američki knjižar, oficir i sekretar (r. 1750.).
• 1913. — Frederick Rolfe, engleski pisac i umetnik.
• 1963. — Karl Tercagi, otac mehanike tla.
• 1973. — Abebe Bikila, etiopski atletičar. (*1932).
• 1980. — Virgil Fox, američki orguljaš.
• 1993. — Vincent Price, američki filmski glumac (* 1911.).
• 1995. — Miljenko Smoje, dalmatinski novinar, kroničar i satiričar (* 1923.).
• 1997. — Marko Vukobrat Jarić, srpski fizičar.
• 2002. — Richard Harris, irski glumac, kantautor, teataraski producent, filmski režiser i pisac (* 1930.).
• 2010. — Vesna Parun, hrvatska pjesnikinja (* 1922.).
• 2010. — Aleksandar Flaker, hrvatski slavist i književni kritičar (* 1924.).
• 2014. — Jack Bruce, škotski glazbenik, skladatelj i pjevač (* 1943.).

.

Praznici

• Dan darivatelja krvi.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar