9. 12.

9. prosinca/decembra (9. 12.) je 343. dan godine po gregorijanskom kalendaru (344. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 22 dana.

Događaji

• 1824. — u peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile špansku armiju u bici kod Ajakuča u Peruu, što je bilo presudno za sticanje nezavisnosti Perua.
• 1905. — u Drezdenu izvedena premijera opere jednočinke „Saloma“ Ričarda Štrausa, komponovane prema priči Oskara Vajlda. Publika se zgražavala nad skarednošću predstave.
• 1905. — Francuska je donela dekret o odvajanju države od crkve.
• 1917. — turske trupe u Prvom svetskom ratu Britancima predale Jerusalim, koji je pod turskom dominacijom bio od 1517.
• 1941. — Kina u Drugom svetskom ratu objavila rat Japanu, Nemačkoj i Italiji.
• 1944. — Nakon višednevnih krvavih borbi Danilovgrad oslobodjen od fašističkog okupatora.
• 1961. — Afrička država Tanganjika stekla nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta, s premijerom Džulijusom Njerereom. Na isti dan 1962. Tanganjika postala republika.
• 1967. — Nikolaj Čaušesku postao je predsednik Rumunije.
• 1978. — Odigrana je prva utakmica ženske profesionalne košarkaške lige (WBL). Igrala je ekipa Chicago Hustle protiv Milwaukee Does-a.
• 1985. — Bivši predsednik Argentine, general Jorge Videla, i njegov sledbenik, član vojne hunte, admiral Emilio Massera, osuđeni na doživotnu robiju zbog učešća u ratu protiv gradske gerile i političkih protivnika, tokom kojeg je nestalo 9.000 ljudi.
• 1985. — Generalna skupština Ujedinjenih nacija jednoglasno prihvatila rezoluciju kojom se svi akti terorizma osuđuju kao kriminal.
• 1987. — Protestima na području Gaze počela prva Intifada, pobuna Palestinaca protiv izraelske okupacije. Ustanak potom zahvatio Zapadnu obalu i Jerusalim.
• 1990. — Leh Valensa, bivši lider sindikata „Solidarnost“, pobedio na predsedničkim izborima u Poljskoj.
• 1990. — Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji nakon 45 godina vladavine komunista, pobedila Socijalistička partija Srbije, bivši komunisti, a za predsednika Srbije izabran lider te partije Slobodan Milošević.
• 1992. — Poštujući sankcije UN protiv Jugoslavije, Svetska fudbalska federacija zabranila jugoslovenskoj reprezentaciji da učestvuje u kvalifikacijama za Svetsko prvenstvo u SAD 1994.
• 1994. — partija „Šin fejn“, političko krilo Irske republikanske armije, prvi put posle više od 70 godina počela mirovne razgovore s Vladom Velike Britanije.
• 1995. — Vrhovni sud Poljske potvrdio pobedu Aleksandra Kvašnjevskog na novembarskim predsedničkim izborima i odbacio žalbu pristalica njegovog poraženog rivala Leha Valense.
• 1996. — UN odobrile primenu dugo odlaganog sporazuma sa Irakom o prodaji ograničenih količina nafte za hranu, čime se Irak vratio na svetsko tržište nafte prvi put od invazije na Kuvajt 1990.
• 1999. — Vlasti Srbije osudile predsednicu Lige albanskih žena, pesnikinju Fljoru Brovinu, na 12 godina zatvora. Fljora Brovina puštena na slobodu 2000, po odlasku Slobodana Miloševića sa vlasti.
• 2000. — Jugoslavija i bivša jugoslovenska republika Slovenija uspostavile diplomatske odnose.
• 2002. — Američka avionska kompanija „United Airlines“ podnela zahtev za bankrot, najveći u istoriji avio-industrije.

.

Rođenja

• 1594. — Gustav II Adolf, švedski kralj vojskovođa, vojni i državni reformator..
• 1608. — John Milton, engleski pesnik.
• 1868. — Fric Haber, nemački hemičar. (†1934).
• 1886. — Clarence Birdseye, američki pronalazač. .
• 1887. — Dragojlo Dudić, srpski revolucionar i pisac.
• 1895. — Dolores Ibárruri, španjolska političarka (u. 1989.)
• 1897. — Franc Leskošek, slovenski komunista, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
• 1906. — Grace Hopper, američki kompjuterski stručnjak. Tvorac kompjuterskog jezika kobol (cobol) (†1992).
• 1916. — Kirk Daglas (Issur Demsky), američki filmski glumac ruskog porekla (u. 2020.)
• 1926. — Luis Miguel Lucas Dominguín, španski borac s bikovima. .
• 1930. — Ante Kukoč, hrvatski pisac.
• 1934. — Judi Dench, britanska glumica, jedna je od najboljih i najpoštovanijih filmskih i pozorišnih glumica svih vremena.
• 1938. — Zehra Deović, bosanskohercegovačka pjevačica, poznata kao jedna je od najznačajnijih izvođača sevdalinki († 2015.).
• 1941. — Beau Bridges, američki glumac.
• 1953. — John Malkovich, američki glumac, producent i režiser.
• 1954. — Henk ten Cate, nizozemski nogometaš i trener.
• 1964. — Peter Blangé, nizozemski odbojkaš.
• 1972. — Fabrice Santoro, francuski tenisač.
• 1975. — Aleksandar Karakašević, srpski stolnotenisač.
• 1978. — Jesse Metcalfe, američki glumac i muzičar.
• 1978. — Gastón Gaudio, umirovljeni argentinski tenisač.
• 1980. — Luka Žvižej, slovenski rukometaš.
• 1981. — Mardy Fish, bivši američki tenisač.

.

Smrti

• 1437. — Žigmund Luksemburški, kralj Ugarske, car Svetog rimskog carstva, markgrof Brandenburga, kralj Rimljana i kralj Češke (* 1368.).
• 1641. — Anthonis van Dyck, flamanski slikar, čuveni portretista (* 1599.).
• 1910. — Laza Kostić, srpski pisac.
• 1937. — Gustaf Dalén, švedski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1912.
• 1989. — Jovan Đorđević (pravnik), srpski stručnjak za ustavno pravo, teoriju države i sociologiju.
• 2008. — Dražan Jerković, hrvatski nogometaš, reprezentativac, trener, športski direktor i izbornik, najbolji strijelac Svjetskog prvenstva 1962. u Čileu (u.2008).
• 2017. — Oliver Dragojević, hrvatski pjevač

.*

Blagdani

• Prepodobni Alimpije Stolpnik

.

Praznici i dani sećanja

.

Spoljašne veze

• B92

.

Vidi takođe: godišnji kalendar - dnevni kalendar