22. 1.

22. januar/siječanj (22. 1.) je 22. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 343 dana (344 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 1517. — vojska turskog sultana Selima I potukla, u bici kod Rajdanije, blizu Kaira, memelučke snage i sedam dana potom ušla u Kairo, priključivši Egipat Otomanskom carstvu..
• 1771. — Španija ustupila Foklandska ostrva Velikoj Britaniji.
• 1808. — portugalski kralj Žoao VI pobegao pred Napoleonovim trupama, s kraljevskom porodicom, u Brazil i premestio dvor iz Lisabona u Rio de Žaneiro.
• 1840. — prvi britanski doseljenici stigli na Novi Zeland.
• 1863. — u delu Poljske koji je na osnovu odluke Bečkog kongresa 1814. i 1815. priključen Rusiji izbio ustanak pod vođstvom „stranke crvenih“ Jaroslava Dombrovskog. Ustanak ugušen posle nekoliko meseci, a Poljska 1864. pretvorena u rusku guberniju.
• 1879. — U bitci kod Isandlwane Zulu vojska masakrirala britanski ekspedicioni korpus.
• 1905. — carske trupe u Petrogradu pucale na demonstrante, uglavnom radnike, koji su u maršu krenuli na carski Zimski dvorac, zahtevajući demokratske slobode, kraj rata s Japanom i uspostavljanje ustavotvorne skupštine. U „krvavoj nedelji“, kako je kasnije nazvan taj dan, ubijeno najmanje 500, a ranjeno više hiljada ljudi.
• 1941. — italijanske snage u Drugom svetskom ratu kapitulirale u Tobruku pred britanskom Osmom armijom posle 11 dana opsade.
• 1944. — počelo iskrcavanje savezničkih snaga kod Ancija u Italiji u Drugom svetskom ratu.
• 1973. — u udesu jordanskog „boinga 707“ s muslimanskim hodočasnicima na povratku iz Meke, koji se u plamenu srušio na aerodromu u nigerijskom gradu Kano, poginulo 176 osoba.
• 1980. — sovjetski disident, fizičar Andrej Saharov, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975, uhapšen, oduzete mu počasti i proteran iz Moskve u Gorki.
• 1998. — američki vojnici iz sastava SFOR u Bijeljini uhapsili Gorana Jelisića optuženog za ratne zločine na području Brčkog 1992.
• 2001. — Jugoslavija dobila status specijalnog gosta u Savetu Evrope, kao znak podrške demokratskim promenama u zemlji po odlasku sa vlasti Slobodana Miloševića, u oktobru 2000.
• 2002. — Bosna i Hercegovina postala punopravan član Parlamentarne skupštine Saveta Evrope.
• 2002. — na dvodnevnoj međunarodnoj donatorskoj konferenciji za obnovu Avganistana, u Tokiju, obećana pomoć od 4,5 milijardi dolara.

.

Rođenja

• 1263. — Ibn Taimiya, islamski teolog.
• 1440. — Ivan III Vasiljevič, veliki knez moskovski, a od 1462. i „svih Rusa“.
• 1561. — Francis Bacon, engleski filozof, književnik i državnik, predstavnik empirizma.
• 1729. — Gothold Efraim Lesing, nemački pisac, kritičar i teoretičar umetnosti.
• 1775. — Andre Mari Amper, francuski fizičar i matematičar, osnivač elektrodinamike.
• 1788. — Džordz Gordon Bajron, engleski pesnik, najistaknutiji pesnik romantizma i jedna od najpopularnijih ličnosti svog vremena.
• 1796. — Karl Ernst Claus, njemačko-ruski hemičar, otkrio rutenijum.
• 1800. — Christoph Merian, njemački veleposjednik.
• 1849. — August Strindberg, švedski književnik i dramatičar.
• 1875. — D.W. Griffith, američki filmski režiser.
• 1908. — Atahualpa Yupanqui, argentinski kantautor i književnik.
• 1920. — Alf Ramsey, bivši engleski nogometaš, nogometni izbornik, svjetski prvak s Engleskom kao izbornik 1966. († 1999.).
• 1924. — Mira Trailović, srpska pozorišna rediteljica, osnivač BITEF-a († 1989.).
• 1933. — Siniša Pavić, srpski scenarista, autor više TV serija.
• 1936. — Dragan (Predrag) Živković - Tozovac, srpski pevač i kompozitor pop-folk muzike.
• 1939. — Luigi Simoni, talijanski nogometaš i trener.
• 1964. — Stojko Vranković, bivši hrvatski košarkaš.
• 1965. — Diane Lane, američka glumica.
• 1968. — Frank Leboeuf, francuski nogometaš i tv-komentator.
• 1971. — Markus Baur, njemački rukometaš i trener.
• 1973. — Rogério Ceni, brazilski nogometaš.
• 1977. — Hidetoshi Nakata, bivši japanski nogometaš.
• 1978. — Ryan Millar, američki odbojkaš.
• 1980. — Jonathan Woodgate, engleski nogometaš.
• 1990. — Alizé Cornet, francuska tenisačica.
• 1995. — Nikola Rebić, srpski košarkaš.

.

Smrti

• 1798. — Matija Antun Relković (Matija Antun Reljković), hrvatski prosvjetiteljski prozaik (* 1732.).
• 1894. — pesnik Vojislav Ilić, koji se smatra osnivačem moderne srpske lirike i tvorcem verističkog izraza. Značajno uticao na srpsku poeziju pred kraj XIX veka.
• 1901. — britanska kraljica Viktorija. Tokom njene dugogodišnje vladavine od 1837, koja je obeležila epohu, „viktorijansko doba“, Britanska imperija bila na vrhuncu privredne i političke moći.
• 1917. — umro srpski arhitekta Jovan Ilkić, koji je znatno uticao na razvoj arhitekture u Srbiji u prvoj polovini XX veka. Bio 30 godina glavni projektant Ministarstva građevina i projektovao mnoga značajna zdanja u Beogradu, Skupštinu Jugoslavije, hotel „Moskvu“, „Oficirski dom“, zgradu Protokola.
• 1968. — Duke Kahanamoku, havajski plivač i surfer (* 1890.).
• 1973. — umro bivši predsednik SAD Lindon Bejnz Džonson. Potpredsednik od 1960, za vreme mandata Džona Kenedija, postao predsednik kada je Kenedi ubijen u Dalasu 1963, a ponovo izabran 1964. Tokom njegovog mandata došlo do eskalacije rata u Vijetnamu, što je u svetu i u SAD izazvalo oštre kritike njegove politike (* 1908.).
• 1989. — Miodrag Andrić, srpski pozorišni, filmski i televizijski glumac (* 1943.).
• 2008. — Milenko Zablaćanski, bio je srpski glumac (* 1955.).

.

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Svetog mučenika Polievkta.
  • Prepodobnog Evstratija.
  • Svetog Filipa mitropolita moskovskog.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar