26. 4.

26. travanj/april (26. 4.) je 116. dan godine po gregorijanskom kalendaru (117. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 249 dana.

Događaji

• 1532. — U pohodu na Beč turska vojska pod komandom sultana Sulejmana II ušla u Mađarsku.
• 1607. — Kapetan Džon Smit u Kejp Henri u Virdžiniji doveo prve koloniste koji su osnovali prvo stalno britansko naselje u Severnoj Americi.
• 1828. — Rusija objavila rat Turskoj u znak podrške Grčkoj u borbi za nezavisnost.
• 1915. — Italija tajno potpisala Londonski ugovor s Velikom Britanijom, Rusijom i Francuskom i, u Prvom svetskom ratu, prešla na stranu sila Antante uz obećanje da će dobiti Tirol, Trst, Goricu, Istru, delove Dalmacije i Albanije.
• 1933. — Osnovana je tajna policija nacističke Nemačke, Gestapo.
• 1937. — Da bi pomogli generalu Franku u vreme španskog građanskog rata, Hitlerovi avioni bombardovali španski grad Gerniku. Razaranje tog grada inspirisalo Pikasa da naslika istoimenu sliku.
• 1942. — U najvećoj nesreći u istoriji rudarstva, u kineskom rudniku uglja u Benksiju, tada pod okupacijom Japana, poginulo najmanje 1.540 ljudi.
• 1945. — Uhapšen maršal Anri Filip Peten, šef francuskog kolaboracionističkog režima, sa sedištem u Višiju, u Drugom svetskom ratu.
• 1945. — održano treće i poslednje zasjedanje Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH) u Sarajevu.
• 1954. — U Ženevi počela konferencija o Indokini kojom je okončana francuska dominacija u tom delu sveta. SAD nisu prihvatile rezultate skupa, pa je u junu 1954. diktator Ngo Din Dijem, uz podršku SAD, postao premijer Južnog Vijetnama.
• 1962. — Britanija lansirala prvi satelit "Ariel I".
• 1964. — Tanganjika, Zanzibar i Pemba osnovale Ujedinjenu Republiku Tanganjike i Zanzibara, koja je 29. oktobra 1964. promenila naziv u Tanzanija.
• 1986. — Eksplodirao četvrti blok nuklearne centrale u Černobilu u Ukrajini. Radioaktivni oblaci prekrili gotovo celu Evropu, a posledice najveće nuklearne katastrofe još se ispituju. Nuklearna centrala zatvorena 15. decembra 2000.
• 1994. — U Južnoj Africi održani prvi izbori na kojima su učestvovali i crnci i belci, a koji su označili kraj režima aparthejda.
• 1998. — U saobraćajnoj nesreći na magistralnom putu M-17 na dionici Mostar - Jablanica u mjestu Drežnica poginuo brigadni general Arif Pašalić, komandant Prve mostarske brigade i Četvrtog korpusa Armije RRBiH.
• 1999. — Tokom vazdušnih udara NATO na Jugoslaviju Evropska unija zabranila ulazak u zemlje-članice Unije predsedniku Jugoslavije Slobodanu Miloševiću, članovima njegove porodice, zvaničnicima Jugoslavije i Srbije i uvela embargo na uvoz nafte.
• 2002. — Bivši učenik gimnazije u njemačkom gradu Erfurtu počeo je pucati vatrenim oružjem na svoje bivše učitelje i ostale učenike ubivši 16 osoba prije negoli je počinio samoubojstvo.
• 2003. — Na zasedanju Komisije Ujedinjenih nacija za ljudska prava ozvaničen kraj mandata specijalnog izaslanika za ljudska prava u Srbiji i Crnoj Gori.

.

Rođenja

• 121. — Marko Aurelije, rimski car († 180.).
• 1452. — Leonardo da Vinči, italijanski slikar, vajar, pronalazač i naučnik († 1519.).
• 1573. — Maria di Medici, francuska kraljica.
• 1711. — Dejvid Hjum, britanski filozof škotskog porekla († 1776.).
• 1798. — Eugène Delacroix, francuski slikar († 1863.).
• 1812. — Alfred Krupp, njemački industrijalac i istraživač.
• 1824. — Josipa Vancaš, poznata i kao majčica Ilira († 1910.).
• 1880. — Radenko Stanković, lekar-kardiolog, osnivač i profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, senator, ministar prosvete za vreme kralja Aleksandra I († 1956.).
• 1889. — Ludwig Wittgenstein, austrijski filozof.
• 1894. — Rudolf Hess, njemački političar u stranci NSDAP za vrijeme Drugoga svjetskog rata.
• 1917. — Ieoh Ming Pei, kineski arhitekt.
• 1910. — Mehmed Meša Selimović, bosanski književnik.
• 1940. — Giorgio Moroder, talijanski producent i skladatelj.
• 1949. — Carlos Bianchi, argentinski nogometni trener i bivši igrač.
• 1953. — Aleksandar Saša Mondecar, hrvatski dizajner scenske rasvjete.
• 1953. — Vlado Kalember, hrvatski pop pevač.
• 1953. — Jet Li, kineski filmski glumac.
• 1957. — Šerif Konjević, bosanskohercegovački pjevač pop-folk muzike.
• 1960. — Roger Tylor, britanski muzičar (Duran Duran).
• 1972. — Kiko, bivši španjolski nogometaš i tv komentator.
• 1973. — Stanko Bubalo, hrvatski je nogometaš i bivši reprezentativac.
• 1974. — Ivana Miličević, američka glumica i model, bosanskog porijekla.
• 1977. — Tom Welling, američki glumac.
• 1978 – Dejan Matić, pjevač,
• 1978 – Saša Matić, pjevač,
• 1985. — John Isner, američki tenisač.

.

Smrti

• 1865. — John Wilkes Booth, američki glumac, atentator na Abrahama Lincolna (* 1838.).
• 1904. — Dimitrije Nešić, srpski matematičar, profesor Velike škole i predsednik Srpske kraljevske akademije (* 1836.).
• 1914. — Juraj Posilović, zagrebački nadbiskup (* 1834.).
• 1931. — Milorad Gavrilović, srpski glumac i reditelj.
• 1937. — Ivan Peštaj, hrvatski političar (* 1891.).
• 1984. — Vilijam Kaunt Bejzi, američki džez-muzičar i vođa orkestra.
• 2017. — Jonathan Demme, američki filmski režiser (* 1944.).

.

Blagdani/Praznici

• Svetski dan intelektualne svojine (Konvencija potpisana na ovaj dan 1974).

.

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Sveštenomučenika Artemona.
  • Svetog mučenika Kriskenta.
  • Svetu mučenicu Tomaidu

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar