22. 8.

22. kolovoz/august/avgust (22. 8.) je 234. dan godine po gregorijanskom kalendaru (235. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 131 dan.

Događaji

• 1485. — u bici s trupama Henrija VII kod Bosvorta poginuo engleski kralj iz dinastije Jork Ričard III. Time okončan "Rat dve ruže", a Henri VII postao prvi kralj dinastije Tjudor.
• 1567. — španski vojvoda od Albe Fernando Alvares de Toledo počeo, kao vojni namesnik Nizozemske, vladavinu poznatu kao "Albin teror", čime je rasplamsao oslobodilački rat, okončan oslobađanjem od Španije i osnivanjem Nizozemske.
• 1642. — u Engleskoj počeo građanski rat pristalica krune i Parlamenta posle izjave kralja Čarlsa I Stjuarta da su članovi Parlamenta izdajnici. Rat okončan 1645. porazom kralja, koji je na osnovu presude revolucionarnog suda pogubljen 1649.
• 1859. — zbog ratnih neuspeha, finansijskog sloma i policijskog nasilja u svim krajevima Habsburške monarhije car Franc Jozef smenio ministra unutrašnjih poslova Aleksandra Baha, poznatog po sprovođenju apsolutističke i centralističke politike, "Bahovog apsolutizma".
• 1864. — Predstavnici 22 države potpisali su u Ženevi konvenciju o postupanju s ranjenim vojnicima u ratu. Poslije su potpisane druge Ženevske konvencije o drugim pitanjima. Kao simbol za nove je organizacije izabran Crveni križ na bijeloj podlozi.
• 1910. — Japan anektirao Koreju posle pet godina protektorata nad tom zemljom.
• 1914. — Austro-Ugarska u Prvom svetskom ratu objavila rat Belgiji.
• 1932. — BBC je počeo emitirati televizijski program.
• 1941. — nemačke trupe u Drugom svetskom ratu počele opsadu Lenjingrada. Bitka za grad okončana u februaru 1944. pobedom Crvene armije. Tokom opsade poginulo ili umrlo od gladi 620.000 stanovnika Lenjingrada.
  • 1941. — Veliki beg komunista iz zatvora u Sremskoj Mitrovici.
• 1942. — Brazil je objavio rat silama Osovine.
• 1951. — U Bavarskoj je odbijen zahtjev za ukidanje tjelesnoga kažnjavanja učenika.
• 1971. — predsednika Bolivije, generala Juan José Torres González, u vojnom udaru oborio pukovnik Ugo Banser Suares.
• 1991. — predsednik Sovjetskog Saveza Mihail Gorbačov ukinuo vanredno stanje i smenio članove pučističkog komiteta. Ministar unutrašnjih poslova Boris Pugo izvršio samoubistvo. Predsednik Rusije Boris Jeljcin dobio dopunska punomoćja od Vrhovnog Sovjeta Ruske Federacije.
• 1991. — pošto je 25. juna Hrvatska proglasila nezavisnost od jugoslovenske federacije, predsednik Hrvatske Franjo Tuđman uputio pismeni zahtev Predsedništvu SFRJ da se JNA povuče u kasarne najkasnije do 31. 8..
• 1995. — parlament Etiopije izabrao Negasso Gidada za šefa države pod novim imenom Savezna Demokratska Republika Etiopija.
• 1996. — konferencija 61 države u Ženevi o razoružanju okončana neuspešno pošto je Indija blokirala sporazum o sveobuhvatnoj zabrani nuklearnih proba.

Rođenja

• 1647. — Denis Papin, francuski istraživač i izumitelj (u. 1712.).
• 1844. — George Washington De Long, američki istraživač (u. 1881.).
• 1854. — Milan Obrenović, srpski knez i kralj. Za vreme njegove vladavine Srbija stekla međunarodno priznanje, na Berlinskom kongresu 1878. U spoljnoj politici oslanjao se na Austro-Ugarsku s kojom je sklopio Tajnu konvenciju 1881. Zapamćen kao autokrata, a za njegovu ličnost vezani brojni skandali po evropskim prestonicama koje je posećivao.
• 1862. — Claude Debussy, francuski skladatelji (u. 1918.).
• 1874. — Max Scheler, njemački filozof (u. 1928.).
• 1893. — Dorothy Parker, američka književnica.
• 1894. — Antun Barac, hrvatski povjesničar (u. 1955.).
• 1902. — Leni Riefenstahl, njemačka glumica, redateljica i filmski producent (u. 2003.).
• 1904. — rođen kineski državnik Deng Sisijan, poznat kao Deng Sjaoping, pokretač privrednih reformi i ekonomskog uspona Kine krajem XX veka. Na čelu Kine bio od 1978, povukao se 1990, zadržavši presudan uticaj na kinesku politiku do smrti, u januaru 1997.
• 1917. — Većeslav Holjevac, zagrebački gradonačelnik koji je proširio grad južno od Save (u. 1970.).
• 1920. — Ray Bradbury, američki pisac horror i kriminalističkog žanra (u. 2012.).
• 1928. — Karlheinz Stockhausen, njemački skladatelj (u. 2007.).
• 1928. - Slavko Goldstein, hrvatski povjesničar i političar (u. 2017.).
• 1933. — Sylva Koscina (Silva Košćina), italijanska manekenka i glumica (u. 1994.).
• 1934. — Gilmar, brazilski nogometaš (u. 2002.)
• 1934. — Norman Schwarzkopf, general američke vojske (u. 2012.).
• 1935. — E. Annie Proulx, američka književnica.
• 1964. — Mats Wilander, bivši švedski teniser.
• 1968. — Aleksandar Mostovoj, umirovljeni ruski nogometaš.
• 1971. — Vojin Ćetković-Vojo, srpski glumac.
• 1972. — Blažo Lisičić, bivši jugoslovenski rukometaš.
• 1978. — James Corden, engleski glumac.
• 1979. — Leona Paraminski, hrvatska filmska, televizijska i kazališna glumica.
• 1982. — Živko Gocić, srpski vaterpolist.
• 1987. — Miša Zverev, njemački teniser, ruskog porijekla.
• 1991. — Christian O'Sullivan, norveški rukometaš, britanskog porijekla.

.

Smrti

• 1350. — Filp VI., francuski kralj (r. 1293.).
• 1862. — Laval Nugent, feldmaršal, vitez reda Zlatnog Runa, komandant reda Marije Terezije i rimski princ (r. 1777.).
• 1863. — Luka Botić, hrvatski knjiženik i političar (r. 1830.).
• 1883. — u Parizu umro ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od prvih ruskih pisaca čija su dela prodrla na Zapad. Za života uživao mnogo veći ugled u francuskim, nego u ruskim književnim krugovima (r. 1818.).
• 1922. — ubijen Majkl Kolins, irski revolucionar i političar (r. 1890.).
• 1942. — umro ruski baletski igrač, koreograf i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin, koji je novim izrazom značajno uticao na reformu klasičnog baleta u XX veku.(r. 1880.).
• 1958. — umro francuski pisac Rože Marten di Gar, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1937.
• 1978. — Jomo Kenyatta, kenijski političar (r. 1892.).
• 1988. — Rejhan Demirdžić, bosanskohercegovački glumac.
• 2010. — Stjepan Bobek, bivši jugoslovenski fudbaler i fudbalski trener (r. 1923).
• 2010. — Vladimir Devidé, hrvatski matematičar, japanolog, akademik i književnik (r. 1925.).

.

Praznici i dani sećanja

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar