30. 1.

30. januar/siječanj (30. 1.) je 30. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 335 dana (336 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 1648. — potpisivanjem ugovora u Minsteru okočan osmogodišnji rat Španije i Ujedinjenih Provincija Nizozemske. Španija u oktobru iste godine prinuđena da prizna nezavisnost Holandije, što je omogućilo ubrzan ekonomski i kulturni procvat nove države.
• 1649. — u Londonu zbog izdaje pogubljen engleski kralj Čarls I posle poraza njegovih snaga u građanskom ratu s republikanskim snagama Olivera Kromvela. Njegovo pogubljenje izazvalo ogorčenje i bes na evropskim dvorovima, a u Nizozemski i Španiji pobijeni diplomatski predstavnici Kromvelove države. Monarhija u Engleskoj obnovljena 1660.
• 1889. — Nadvojvoda Rudolf, nasljednik Austro-Ugarskog prijestolja, pronađen mrtav u dvorcu Mayerling zajedno s ljubavnicom Marijom Vetsera.
• 1933. — predsednik Nemačke, feldmaršal Paul fon Hindenburg, imenovao Adolfa Hitlera za kancelara. Istog dana 1937. Hitler izjavio u Rajhstagu da Nemačka povlači svoj potpis sa Versajskog mirovnog ugovora.
• 1937. — trinaest funkcionera Komunističke partije SSSR osuđeno na smrt zbog navodnog učešća u zaveri Lava Trockog protiv vrha države.
• 1943. — britansko ratno vazduhoplovstvo u Drugom svetskom ratu počelo prvo danonoćno bombardovanje Berlina.
• 1945. — Njemački brod "Wilhelm Gustloff" potonuo u Baltičkom moru - najveća pomorska katastrofa u zabilježenoj povijesti sa 7,000-9,000 žrtava.
• 1948. — Otvorene zimske olimpijske igre u St. Moritzu (Švicarska).
• 1964. — u SSSR prvi put u istoriji kosmonautike uz pomoć jedne rakete lansirani sateliti u različite orbite, „Elektron 1“ i „Elektron 2“.
• 1968. — u Vijetnamskom ratu počela jednomesečna ofanziva nazvana „Tet“, pod komandom severnovijetnamskog generala Vo Ngujen Đapa, tokom koje su severnovijetnamske trupe i južnovijetnamski gerilci napali Sajgon i više od 100 drugih mesta u Južnom Vijetnamu.
• 1967. — papa Pavle VI sreo se s predsednikom Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR Nikolajem Podgornim, prvim šefom sovjetske države koji je posetio Vatikan.
• 1972. — Pakistan napustio Komonvelt u znak protesta zbog odluke Velike Britanije, Australije i Novog Zelanda da priznaju Bangladeš.
• 1972. — britanski vojnici u Londonderiju, u Severnoj Irskoj, ubili 13 ljudi, učesnika zabranjenog marša za ljudska prava katolika. Taj sukob nazvan „Bloody Sunday“.
• 1992. — Argentina otvorila dosijea nacista koji su posle Drugog svetskog rata pobegli u Južnu Ameriku.
• 2000. — cijanid koji se izlio iz rumunskog rudnika Baja Mare u pritoke reke Tise, Lapoš i Samoš, a potom u Dunav, izazvao ekološku katastrofu. U rečni sliv ispušteno 120 tona cijanida i 20.000 tona taloga koji sadrži teške metale.
• 2003. — u Skupštini Jugoslavije ratifikovan Sporazum o dvojnom državljanstvu SRJ i Bosne i Hercegovine.
• 2003. — Belgija službeno priznala istospolne brakove.

.

Rođenja

• 133. — Didije Julijan, rimski car (u. 193).
• 1697. — Johann Joachim Quantz, njemački skladatelj.
• 1721. — Bernardo Bellotto, talijanski slikar.
• 1781. — Adelbert von Chamisso, njemački pjesnik i botaničar.
• 1845. — José Domingo de Obaldía, drugi predsjednik Paname.
• 1846. — Francis Herbert Bradley, engleski filozof.
• 1877. — Sigfús Einarsson, islandski skladatelj.
• 1882. — Franklin D. Roosevelt, američki političar i državnik, 32. predsjednik Sjedinjenih Američkih Država.
• 1924. — Lloyd Alexander, američki pisac SF-romana.
• 1927. — Olof Palme, švedski socijaldemokrat i premijer.
• 1930. — Gene Hackman, američki glumac.
• 1934. — Giovanni Battista Re, kardinal Katoličke crkve.
• 1937. — Boris Spasski, ruski šahovski velemajstor.
• 1937. — Vanessa Redgrave, britanska glumica je višestruko nagrađivana engleska glumica, koja se smatra najpoznatijom i najuglednijom članicom porodice Redgrave, jedne od najznamenitijih glumačkih dinastija na svijetu.
• 1938. — Islam Karimov, uzbekistanski politivar i diktator.
• 1941. — Richard Cheney, američki političar i podpredsjednik Sjedinjenih Američkih Država.
• 1942. — Heidi Brühl, njemačka glumica i pjevačica.
• 1950. — Inoslav Bešker, hrvatski novinar.
• 1951. — Phil Collins, britanski kantautor i glumac.
• 1954. — Husein Hasanefendić "Hus", hrvatski glazbenik, skladatelj, tekstopisac i gitarist.
• 1962. — Abdullah II, jordanski kralj.
• 1968. — Felipe, španjolski prijestolonasljednik.
• 1974. — Christian Bale, britanski glumac.
• 1975. — Juninho Pernambucano, brazilski nogometaš.
• 1975. — Giacomo Galanda, umirovljeni talijanski košarkaš.
• 1981. — Peter Crouch, engleski nogometaš.
• 1981. — Dimitar Berbatov, bugarski nogometaš.
• 1983. — Thomas Mogensen, danski rukometaš.
• 1986. — Lucas Biglia, argentinski nogometaš.
• 1987. — Gisela Dulko, bivša argentinska teniserka.
• 1987. — Arda Turan, turski nogometaš.

.

Smrti

• 1928. — Karl Bleibtreu, njemački književnik (* 1859.).
• 1947. — Dubravko Dujšin, hrvatski glumac (* 1894.).
• 1948. — Orvil Rajt, američki pilot i konstruktor aviona (* 1871.).
• 1948. — Mahatma Gandi, vođa pokreta za nezavisnost Indije.
• 1959. — Josip Hatze, hrvatski skladatelj i dirigent (* 1879.).
• 1987. — Ante Topić Mimara, kolekcionar i povjesničar umjetnosti (* 1899.).
• 1993. — Ahmet Obradović, bosanski redatelj.

.

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Prepodobnog Antonija Velikog.
  • Svetog Cara Teodosija Velikog.
  • Svetog mučenika Georgija Novog.
  • Prepodobni Antonije Veliki.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar