1697

Ovo je članak o godini 1697.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija: 1660-e  1670-e  1680-e  – 1690-e –  1700-e  1710-e  1720-e
Godine: 1694 1695 1696 – 1697 – 1698 1699 1700
Bitka kod Sente
1697. po kalendarima
Gregorijanski 1697. (MDCXCVII)
Ab urbe condita 2450.
Islamski 1108–1109.
Iranski 1075–1076.
Hebrejski 5457–5458.
Bizantski 7205–7206.
Koptski 1413–1414.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1752–1753.
• Shaka Samvat 1619–1620.
• Kali Yuga 4798–4799.
Kineski
• Kontinualno 4333–4334.
• 60 godina Yin Vatra Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11697.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1697 (MDCXCVII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • 8. 1. - Student Thomas Aikenhead je poslednja osoba u Britaniji pogubljena zbog blasfemije.
  • 18. 2. - Austrijanci sklopili savez sa ruskim carem Petrom Velikim[1].
  • februar - Otkrivena zavera protiv ruskog cara Petra, zbog čega je 22. 2./4. 3. pogubljen plemić Ivan Cikler.
  • mart - Kreće Veliko poslanstvo Petra Velikog po Evropi, car putuje inkognito sa svojim pratiocima. Uči se brodogradnji u Holandiji i Engleskoj i upoznaje isključivo tehničku stranu Zapada.
  • 13. 3. - Završeno Španjolsko osvajanje Peténa i Jukatana: osvojen Nojpetén, glavni grad Itzá Maja.

April/Travanj – Jun/Lipanj

Zamišljeni izgled vladike Danila
  • 4. 4. - Džungarski kan Galdan Boshugtu se ubio u bekstvu od kinesko-ćingovskih snaga, naslediće ga rival Tsewang Rabtan (do 1727).
  • 15. 4. (5. 4. po j.k.) - Karl XII postaje kralj Švedske (do 1718); biće nazivan "Švedski meteor" i "Poslednji viking".
  • april - Upućena carska komisija za rešavanje spora između petrinjskog oberkapetana Aleksandra Erdedija i hrvatskih staleža - krivica za prošle nemire pripisana oficirma, preporučeno da se oblast između Kupe i Une preda Hrvatskoj[2].
  • proleće[3] - Danilo Ščepćević Njegoš, nakon izvesnih meteža prije izbora[4], postaje novi crnogorski mitropolit (do 1735), prvi iz dinastije Petrović-Njegoš.
  • 6. 5. - Napad na Cartagenu: francuski privatiri zauzeli i opljačkali Cartagenu u španskoj Kolumbiji (tj. Novoj Granadi).
  • 17. 5. - Izgoreo švedski kraljevski zamak Tre Kronor, zajedno sa većim delom nacionalne biblioteke i arhive.
  • lipanj - Austrijsko-hrvatske snage neuspješno opsjedale Bihać.
  • 27. 6. - August II Jaki, saksonski knez, izabran za poljsko-litvanskog vladara, s podrškom Austrije i Rusije, nakon što je prešao u katoličanstvo (vl. 1697-1706 i 1709-33).
  • 30. 6. - Prvi poznati meč kriketa sa velikim ulogom, u Sussexu.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Dalmatinski otoci 1697.
  • 1. 7. - Ferenc Tokaji digao pobunu protiv Habsburga, ali izolovani pokret ugušen do jeseni.
  • 5. 7. - Eugen Savojski je novi komandant vojske u Ugarskoj.
  • 8. 8. - Francuzi nakon opsade zauzeli Barcelonu.
  • avgust - U Dubrovniku sastavljen zbornik narodnih poslovica[5].
  • 10 - 19. 8. - Veliki turski rat: sultan Mustafa II u Beogradu, na trećem pohodu protiv Austrijanaca; kasnije nastavlja u Pančevo, prelazi u Bačku nakon osvajanja Titela, prvobitno želi na Segedin ali se umesto toga uputi u Banat, pri čemu bi Tisu prešao kod Sente[6].
Spomenik Bitci kod Sente
  • 5. 9. - Bitka u Hudsonovom zaljevu: pomorska pobjeda Francuza u Sjevernoj Americi, nakon čega zauzimaju York Factory.
  • 11. 9. - Bitka kod Sente je odlučujuća pobeda habsburške vojske nad sultanovim trupama u Velikom turskom ratu; veliki vezir Elmas Mehmed-paša stradao od sopstvenih vojnika, poginuo i bosanski paša[1]. Istakao se Jovan Popović Tekelija.
  • 17. 9. - Husein-paša Ćuprilić je novi veliki vezir (do 1702).
  • 20. 9. - Ugovor iz Ryswicka okončava Rat Velike alijanse u Evropi i Rat kralja Williama u Americi (Francuska potpisala ugovore sa Holandijom, Engleskom i Španijom[7]). Francuskoj ostala osvajanja u Alzasu i Strasbourg, inače uglavnom povratak na ranije stanje. Zatišje traje samo do 1701. i Rata za špansko nasleđe.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Sarajevo (1910-tih)
  • 17. 10. - Završena Maglajska sahat-kula.
  • oktobar - Eugen Savojski, krenuo iz Osijeka 6. 10. sa svojom vojskom, pridružuje mu se i srpski odred - okršaj kod Dervente[8], zauzimaju Doboj (16. 10.), Maglaj (17. 10.), Žepče, Vranduk (kojeg su osvojili Srbi)[1][6][9].
  • 23. 10. - Austrijska i srpska vojska opljačkala i zapalila Sarajevo[1][6].
  • 30. 10. - Francuska i Sveto Rimsko Carstvo potpisali mir.
  • 8. 11. - Austrijsko-srpska vojska se vratila u Slavoniju iz Bosne, povevši sa sobom dosta pravoslavaca i katolika (npr. iz Dervente 23.000 ljudi)[10].
Katedrala Svetog Pavla (Canaletto, ca. 1754)

Kroz godinu

  • Ravanički monasi se naselili u manastir Vrdnik, poznat i kao Mala Ravanica, sa sobom su doneli i mošti kneza Lazara. Iste godine račanski monasi naseljavaju manastir Beočin.
  • Izaslanstvo SPC Stefana Metohijca-Pećanina se vratilo iz Rusije posle osmomesečnog boravka sa mnogim poklonima i knjigama[11].
  • Eugen Savojski prvi vlasnik imanja Belje.
  • U Hrvatskoj pokušano osnivanje posebnog organa izvršne vlasti, ali plemići se uplašili da bi to oslabilo vlast sabora[12].
  • Kostajnički komandant P. Keglević daje većoj skupini naseljenika zemlju u kotaru, uz jedini uvjet vršenja "krajinske službe" (za razliku od vlastele koja traži i feudalne obaveze)[13].
  • Stihovi u Lašvanskom letopisu protiv pravoslavnog patrijarha, koji tera rimokatolike da mu priznaju jurisdikciju i daju izvesne poreze[14].
  • Prvo izdanje Pierre Bayle-ovog uticajnog "Historijskog i kritičkog rječnika".
  • "Priče ili bajke prošlih vremena" Charlesa Perraulta sadrži priče Pepeljuga, Mačak u čizmama, Crvenkapa, Uspavana lepotica i dr..
  • Emirat Planine Liban: kraj muške loze porodice Maan, nastavlja porodica Šihab (do 1841).
  • Otkrivene prve veće količine zlata u Brazilu - doći će do Brazilske zlatne groznice i početka "Zlatnog veka".

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1697.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1697.

Reference

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Ćorović, Vladimir. Srbi u Ugarskoj. rastko.rs
  2. ↑ Istorija s. n. IV-1, 64-5
  3. ↑ Pantić, Miroslav (1990). Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka. rastko.rs
  4. ↑ Stamatović, dr Aleksandar. Kratka istorija Mitropolije Crnogorsko-primorske (1219-1999). rastko.rs
  5. ↑ Pavić, Milorad. Историја српске књижевности - Барок. rastko.rs
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Istorija s. n. III-1, 567
  7. ↑ Setton, 397
  8. ↑ "Vreme", 20. jul 1936
  9. ↑ Historija n. J., 827
  10. ↑ Istorija s. n. III-1, 567-70
  11. ↑ Istorija s. n. III-1, 565
  12. ↑ Historija n. J., 1015
  13. ↑ Historija n. J., 1025-6
  14. ↑ Ćorović, Vladimir (1925). Književnost u Bosni i Hercegovini. rastko.rs
Literatura
  • Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5 (III-1)
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-I)
1697 na Wikimedijinoj ostavi