21. 1.

21. januar/siječanj (21. 1.) je 21. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 344 dana (345 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 1897. — Rođena srpska glumica Ljubinka Bobić, članica Narodnog pozorišta u Beogradu od 1920. Tokom duge karijere tumačila je najrazličitije likove, a nenadmašnom se smatra njena interpretacija Živke u komediji "Gospođa ministarka" Branislava Nušića.
• 1911. — u Monte Karlu održan prvi auto-reli.
• 1919. — u Dablinu Kongres partije Šin fejn usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Britanija nije priznala taj akt i dala Irskoj status dominiona 1921. Samostalnost Irske priznala 1949, ali bez Severne Irske.
• 1936. — Edvard VIII postao kralj Velike Britanije posle smrti oca Džordža V. Abdicirao u decembru iste godine da bi mogao da se oženi Amerikankom Volis Simpson.
• 1942. — nemačke snage pod komandom Ervina Romela počele kontraofanzivu protiv savezničke vojske pod britanskom komandom u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.
• 1942. — mađarski fašisti u Drugom svetskom ratu u Novom Sadu sproveli raciju i u naredna dva dana ubili i bacili u Dunav 1.300 novosadskih Jevreja, Srba i Roma.
• 1954. — SAD porinule prvu podmornicu na atomski pogon „Nautilus“.
• 1976. — dva anglo-francuska “konkorda” istovremeno poletela iz Pariza i Londona na prvim redovnim putničkim linijama tog supersoničnog aviona.
• 1976. — u SSSR prvi put dozvoljena prodaja zapadnih listova, među kojima „Njujork tajms“ i „Fajnenšenel tajms“.
• 1986. — u eksploziji automobila-bombe u istočnom Bejrutu u blizini sedišta hrišćanske partije Falanga predsednika Libana Amina Džemaila, poginule 22 osobe, 102 povređene.
• 1997. — kancelar Nemačke Helmut Kol i premijer Češke Vaclav Klaus potpisali deklaraciju o pomirenju u kojoj je Nemačka izrazila žaljenje zbog nacističke okupacije Čehoslovačke, od 1938. do 1945, a Češka zbog proterivanja Nemaca iz Sudetske oblasti posle Drugog svetskog rata.
• 1998. — na poziv kubanskog predsednika Fidela Kastra papa Jovan Pavle II počeo petodnevnu istorijsku posetu toj komunističkoj zemlji.
• 1998. — u Bosni i Hercegovini predstavljena konvertibilna marka, nova zajednička moneta za oba entiteta, Federaciju BiH i Republiku Srpsku.

.

Rođenja

• 1277. — Galeazzo I Visconti, milanski regent 1322 - 1328.
• 1338. — Carlo V, zvan Mudri, francuski kralj.
• 1561. — Francis Bacon, engleski filozof (u. 1626.).
• 1763. — Augustin Robespierre, francuski političar.
• 1861. — srpski vajar Đorđe Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Izradio velik broj spomenika, bista, medalja i žanr-figura.
• 1895. — Cristobal Balenciaga, španjolski kreator visoke mode.
• 1905. — Christian Dior, francuski modni kreator.
• 1905. — Wanda Wasilewska, poljska književnica.
• 1924. — Benny Hill, britanski komičar († 1992.).
• 1941. — španski operski pevač Plasido Domingo. Debitovao 1966. u Meksiku i vrlo brzo stekao reputaciju jednog od najvećih tenora u drugoj polovini XX veka.
• 1951. — Jeff Koons, američki pop-art umjetnik.
• 1952. — Billy Ocean, trinidadski muzičar.
• 1953. — Paul Allen, suosnivač kompanije "Microsoft".
• 1954. — Thomas de Maizière, njemački političar.
• 1956. — Geena Davis, američka glumica.
• 1961. — Ivo Pukanić, bio je urednik hrvatskog tjednika Nacionala. Diplomirao je na Fakultetu političkih znanosti, a od 1991. radi kao urednik u tjedniku Globus (u. 2008.).
• 1961. — Halid Muslimović, bosanskohercegovački pjevač narodne glazbe.
• 1961. — Cornelia Pröll, austrijska alpska skijašica.
• 1964. — Aleksandar Šoštar, bivši srpski vaterpolista koji je igrao u reprezentaciji SR Jugoslavije.
• 1970. — Alen Bokšić, hrvatski nogometaš, "Vatreni 1998.".
• 1972. — Catherine Siachoque, kolumbijska glumica.
• 1974. — Haris Mujezinović, bivši bosanskohercegovački košarkaš.
• 1976. — Nataša Marković, srpska filmska, televizijska i pozorišna glumica.
• 1982. — Nicolas Mahut, francuski teniser.
• 1984. — Dejan Milovanović, srpski nogometaš.
• 1988. — Vanessa Hessler, talijansko-američka manekenka i glumica.

.

Smrti

• 1737. — Ignjat Đurđević, hrvatski barokni pjesnik i prevoditelj, povjesničar, astronom i biograf (* 1675.).
• 1793. — na gijotini pogubljen francuski kralj Luj XVI. Revolucionarni Konvent svrgnuo ga sa prestola u septembru 1792, a potom osuđen na smrt zbog veleizdaje.
• 1851. — Albert Lortzing, njemački skladatelj, bio je glumac, operni pjevač (tenor buffo) i dirigent (* 1801.).
• 1924. — u Gorkom kod Moskve umro Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vođa Oktobarske revolucije 1917, tvorac sovjetske Rusije, teoretičar marksizma koji je značajno uticao na međunarodni radnički pokret. Njegovo balsamovano telo izloženo u u mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi.
• 1938. — Žorž Melijes, koji se smatra prvim filmskim režiserom i prvim sineastom. Snimio oko 500 filmova, među kojima prvi kratki film „Partija karata“ i prvi dugometražni „Drajfusova afera“. Njegov skroman atelje propao 1908. u naglom razvoju filmske industrije.
• 1950. — umro britanski pisac-satiričar Džordž Orvel, autor pripovedaka, eseja i romana, među kojima su najpoznatiji „1984.“ i „Životinjska farma“.
• 1957. — srpski kompozitor, dirigent i muzički pedagog Petar Krstić. Dirigent beogradskog Narodnog pozorišta, direktor Srpske muzičke škole i muzičkih škola „Stanković“ i „Mokranjac“.
• 1976. — Agatha Christie, engleska književnica (* 1890.).
• 1959. — američki filmski režiser i producent Sesil Blaunt de Mil, poznat po istorijskim spektaklima i melodramama.
• 2002. — u Los Anđelesu u 81. godini umrla Pegi Li, legenda džez i pop-muzike.

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Svete mučenike Julijana i Vasilisu.
  • Prepodobnog Georgija Hozevita.
  • Svetu Domniku.
  • Svetog Grigorija episkopa ohridskog.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar