15. 12.

15. prosinca/decembra (15. 12.) je 349. dan godine po gregorijanskom kalendaru (350. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 16 dana.

Događaji

• 1640. — Grof od Braganza krunisan kao Huan IV, prvi portugalski kralj posle šezdesetogodišnje španske vladavine i prvi iz dinastije Braganza koja je vladala Portugalom do 1910.
• 1711. — U Kopenhagenu izbila epidemija kuge, od koje je umrlo više hiljada ljudi.
• 1801. — Odmetnuti janičari, koje su predvodile četiri beogradske dahija Aganlija, Kučuk-alija, Fočić Mehmed-aga i Mula Jusuf, ubili beogradskog valiju Hadži Mustafa-pašu i zaveli teror u Beogradskom pašaluku. Nasilje ubrzalo izbijanje Prvog srpskog ustanka 1804.
• 1806. — Francuske trupe pod komandom Napoleona Bonaparte ušle u Varšavu.
• 1840. — Kovčeg s posmrtnim ostacima francuskog cara Napoleona I položen u "Dom invalida" u Parizu, 19 godina posle njegove smrti u izgnanstvu na ostrvu Sveta Jelena.
• 1890. — Ubijen poglavica indijanskog plemena "Sijuks" Bik Koji Sedi, koji je predvodio indijanska plemena u bici kod Litl Big Horna 1876. protiv američke Sedme konjičke divizije, pod komandom Džordža Kastera.
• 1914. — Oslobađanjem Beograda u Prvom svetskom ratu završena Kolubarska bitka. Pobeda za koju izuzetne zasluge pripadaju komandantu Prve armije, generalu Živojinu Mišiću, podigla ugled Srbije među saveznicima i učvrstila samopouzdanje srpske vojske i naroda.
• 1938. — Isprobavajući nov tip lovačkog aviona, poginuo ruski pilot Valerij Čkalov. 1937. preleteo Severni pol, bez spuštanja od Moskve do Vankuvera, 12.000 kilometara, za 64 časa i 25 minuta, što je priznato kao svetski rekord leta na daljinu.
• 1961. — Generalna skupština Ujedinjenih nacija odbacila sovjetski predlog o prijemu NR Kine u svetsku organizaciju.
• 1961. — Bivši nacistički funkcioner Adolf Ajhman, organizator i izvršilac genocida Jevreja u Drugom svetskom ratu, osuđen na smrt u Jerusalimu, a potom obešen. Posle rata pod lažnim imenom živeo u Argentini do 1960, kada su ga otkrili i uhapsili pripadnici izraelske tajne službe.
• 1965. — Američki svemirski brodovi "Džemini 6" i "Džemini 7" ostvarili prvi kosmički susret i napravili dve kružne putanje leteći jedan pored drugog.
• 1970. — Sovjetski vasionski brod "Venera 7" spustio se na planetu Veneru i počeo da šalje signale.
• 1991. — Oko 500 ljudi izgubilo život kada je feribot "Salem ekspres" udario, ispred egipatske luke Safaga, u koralni greben i potonuo.
• 1996. — Pod snažnim pritiskom svakodnevnih protesta građana zbog falsifikovanja izbornih rezultata, opštinski sud u Nišu potvrdio pobedu opozicione koalicije "Zajedno" u drugom krugu izbora za lokalne organe uprave, 17. 11..
• 1999. — Šef UNMIK-a Bernar Kušner potpisao, u Prištini, sporazum s predstavnicima kosovskih Albanaca o formiranju Prelaznog administrativnog veća Kosova. Srbi sa Kosova odbili da potpišu sporazum, ali su kasnije delegirali svog predstavnika u to telo.
• 2000. — Zatvorena nuklearna centrala u Černobilu u Ukrajini u kojoj je krajem aprila 1986. eksplodirao jedan blok centrale izazvavši najtežu nuklearnu katastrofu od početka upotrebe nuklearnih centrala.
• 2001. — Krivi toranj u Pizi u Italiji ponovo otvoren za posetioce, posle 12 godina pauze zbog sanacije.
• 2002. — Posmatrači UN zvanično okončali misiju na Prevlaci, početu u martu 1992, i predali vlastima Hrvatske kontrolu nad tim poluostrvom.

.

Rođenja

• 37. — Neron, rimski car.
• 130. — Lucije Ver, rimski ko-car (u. 169).
• 1852. — Antoine Becquerel, francuski fizičar, nobelovac i jedan od otkrivača radioaktivnosti (u. 1908.).
• 1859. — Lazar Ludvig Zamenhof, tvorac međunarodnog jezika esperanta (u. 1917.).
• 1869. — Henri Matisse, francuski slikar (u. 1954.).
• 1907. — Oscar Niemeyer, brazilski arhitekta i urbanist (u. 2012.).
• 1941. — Vladan Živković, srpski glumac.
• 1949. — Don Johnson, američki glumac.
• 1963. — Slobodan Janković, srpski košarkaš. (u.2006).
• 1963. — Olivera Viktorović (Đurašković), srpska filmska, televizijska i pozorišna glumica.
• 1981. — Paolo Lorenzi, talijanski tenisač.
• 1981. — Roman Pavljučenko, ruski nogometaš.
• 1983. — Viran Morros, španjolski rukometaš.

.

Smrti

• 1675. — Johannes Vermeer (van Delft), smatra se jednim od najboljih nizozemskih slikara koji se specijalizirao za interijere domaćinske atmosfere običnog građanskog života (* 1632.).
• 1944. — Vasilij Kandinski, ruski slikar.
• 1962. — Ibrahim ef. Fejić, bosanskohercegovački reisu-l-ulema.
• 1962. — Charles Laughton, engleski glumac, reditelj, scenarista i producent.
• 1966. — Volt Dizni, američki režiser. (r. 1901.).
• 1970. — Leonid Šejka, srpski slikar.
• 1984. — Lennard Pearce, britanski glumac (r. 1915.).
• 2000. — Haris Brkić, košarkaš Partizana.
• 2010. — Blake Edwards, američki režiser (r. 1922.).
• 2011. — Christopher Hitchens, engleski novinar i publicist (r. 1949.).
• 2013. — Joan Fontaine, britanska glumica (r. 1917.).

.

Praznici i dani sećanja

• .

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar