Vicenza

Vicenza Comune di Vicenza
Kolaž atrakcija grada
Koordinate: 45°33′N 11°33′E / 45.550°N 11.550°E / 45.550; 11.550
Država	Italija
Regija	Veneto
Provincija	Vicenza
Frazioni	Anconetta, Bertesina, Bertesinella, Bugano, Campedello, Casale, Debba, Longara, Maddalene, Ospedaletto, Polegge, San Pietro Intrigogna, Santa Croce Bigolina, Tormeno
Vlast
- Gradonačelnik	Francesco Rucco
Površina
- Ukupna	80 km²
Visina	39
Stanovništvo (2011.)
- Grad	111 500
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	36100
Pozivni broj	0444
Službene stranice www.comune.vicenza
Karta
Vicenza class=notpageimage| Vicenza na karti Italije

Vicenza (latinski: Vicetia) je glavni grad istoimene talijanske provincije Vicenza (regija Veneto) od 111 500 stanovnika ^[1] (2011. godine).

Geografija

Vicenza leži sjeverno od obronaka planine Monte Berico, udaljena oko 60 km zapadno od Venecije i 200 km istočno od Milana. Prema količini robe za izvoz, Vicenza je treći talijanski grad.

Historija

Vicenzu je osnovalo Italsko pleme Eugani, nakon njih su došli Paelo-Veneti od 3. do 2. st. pne., kada su je osvojili Gali. Rimljani je osvajaju 157. pne. i daju mu ime Vicetia ili Vincentia, u značenju "pobjedonosna". Stanovnici Vicentije su postali rimski građani 49. pne., a grad je postao prometno čvorište na putu od Mediolanuma (Milano) preko Akvileje do Tergeste (Trsta), no ipak ne tako važno poput susjednog Pataviuma (Padova). Od rimskog razdoblja sačuvani su samo mostovi preko rijeka Bacchiglione i Retrone, i nekoliko lukova rimskog akvadukta ispred gradskog portala Santa Croce.

Nakon sloma Zapadnog Rimskog Carstva, Vicenzu su poharali Heruli, Vandali, Alarik s Vizigotima, te osobito Huni, da bi se grad oporavio nakon posljednjeg pohoda Ostrogota 489. godine. Vicenza je potom postala važan grad u Lombardiji, te u Franačkoj. Brojni benediktinski samostani su izgrađeni u okolici početkom 6. vijeka.

Godine 899. Vicenzu su uništili ugarski konjanici. Posle toga grad pada pod uticaj bavarskih vladara, a zapravo stiče nezavisnost. Uskoro grad postoje jedna od severnoitalijanskih gradova-državica. U ovo vreme Vicenca se brzo razvija, a gradom vlada porodica Scaligeri. Međutim, sukobi oko vladanja gradom dovode do pada Vičence pod vlast Mletačke republike na početku 15. veka i takvo stanje ostaje do kraja 18. veka.

Kada je Napoleon 1797. ukinuo Mletačku republiku Mirom iz Campo Formia počinje vrijeme naglih historijskih promena za Vicencu. Tokom Napoleonovih ratova Vicenca je bila dio njegove Cisalpinske Republike, da bi potom bila dio Kraljevstva Lombardija-Venecija, vazalne države Habsburške monarhije. Godine 1866. Vicenca i okolina su pridruženi novoosnovanoj Kraljevini Italiji. Ovako buran 19. vijek doveo je do propadanja grada i smanjenja stanovništva.

Tokom 20. vijeka Vicenca je pretrpela značajna razaranja u svjetskim ratovima. Za vreme Prvog svetskog rata severno od grada vodile su se teške borbe. U Drugom svetskom ratu grad je bio teško oštećen savezničkim bombardovanjima. Međutim, druga polovina veka bila je obeležena naglim privrednim rastom, naglom urbanizacijom grada. Novi uzlet grad doživljava od 50-ih godina sa razvojem industrije na širem gradskom području i tako grad postaje jedan od najrazvijenijih gradova Italije.

Znamenitosti

Glavni članak: Historijski centar Vicenze i Palladijeve vile

Historijski centar Vicenze i Palladijeve vile u Venetu
Svjetska baština – UNESCO
Italija
Registriran:	1994. (18. zasjedanje) 1996. proširena
Vrsta:	Kulturno dobro
Mjerilo:	i, ii
Ugroženost:	no
Referenca:	UNESCO

U Vicenzi se nalaze 23 građevine Palladija, od kojih su najslavnije:.

• Villa Almerico Capra ("Villa Rotonda"), malo izvan centra grada;
• Basilica Palladiana, na centralnom trgu Piazza dei Signori;
• Teatro Olimpico, izvorno urađeno za Accademia Olimpica a od 1580. do Palladijeve smrti. Drvenu scenu dovršio je njegov učenik Vincenzo Scamozzi;
• Palazzo Chiericati, danas gradska pinakoteka;
• Palazzo Barbaran da Porto, u kojemu se nalazi Museo Palladio;
• Palazzo del Capitaniato, sjedište gradskog vijeća;
• Palazzo Porto
• Palazzo Porto in piazza Castello (nedovršena)
• Palazzo Thiene Bonin Longare;
• Palazzo Thiene;
• Villa Gazzotti Grimani, u frazionu Bertesina.

Privreda

Okolica Vicenze je većinom poljoprivredno zemljište, no tu se također vadi mramor, sumpor, baker, ali i srebro i kaolin. Poznati su termalni izvori, od kojih je najpoznatiji Recoaro. U industriji se ističe zlatarstvo i tekstilna industrija, te proizvodnja galzbenih instrumenata i obrada vune i svile. Tri puta godišnje se u Vicenzi održava Izložba zlata, u siječnju, svibnju i rujnu. Tu se nalazi sjedište tvornice dijelova za bicikle Campagnolo i tvornice zaštitne sportske odjeće Dainese.

Sport

Vicenza je grad nogometnog kluba Vicenza Calcio, pobjednik prvenstva Coppa Italia u sezoni 1999./2000. god., koji je trenutno u Serie B. Njihov gradski stadion je Stadio Romeo Menti.

Istaknuti stanovnici

• Sonia Gandhi, političarka
• Amy Adams, glumica
• Roberto Baggio, nogometaš
• Giuseppina M. Bakhita, svetica
• Maria Bertilla Boscardin, svetica
• Miki Biasion, vozač relija
• Gelindo Bordin, atletičar
• Luigi Da Porto, književnik
• Almerico da Schio, astronom
• Federico Faggin, izumitelj
• Antonio Fogazzaro, književnik
• Andrea Palladio, arhitekt
• Goffredo Parise, književnik
• Orlando Pizzolato, atletičar
• Paolo Rossi, nogometaš
• Vincenzo Scamozzi, arhitekt
• Gian Giorgio Trissino, humanistički pjesnik (1478.-1553.)
• Giacomo Zanella, svećenik i književnik

Gradovi prijatelji

• Annecy, od 1995.
• Burgos
• Pforzheim, od 1991.

Galerija

• 
  Basilica Palladiana na trgu Piazza dei Signori
• 
  Perspektivna scena Andree Paladija u Tetro Olimpico
• 
  Palazzo del Capitaniato
  Andrea Palladio
• 
  La Rua stup na Piazza dei Signori

Izvori

Vanjske veze

Vicenza na Wikimedijinoj ostavi

• Mapa Vicenze Arhivirano 2009-04-13 na Wayback Machine-u
• Službene stranice grada (tal.)

• p
• r
• u

Svjetska baština u Italiji

Agrigento (Dolina hramova) • Akvileja • Amalfijska obala • Bazilika Svetog Franje Asiškog i historijski centar Assisija • Botanički vrt u Padovi • Caserta (Palača u Caserti, Vanvitellijev akvadukt, San Leucio) • Castel del Monte • Etruščanske nekropole Banditaccia i Monterozzi • Cilento i Vallo di Diano (Paestum, Velia, samostan u Paduli) • Cinque Terre, Porto Venere i otoci Palmaria, Tino i Tinetto • Crespi d'Adda • Dolomiti (Alpe) • Etna • Liparski otoci • Ferrara • Historijski centar Firence • La Strade Nuove i kompleks Palazzi dei Rolli u Genovi • Langobardska središta u Italiji (Cividale del Friuli, Brescia, Castelsepriou, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento, Monte Sant'Angelo) • Mantova i Sabbioneta • Sassi i park crkava u stijenama Matere • Medici vile i vrtovi • Torre Civica, Piazza Grande i Katedrala u Modeni • Monte San Giorgio¹⁾ • Historijski centar Napulja • Historijski centar Pienze • Katedralni trg u Pisi • Pompeji, Herkulanej i Oplontis (Torre Annunziata) • Prahistorijska naselja sojenica oko Alpa²⁾ • Raetinska pruga¹⁾ • Ranokršćanski spomenici u Ravenni (Mauzolej Gale Placidije, Neonov baptisterij, Arijanski baptisterij, Arhiepiskopska kapela, Bazilika Sant'Apollinare Nuovo, Teodorikov mauzolej, San Vitale i Bazilika Svetog Apolinarija u Classi) • Rezidencije Savojske dinastije • Historijski centar Rima uključujući Bazilika Svetog Pavla izvan zidina ³⁾ • Sacri Monti • San Gimignano • Siena • Sirakuza i Pantalica • Su Nuraxi • Santa Maria delle Grazie, Milano • Hadrijanova vila i Villa d'Este (Tivoli) • Trulli Alberobella • Urbino • Crteži doline Val Camonica • Kasnobarokni gradovi visoravni Val di Noto (Caltagirone, Catania, Militello in Val di Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli) • Val d'Orcia • Venecija i njezina laguna • Verona • Vicenza i Paladijeve vile • Villa Romana del Casale (Piazza Armerina)

Italijanska nematerijalna svjetska baština

Sardinijsko pastoralno pjevanje Canto a tenore • Mediteranska prehrana⁴⁾ • Tradicionalno sicilijansko lutkarsko kazalište Opera dei Pupi • Tradicionalna izrada violina u Cremoni

¹⁾ Zajednička svjetska baština Italije i Švicarske  ²⁾ Zajedno s pet ostalih alpskih zemalja   ³⁾ Zajednička svjetska baština Italije i Vatikana   ⁴⁾ Zajednička svjetska baština Italije, Grčke, Španjolske i Maroka