Canto a tenore

Canto a tenore

Nematerijalna svjetska baština
Canto a tenore
 Italija
Regija: Evropa i Sjeverna Amerika
Godina upisa: 2005. (prošireno 2008)
ID: 00165
Ugroženost: ne
Poveznica: UNESCO

Canto a tenore (sardinijski: cantu a tenore) je tip polifonog folklornog pjevanja specifičan za Sardiniju koji je 2008. uvršten na UNESCO-vu listu nematerijalne svjetske baštine u Evropi.[1][2]

Historija i karakteristike

Canto a tenore izrastao je među pastirima Sardinije. Izvodi ga grupa od četiri muškarca koji koriste četiri različita glasa zvana bassu, contra, boche i mesu boche.[1] Specifičnog tog pjevanja je duboki i grleni ton solista bassu i troje pjevača koji mu kontriraju stojeći u uskom krugu. Solist pjeva dio nekog proznog teksta ili pjesmu, dok ga ostali prate kao kor.[1] Većina izvođača živi u regiji Barbagiji i po planinskoj unutrašnjosti centralne Sardinije. Njihovo pjevanje dio je svakodnevnog života lokalnih zajednica. Često zapjevaju spontano po lokalnim barovima (zilleri), ali i prigodom kojekavih svetkovina kao što su vjenčanja, striženje ovaca, vjerskih svečanosti ili za karnevala Barbaricino.[1]

Repertoar pjesama koje izvode je vrlo širok i varira po Sardiniji. Najčešće se izvode serenade boche ’e notte (glas u noći) i pjesme za pleskao što su mutos, gosos i ballos. Tekstovi su ili jako arhaični ili vrlo suvremeni koji se dotiču problema koji tište današnje stanovnike, kao što su emigracija, nezaposlenost i politika. U tom smislu njihove pjesme se mogu smatrati tradicijskim, ali i vrlo suvremenim kulturnim izrazima.[1]

  • Kvartet Ballu Seriu sa četiri glasa (Oche, Bassu, Contra, Mesu Oche) ?/i
    • Tenori na festivalu Pira u Modeni
    • poslušaj u pregledniku (beta)

Običaj Canto a tenore je ranjiv na društveno-ekonomske promjene kao što su propadanje ovčarstva i nestajanje pastira, uz istovremeni rast turizma, što donosi rizik unificiranja repertoara i orginalnog načina izvođenja pjevanja pjesama.[2]

Izvori

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Canto a tenore, Sardinian pastoral songs” (engleski). UNESCO. Pristupljeno 22. 1. 2019. 
  2. ↑ 2,0 2,1 „Opera dei Pupi” (talijanski). Treccani. Pristupljeno 22. 1. 2019. 

Vanjske veze

Canto a tenore na Wikimedijinoj ostavi
  • Tenores organisation (it)
  • Opera dei Pupi (na portalu Treccani) (it)
  • p
  • r
  • u

Agrigento (Dolina hramova) • Akvileja • Amalfijska obala • Bazilika Svetog Franje Asiškog i historijski centar Assisija • Botanički vrt u Padovi • Caserta (Palača u Caserti, Vanvitellijev akvadukt, San Leucio) • Castel del Monte • Etruščanske nekropole Banditaccia i Monterozzi • Cilento i Vallo di Diano (Paestum, Velia, samostan u Paduli) • Cinque Terre, Porto Venere i otoci Palmaria, Tino i Tinetto • Crespi d'Adda • Dolomiti (Alpe) • Etna • Liparski otoci • Ferrara • Historijski centar Firence • La Strade Nuove i kompleks Palazzi dei Rolli u Genovi • Langobardska središta u Italiji (Cividale del Friuli, Brescia, Castelsepriou, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento, Monte Sant'Angelo) • Mantova i Sabbioneta • Sassi i park crkava u stijenama Matere • Medici vile i vrtovi • Torre Civica, Piazza Grande i Katedrala u Modeni • Monte San Giorgio1) • Historijski centar Napulja • Historijski centar Pienze • Katedralni trg u Pisi • Pompeji, Herkulanej i Oplontis (Torre Annunziata) • Prahistorijska naselja sojenica oko Alpa2) • Raetinska pruga1) • Ranokršćanski spomenici u Ravenni (Mauzolej Gale Placidije, Neonov baptisterij, Arijanski baptisterij, Arhiepiskopska kapela, Bazilika Sant'Apollinare Nuovo, Teodorikov mauzolej, San Vitale i Bazilika Svetog Apolinarija u Classi) • Rezidencije Savojske dinastije • Historijski centar Rima uključujući Bazilika Svetog Pavla izvan zidina 3) • Sacri Monti • San Gimignano • Siena • Sirakuza i Pantalica • Su Nuraxi • Santa Maria delle Grazie, Milano • Hadrijanova vila i Villa d'Este (Tivoli) • Trulli Alberobella • Urbino • Crteži doline Val Camonica • Kasnobarokni gradovi visoravni Val di Noto (Caltagirone, Catania, Militello in Val di Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli) • Val d'Orcia • Venecija i njezina laguna • Verona • Vicenza i Paladijeve vile • Villa Romana del Casale (Piazza Armerina)

Italijanska zastava
Italijanska nematerijalna svjetska baština
Sardinijsko pastoralno pjevanje Canto a tenore • Mediteranska prehrana4) • Tradicionalno sicilijansko lutkarsko kazalište Opera dei Pupi • Tradicionalna izrada violina u Cremoni

1) Zajednička svjetska baština Italije i Švicarske  2) Zajedno s pet ostalih alpskih zemalja   3) Zajednička svjetska baština Italije i Vatikana   4) Zajednička svjetska baština Italije, Grčke, Španjolske i Maroka