Noto

Noto Comune di Noto
Panorama grada
Koordinate: 36°53′N 15°05′E / 36.883°N 15.083°E / 36.883; 15.083
Država	Italija
regija	Sicilija
provincija	Sirakuza
Vlast
- gradonačelnik	Corrado Bonfanti
Površina
- Ukupna	62 km²
Visina	152
Stanovništvo (2012.)
- Grad	24 131
- Gustoća	43,79
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	96017
Pozivni broj	0931
Službena stranica www.comune.noto
Karta
Noto class=notpageimage| Noto na karti Italije

Noto (sicilijanski: Nuotu; latinski: Neetum i Netum) je grad u Italiji, na otoku i administrativnoj regiji Sicilija, središte istoimene općine u Provinciji Sirakuza.

Noto je zajedno sa još 7 gradova iz doline Val di Noto uvršten 2002. na UNESCO- vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi, kao izvrstan primjer dobro očuvanog kasnobarkonog grada iz 18. vijeka.^[1]

Geografske karakteristike

Noto leži u planinskom masivu Monti Iblei,po njemu je nazvana historijska regija Val di Noto.

Historija

Stariji grad, Noto Antica, koji se nalazi 8 km sjeverno na planini Alveria, su osnovali Sikuli (skupina Italika) i pripadao je Magni Graeciji. Prema grčkim mitovima ovdje je pristao Dedal u bijegu, ali i Heraklo nakon obavljenog sedmog zadatka. Tokom Prvog punskog rata taj grad je 263. pne. pripao Rimljanima. Saraceni ga zauzimaju 866. osvajaju je Arapi i pretvaraju u prijestolnicu jedne od svoje tri administrativne oblasti(valijat) Emirata Sicilije.

Nakon pobune Sicilijanaca protiv Anžuvinaca, Pedro III od Aragona se u Cataniji okrunio za kralja Sicilije 1282. godine. Sicilija je postala dio Kraljevine Kruna Aragona početkom 15. vijeka. Za vrijeme 16. vijek i 17. vijeka u gradu su djelovale brojne važne osobe kao što je Giovanni Aurispa i arhitekt Matteo Carnelivari, zbog tog mu je kralj Ferdardo III od Aragona dodijelio titulu civitas ingeniosa ("genijalni grad"). Slijedeći vijek grad se gradi i širi izvan gradskih granica, ali je 1693. doživio katastrofalni potres koji je gotovo uništio cijeli grad.

Poslije ovih katastrofa grad je obnovio u baroknom planu arhitekt Giovanni Battista Landolina. Djela mnogih baroknih arhitekata od lokalnog tufa, koji je pod sunčevim svjetlom boje meda, su mu osigurala naslov "Kamenog vrta".

Ekonomski se Noto ipak nije nikada potpuno oporavio, pa je 1817. godine izgubio položaj administrativnog centra provincije, ali je 1844. postao biskupsko središte. U maju 1860. Giuseppe Garibaldi je Siciliju pripojio Kraljevini Italiji pripojenjem pokrajine Noto.

Znamenitosti

Kasnobarokni gradovi visoravni Val di Noto
Svjetska baština – UNESCO
Italija
Registriran:	2002. (26. zasjedanje)
Vrsta:	Kulturno dobro
Mjerilo:	i, ii, iv, v
Ugroženost:	no
Referenca:	UNESCO

• Duždevu palaču (Ducezio Palace), današnju gradsku vijećnicu, izgradio je Vincenzo Sinatra, a oslikao u neoklasicističkom stilu Antonio Mazza.
• U gradu su izgrađene još dvije znamenite palače, Palača Astuto i Palača Villadorata iz 1733. godine.
• Katedrala sv. Nikole (San Nicolò di Mira) je dovršena 1776. godine, a 1996. godine su se neki njeni dijelovi iznenada srušili i još uvijek nisu obnovljeni.
• Samostan Santa Chiara iz 1735. godine dizajnirao je Rosario Gagliardi u ovalnom tlocrtu čiju unutrašnjost dijeli dvanaest stupova. U njoj se nalazi "Gospa s Djetetom" iz 16. vijeka (Antonello Gagini).
• Od četrdesetak crkava u Notu najznamenitije su: Crkva sv. Karla Borromea, Crkva sv. Dominika (San Domenico, arhitekt Rosario Gagliardi), San Francesco all'Immacolata, Santissimo Crocifisso, i dr.

• 
  Katedrala u Notu
• 
  San Domenico
• 
  San Carlo Borromeo
• 
  San Francesco all'Immacolata
• 
  Kraljevska gradska vrata (Porto Reale)
• 
  Santissimo Crocifisso
• 
  Općinsko kazalište (Teatro Comunale)
• 
  Palača Villadorata

Pogled s kampanila katedrale na grad

Izvori

Vanjske veze

Noto na Wikimedijinoj ostavi

• web kamera s katedrale San Nicolò
• Vina Nota Arhivirano 2012-02-13 na Wayback Machine-u
• Park Cavagrande (it)

• p
• r
• u

Svjetska baština u Italiji

Agrigento (Dolina hramova) • Akvileja • Amalfijska obala • Bazilika Svetog Franje Asiškog i historijski centar Assisija • Botanički vrt u Padovi • Caserta (Palača u Caserti, Vanvitellijev akvadukt, San Leucio) • Castel del Monte • Etruščanske nekropole Banditaccia i Monterozzi • Cilento i Vallo di Diano (Paestum, Velia, samostan u Paduli) • Cinque Terre, Porto Venere i otoci Palmaria, Tino i Tinetto • Crespi d'Adda • Dolomiti (Alpe) • Etna • Liparski otoci • Ferrara • Historijski centar Firence • La Strade Nuove i kompleks Palazzi dei Rolli u Genovi • Langobardska središta u Italiji (Cividale del Friuli, Brescia, Castelsepriou, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento, Monte Sant'Angelo) • Mantova i Sabbioneta • Sassi i park crkava u stijenama Matere • Medici vile i vrtovi • Torre Civica, Piazza Grande i Katedrala u Modeni • Monte San Giorgio¹⁾ • Historijski centar Napulja • Historijski centar Pienze • Katedralni trg u Pisi • Pompeji, Herkulanej i Oplontis (Torre Annunziata) • Prahistorijska naselja sojenica oko Alpa²⁾ • Raetinska pruga¹⁾ • Ranokršćanski spomenici u Ravenni (Mauzolej Gale Placidije, Neonov baptisterij, Arijanski baptisterij, Arhiepiskopska kapela, Bazilika Sant'Apollinare Nuovo, Teodorikov mauzolej, San Vitale i Bazilika Svetog Apolinarija u Classi) • Rezidencije Savojske dinastije • Historijski centar Rima uključujući Bazilika Svetog Pavla izvan zidina ³⁾ • Sacri Monti • San Gimignano • Siena • Sirakuza i Pantalica • Su Nuraxi • Santa Maria delle Grazie, Milano • Hadrijanova vila i Villa d'Este (Tivoli) • Trulli Alberobella • Urbino • Crteži doline Val Camonica • Kasnobarokni gradovi visoravni Val di Noto (Caltagirone, Catania, Militello in Val di Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli) • Val d'Orcia • Venecija i njezina laguna • Verona • Vicenza i Paladijeve vile • Villa Romana del Casale (Piazza Armerina)

Italijanska nematerijalna svjetska baština

Sardinijsko pastoralno pjevanje Canto a tenore • Mediteranska prehrana⁴⁾ • Tradicionalno sicilijansko lutkarsko kazalište Opera dei Pupi • Tradicionalna izrada violina u Cremoni

¹⁾ Zajednička svjetska baština Italije i Švicarske  ²⁾ Zajedno s pet ostalih alpskih zemalja   ³⁾ Zajednička svjetska baština Italije i Vatikana   ⁴⁾ Zajednička svjetska baština Italije, Grčke, Španjolske i Maroka