Gustáv Husák

Gustáv Husák
9. predsjednik Čehoslovačke
Mandat 29. svibnja 1975. – 10. prosinca 1989.
Prethodnik	Ludvík Svoboda
Nasljednik	Václav Havel
Prvi/Generalni sekretar Komunističke partije Čehoslovačke
Mandat 17. travnja 1969. – 17. prosinca 1987.
Prethodnik	Alexander Dubček
Nasljednik	Miloš Jakeš
Rođenje	10. siječnja 1913. Bratislava, Slovačka (tada Pozsonyhidegkút, Austro-Ugarska)
Smrt	18. studenog 1991. Bratislava, Slovačka (tada  Čehoslovačka)
Politička stranka	KSČ
Supružnik	Dr. Magda Husáková-Lokvencová (1938-1966; njezina smrt) Viera Husáková-Čáslavská (1975-1977; njezina smrt)

Gustav Husak (slov. Gustáv Husák; Dúbravka, 10. januar 1913 — Bratislava, 18. novembar 1991) je bio komunista, sekretar Komunističke partije Čehoslovačke od 1969. do 1987. i predsednik Čehoslovačke od 1975. do 1989. godine.

Biografija

Rođen je 1913. godine u Dubravki, danas deo Bratislave, u porodici nezaposlenog radnika. Godine 1933, upisao je studij prava na Univerzitetu Komenskog u Bratislavi i iste godine postao članom KP Čehoslovačke. Tokom postojanja tzv. Prve slovačke republike (1939-1945) režim Jozefa Tisa ga je zatvarao nekoliko puta zbog ilegalnih aktivnosti. Husak je 1944. godine bio jedan od vođa slovačkog oružanog ustanka protiv nemačkog okupatora.

Posle završetka rata, radio je kao funkcioner u Slovačkoj i partijski radnik u KP Čehoslovačke. Godine 1950, bio je osuđen u čistkama partijskog rukovodstva i osuđen na doživotni zatvor. Kaznu je služio od 1954. do 1960. godine u zatvoru Leopoldov. Tokom procesa destaljinizacije 1960, oslobođen je iz zatvora, ponovno se aktivirao u politici zemlje i do 1963. godine ponovno postao član KP Čehoslovačke. Godine 1967, bio je jedan od kritičara konzervativnog rukovodstva, zbog čega je dolaskom liberalne struje u aprilu 1968. godine bio postavljen za zamenika premijera.

Po sve većem pritisku iz Sovjetskog Saveza da se zaustave reforme u Čehoslovačkoj, Husak je počeo da poziva na oprez. nakon sloma Praškog proleća, učestvovao je u čehoslovačko-sovjetskim pregovorima o poništavanju liberalnih reformi. Zbog svog pragmatičnog stava tokom pregovora, Moskva ga je podržala za sekretara Komunističke partije Slovačke u avgustu 1968, a nakon pada Aleksandra Dubčeka, postao je i novi sekretar KP Čehoslovačke aprila 1969. godine. Posle toga je poništio sve Dubčekove liberalne reforme i udaljio iz partije sve liberale. Godine 1975, bio je izabran za predsednika Čehoslovačke.

Njegov period vladavine obeležila je tzv. politika normalizacije, kojom se nastojala normalizovati atmosfera u državi nakon sloma Praškog proleća. Iako je Husak nakon Praškog proleća osigurao rast standarda stanovništva i omogućio neke slobode, s vremenom je postajao sve konzervativniji. Početkom 1970-ih, Husak je svima uklonjenima iz partije nakon sloma Praškog proleća dopustio da ponovno postanu članovi, ali su se morali javno odreći stavova koje su zastupali za vreme Dubčekove vladavine.

Dolaskom Gorbačova na vlast u SSSR-u, mlađi funkcioneri su od Husaka počeli da zahtevaju reforme i liberalizaciju zemlje. Međutim, on je ubrzo dao ostavku na mestu sekretara KP Čehoslovačke 1987, a nasledio ga je mlađi Miloš Jakeš. Tokom promena koje su zahvatile Čeholsovačku krajem 1989. godine, Husak je bio prinuđen dati ostavku na mesto predsednika 10. decembra. Februara 1990, isključen je iz KP Čehoslovačke, te je ubrzo i umro 18. novembra 1991. godine.

Odlikovanja

Gustav Husak bio je proglašen za Heroja Sovjetskog Saveza 9. januara 1983. godine.^[1]

Izvori

Gustáv Husák na Wikimedijinoj ostavi