Shigeru Yoshida
- Ovo je japansko ime; porodično ime je Yoshida.
| Shigeru Yoshida | |
|---|---|
| 吉田茂 | |
 | |
| 32. premijer Japana | |
| Na položaju 15. oktobar 1948 – 10. decembar 1954 | |
| Monarh | Shōwa |
| Guverner | Douglas MacArthur Matthew Ridgway |
| Prethodi | Hitoshi Ashida |
| Slijedi | Ichirō Hatoyama |
| Na položaju 22. maj 1946 – 24. maj 1947 | |
| Monarh | Shōwa |
| Guverner | Douglas MacArthur |
| Prethodi | Kijūrō Shidehara |
| Slijedi | Tetsu Katayama |
| Lični detalji | |
| Rođenje | (1878-09-22)22. 9. 1878. Yokosuka, Japan |
| Smrt | 20. 10. 1967. (dob: 89) Tokyo, Japan |
| Politička stranka | Japanska liberalna partija (1945–1948) Demokratska liberalna partija (1948–1950) Liberalna partija (1950–1955) Liberalna demokratska partija (1955–1967) |
| Supružnik/ci | Yukiko Makino (m. 1909; d. 1941) |
| Djeca | 4 (including Ken'ichi) |
| Alma mater | Tokijski univerzitet |
| Religija | rimokatoličanstvo |
| Potpis |  |
Shigeru Yoshida (吉田 茂, Yoshida Shigeru?), KCVO (22. septembar 1878 – 20. oktobar 1967) bio je japanski diplomat i političar, koji je u dva navrata - od 1946. do 1947. te od 1948. do 1954. godine - služio kao premijer Japana i postao poznat kao tvorac Yoshidine doktrine koja je predstavljala službenu japansku vanjsku politiku u prvim decenijama iza Drugog svjetskog rata.
Rođen je u Yokosuki u porodici lokalnog poduzetnika Takeuchija Tsune koji je kasnije postao zastupnik u japanskoj Dijeti, ali prije toga bio hapšen zbog navodnog potkopavanja tadašnjeg meijijevskog režima. Godine 1881. ga je usvojio očev prijatelj, bogati trgovac Kenzo Yoshida. On je mladom Shigeruu omogućio izvrsno obrazovanje, te je 1897. godine završio u elitnoj školi za perove, koju je vodio ugledni pravnik, princ Konoe Atsumaro. Na njoj se nastavio obrazovati sve dok 1906. godine nije ušao u Ministarstvo vanjskih poslova, gdje će provesti ostatak karijere.
Yoshida je tokom karijere služio u Kini, SAD, UK, skandinavskim zemljama i Italiji, a od 1928. do 1930. je služio kao zamjenik ministra vanjskih poslova. Iako je 1920-ih bio došao u sukob sa ultranacionalistima iz vojske, 1930-ih je u politici prema Kini zauzeo njihov kurs, odnosno stekao reputaciju jastreba koji je javno podržavao invaziju Mandžurije, nezavisnost Mandžukuoa i invaziju same Kine. Međutim, u odnosu prema SAD i drugim zapadnim državama je bio golub te se sve vrijeme, a pogotovo nakon 1938. godine, kada se bio penzionirao, zalagao da Japan po svaku cijenu izbjegne sukob sa tim državama. Te je stavove zadržao i nakon napada na Pearl Harbor te je zbog pro-američke reputacije u aprilu 1945. godine bio nakratko uhapšen.
Nakon kapitulacije se Yoshida 1945. priključio novoformiranoj Liberalnoj stranci Ichira Hatoyame. Na prvim poslijeratnim izborima u proljeće 1946. je Liberalna stranka odnijela pobjedu, te Dijeta za novog premijera izabrala Hatoyamu, ali su američke okupacijske vlasti na čelu sa Douglasom MacArthurom tu odluku poništile zbog Hatoyamine predratne podrške radikalnim militaristima. Yoshida se zbog svojih pro-američkih stavova smatrao pogodnijim, te je promptno zauzeo njegovo mjesto. Na mjestu premijera je ostao godinu dana, sve do izbora na kojima je pobijedila Japanska socijalistička partija čiji je vođa Tetsu Katayama sastavio novu vladu.
Ni Katayamina ni vlada njegovog nasljednika Hitoshija Ashide nije uspjela održati dugo održati većinu u Parlamentu. U oktobru 1948. ju je Yoshida uspio sastaviti kao vođa novoosnovane Demokratske liberalne partije. Yoshidina je stranka na sljedećim izborima trijumfirala, osvojivši apsolutnu većinu u Parlamentu i omogućivši Yoshidi da formira prvu većinsku vladu u historiji poratnog Japana. Najspektakularnije dostignuće Yoshidinog mandata su bili sklapanje sporazuma u San Franciscu, kojim je formalno postignut mir sa SAD, a Japan od smrtnog neprijatelja postao ključni saveznik SAD u Aziji, te je na temelju njega 1952. godine okončana američka okupacija. Značajan poticaj tome je bio Hladni rat, odnosno njegova oružana eskalacija u susjednoj Koreji, zbog koje je Japan postao ne samo važna američka logistička baza, nego su američke potrebe dale značajan poticaj japanskoj ekonomiji. Yoshida je to također iskoristio za niz dalekosežnih ekonomskih reformi koje će kasnijih godina dovesti do spektakularnog procvata japanske privrede poznatog kao japansko ekonomsko čudo. Yoshida je većinu uspio zadržati na izborima 1952. godine, ali ne i 1953. godine, kada je ipak uspio sastaviti koalicijsku vladu. U međuvremenu se kao njegov glavni suparnik iskristalizirao Ichiro Hatoyama, koji je počeo primati podršku ponovno probuđenih japanskih nacionalista. Krajem 1954. je Yoshida izgubio većinu, a novi premijer je postao Hatoyama.
Yoshida je godinu dana poslije sa Hatoyamom formirao Liberalnu demokratsku partiju koja će sljedećih decenija ostati vladajućom strankom u Japanu, te kao njen zastupnik služio sve do umirovljenja 1963. godine. Napisao je knjigu memoara koja je prevedena na nekoliko svjetskih jezika, a na samrtnoj postelji se formalno krstio u katoličkoj vjeri.
- p
- r
- u
Premijeri Japana
H. Itō · Kuroda · Sanjō · Yamagata · Matsukata · H. Itō · Kuroda · Matsukata · H. Itō · Ōkuma · Yamagata · H. Itō · Saionji · Katsura · Saionji · Katsura · Saionji · Katsura · Yamamoto · Ōkuma · Terauchi · Hara · Uchida · Takahashi · To. Katō · Uchida · Yamamoto · Kiyoura · Ta. Katō · Wakatsuki · G. Tanaka · Hamaguchi · Shidehara · Hamaguchi · Wakatsuki · Inukai · Takahashi · Saitō · Okada · Gotō · Okada · Hirota · Hayashi · Konoe · Hiranuma · N. Abe · Yonai · Konoe · Tōjō · Koiso · K. Suzuki · Higashikuni · Shidehara · Yoshida · Katayama · Ashida · Yoshida · I. Hatoyama · Ishibashi · Kishi · Ikeda · Satō · K. Tanaka · Miki · T. Fukuda · Ōhira · M. Itō · Z. Suzuki · Nakasone · Takeshita · Uno · Kaifu · Miyazawa · Hosokawa · Hata · Murayama · Hashimoto · Obuchi · Aoki · Mori · Koizumi · S. Abe · Y. Fukuda · Asō · Y. Hatoyama · Kan · Noda · S. Abe · Suga · Kishida
Italik označava vršitelje dužnosti premijera
