1824

Ovo je članak o godini 1824.

Godina 1824 (MDCCCXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• prvih meseci - Vidljiva Velika kometa iz 1823..
• 22. 1. - Prvi Anglo-Ašanti rat: Ašanti razbili Britance u Zlatnoj Obali, poginuo guverner Charles MacCarthy.

• 10. 2. - Simón Bolívar proglašen za diktatora Perua.
• februar - Jedediah Smith sa družinom prošao kroz Južni prolaz u Wyomingu, na Kontinentalnoj razvodnici.
• 21. 2. - Kratkotrajna pobuna Indijanaca Chumasha u meksičkoj Gornjoj Kaliforniji.

• 11. 3. - Unutar Departmana rata SAD formiran Ured indijanskih poslova.
• 16. 3. - Austrijska uprava za Dalmaciju naređuje umerenija svadbena slavlja^[1].
• 17. 3. - Potpisan Anglo-holandski ugovor o kolonijalnim posedima i sferama uticaja.
• mart - Izbija prvi od Grčkih građanskih ratova.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 7. 4. - Praizvedba Beethovenove Missa solemnis u Sankt Peterburgu.
• 19. 4. - Lord Byron umro u Misolongiju.
• 30. 4. - Abrilada: portugalski princ Miguel u dogovoru s majkom uhapsio ministre i zatočio i oca Joãoa VI, kojeg oslobađaju Britanci.

• 7. 5. - Premijera Beethovenove Simfonije br. 9 u Beču.
• 10. 5. - Otvorena londonska Nacionalna galerija.
• 11. 5. - Prvi anglo-burmanski rat: Britanci ušli u Rangun, borbe u okolini traju do decembra.
• 17. 5. - jul - Havajski kralj i kraljica Kamehameha II i Kamāmalu u poseti Engleskoj, gde oboje umiru od boginja.
• 27 - 30. 5. (j.k.?) - Grčki rat za nezavisnost: Kasoski masakr - osmansko-egipatska flota ubila nekoliko hiljada ljudi na ostrvu Kasos.

• jun - Bosanski vezir Selim šalje vojsku u Krajinu da povrati red i mir, gde su Hasan-aga, Mehmed-beg bihaćki i Murat-beg ostrožački napadali Veliki Most i Havalu^[2].
• 16. 6. - Prva pijaca u Srbiji, na mestu današnjeg Studentskog parka u Beogradu.
• 16. 6. - U Velikoj Britaniji osnovano Kraljevsko društvo za sprečavanje surovosti prema životinjama (RSPCA).
• 18. 6. - Leopold III je novi veliki vojvoda Toskane (do 1859).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 5. 7. - Psarski masakr: stradalo grčko ostrvo Psara.
• 19. 7. - Agustín de Iturbide, bivši meksički car, streljan ubrzo nakon povratka u zemlju.
• 21. 7. - Nangklao (Rama III) je novi kralj Sijama (do 1851).
• 24. 7. - Prvi poznati primer ankete javnog mnenja - u novinama The Harrisburg Pennsylvanian u vezi predsedničkih izbora.

• 16. 9. - Šarl X je novi kralj Francuske (do 1830), poslednji iz starije loze Burbonaca.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 2. 10. - Krenula Ekspedicija Humea i Hovella, istražuju istočnu Australiju.
• 4. 10. - Meksiko dobio prvi ustav: federativna republika (Meksičke Ujedinjene Države), katoličanstvo zvanična i jedina religija.
• 21. 10. - Joseph Aspdin patentirao Portland cement.
• oktobar - Izlazi prva sveska "Serbskih letopisa" (budući Letopis Matice srpske, pokretač Georgije Magarašević).

• 7. 11. - Katastrofalna poplava u Sankt Peterburgu.

• 3. 12. - Predsednički izbori u SAD se okončavaju bez većine, pa se odluka prepušta Predstavničkom domu.
• 9. 12. - Peruanski rat za nezavisnost: Bitka kod Ayacucha je odlučujuća pobeda nad rojalistima u Peruu.
• 28. 12. - U Australiji okončan Bathurstski rat porazom plemena Wiradjuri.
• decembar - Vasi Knićaninu nuđeno da se pridruži pobuni, ali on o tome obaveštava kneza Miloša^[3].

Kroz godinu

• Jakob Grim preveo Vukovu "Srpsku gramatiku" na nemački. Prvi put upotrebio izraz "srpskohrvatski"^[4].
• 1823-24 - Srpski seljaci u Zvečevu u Slavoniji se pobunili protiv preseljenja na čelu sa Jeftimijem Milekićem i sveštenikom Janićijem Škorićem - ugušeno masovnim hapšenjem^[5].
• Vuk Karadžić izdaje "Srpske narodne pjesme" u Lajpcigu.
• Nicolas Léonard Sadi Carnot osmislio Carnotov ciklus.
• Nemački naučnici otkrili korisnost ribljeg ulja za rahitis.
• Australija zvanično dobija to ime (ranije Nova Holandija).
• Rijad postaje sedište Druge saudijske države (Emirat Nedžd).
• Izmišljen Panoramagram, sprava za iluziju dubine.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1824.

• 15. 1. - Marie Duplessis, kurtizana, "Dama s kamelijama" († 1847)
• 21. 1. - Stonewall Jackson, genaral Konfederacije († 1863)
• 24. 2. - Matija Mrazović, odvjetnik, političar, publicist († 1896)
• 29. 2. - Stjepan Mitrov Ljubiša, književnik († 1878)
• 2. 3. - Bedřich Smetana, kompozitor († 1884)
• 12. 3. - Gustav Kirchhoff, fizičar († 1887)
• 22. 3. - Karl Pfizer, hemičar († 1906)
• 27. 3. - Branko Radičević, srpski književnik († 1853)
• 1. 4. - Josip Torbar, prirodoslovac i političar († 1900)
• 5. 5. - Vladimir Jakšić, statističar, meteorolog († 1899)
• 6. 5. - Tokugawa Iesada, šogun († 1858)
• 6. 5. - Imbro Ignjatijević Tkalac, političar i publicist († 1912)
• 8. 5. - William Walker (avanturista) († 1860)
• 10. 5. - Miloš Mile Dimitrijević, preds. Matice srpske († 1896)
• 16. 5. - Milivoje Petrović Blaznavac, general i političar († 1873)
• 26. 6. - William Thomson, 1st Baron Kelvin, fizičar († 1907)
• 27. 7. - Alexandre Dumas (sin), književnik († 1895)
• 15. 8. - Jovan Ilić, književnik i političar († 1901)
• 4. 9. - Anton Bruckner, kompozitor († 1896)
• novembar - Milorad Medaković, istoričar i diplomata († 1897)
• 22. 12. - Nikola Krestić, advokat i političar († 1887)
• ? - Pop Milo Jovović, četovođa († 1877)
• ? - Golub Babić, harambaša i vojvoda († 1910)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1824.

• 10. 1. - Viktor Emanuel I, bivši kralj Sardinije (* 1759)
• 26. 1. - Théodore Géricault, slikar (* 1791)
• 21. 2. - Eugène de Beauharnais, francuski plemić (* 1781)
• 27. 3. - Hadži Melentije, beogradski mitropolit (* 1766)
• 19. 4. - Lord Byron, pesnik (* 1788)
• 18. 6. - Ferdinand III, veliki vojvoda Toskane (* 1769)
• 14. 7. - Kamehameha II, kralj Havaja (* 1797)
• 19. 7. - Agustín de Iturbide, bivši meksički car (* 1783)
• 21. 7. - Buddha Loetla Nabhalai, kralj Sijama (* 1767)
• 8. 8. - Friedrich August Wolf, pionir filologije (* 1759)
• 26. 8. - Samuilo Jakovljević, arhimandrit, diplomata (* 1760)
• 16. 9. - Luj XVIII., kralj Francuske (* 1755)

Reference

Literatura

• Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
  • Peta knjiga prvi tom (V-1)
  • Peta knjiga drugi tom (V-2)

1824 na Wikimedijinoj ostavi