Saul Kripke

Saul Kripke
Savremena filozofija
Zapadna filozofija
Biografske informacije
Rođenje	13. 11. 1940. (1940-11-13) (dob: 83) Bay Shore, New York
Smrt	15. 9. 2022. (dob: 81) Nju Džersi
Filozofija
Škola/Tradicija	Analitička filozofija
Glavni interesi	Logika (uglavnom modalna), metafizika, filozofija jezika, epistemologija, teorija skupova, filozofija duha
Znamenite ideje
Kripke-Platekova teorija skupova, Kauzalna teorija referiranja, Kripkenštajn, Kripkeova semantika, Kripkeova struktura, Rigidni dezignator
Inspiracija
Od David Hume, Bertrand Russell, W.v.O. Quine, Ludwig Wittgenstein, Alfred Tarski, Alan Turing, Michael Dummett
Na Michael Devitt, Gareth Evans, Hilary Putnam, John P. Burgess, David Kaplan, Scott Soames, Nathan Salmon, Stephen Yablo, David Chalmers

Saul Aaron Kripke (Sol Kripke, rođen 13. novembra 1940- 15. septembar 2022.) bio je američki filozof i logičar. Bio je McCosh profesor filozofije (emeritus) na Princeton University i istaknuti predavač filozofije na CUNY Graduate Center. Još od 1960-ih godina Kripke se smatra za jednu od najznačajnijih figura u oblastima matematičke logike, filozofije jezika, metafizike, epistemologije i teorije skupova. 2001. postao je dobitnik prestižne Schock Prize nagrade, koja se dodeljuje za dostignuća na poljima logike i analitičke filozofije. Danas mnogi Kripkea smatraju za jednog od najvažnijih filozofa u prethodnih nekoliko stotina godina, što pokazuju i neka istraživanja.^[1]

Kripke je uticao i dao značajan originalni doprinos na polju logike, posebno modalne logike. Njegov rad ima posebnog uticaja na tzv. analitičku filozofiju, najviše zbog njegove semantike modalne logike, koja uključuje moguće svetove opisane u sistemu koji se danas naziva Kripkeova semantika.^[2] Drugi značajni doprinos jeste njegov argument u prilog tvrđenju da je nužnost "metafizički pojam", koji treba razvajati od epistemičkog pojma a priornosti, te da postoje nužne istine koje su spoznatljive a posteriori; kao npr. "Voda je H2O". Kripke je takođe čuven i po svojim originalnim interpretacijama Wittgensteina koje se nazivaju Kripkenstein. Njegovo najpoznatije delo nosi naziv "Naming and Necessity", koje je prvi put objavljeno 1980.

Biografija

Saul Kripke je najstarije od troje dece Dorothy K. Kripke i Myer S. Kripke-a.^[3] Njegov otac Myer bio je vođa Beth El Synagogue, jedine konzervativne zajednice u Omaha, Nebraska; dok je njegova majka Dorothy, bila autorka edukativnih jevrejskih knjiga za decu. Saul i njegove dve sestre, Madeline i Netta, išli su u Dundee Grade School and Omaha Central High School. Kripke je bio označen kao Wunderkind, već sa 6 godina počeo je učiti starohebrejski jezik, sa 9 je pročitao sva dela Shakespearea, a pre završetka osnovne škole ovladao je kompleksnim matematičkim problemima i delima Descartesa.^[4][5] Prvu teoremu o potunosti modalne logike napisao je već sa 17 godina, a objavio godinu dana kasnije. Nakon što je završio srednju školu, 1958. godine, pristupio je Harvard University-u gde je završio osnovne studije matematike.

Nakon što je jedno kratko vreme bio predavač na Harvardu, 1967. prelazi na Univerzitet Rockefeller, te zatim dobija punu radnu normu na Princetonu, 1977. godine. 1988. dobija univerzitetski Behrman Award zbog istaknutih dostignuća na polju društvenih nauka. 2002. Saul postaje predavač na CUNY Graduate Centeru, gde je postavljen kao istaknuti predavač filozofije. Bio je oženjen sa Margaret Gilbert, koja je takođe po zanimanju filozof poznata po svom radu na polju filozofije društvenih nauka, tačnije utemeljenju analitičke filozofije društvenih fenomena (pojava).

Saul takođe ima nekoliko počasnih zvanja stečenih na prestižnim svetskim univerzitetima kao što su Univerzitet u Nebraski (Omaha, 1977), Univerzitet Johns Hopkins (1997), Univerzitet u Haifi (Izrael, 1998) i Univerzitet u Pennsylvaniji (2005). Član je Američkog filozofskog društva, kao i Američke akademije umjetnosti i nauka, te Britanske akademije.

Reference

Vanjski linkovi

• Wikimedia Commons ima još multimedijalnih datoteka vezanih za: Saul Kripke