1640

Ovo je članak o godini 1640.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija: 1610-e  1620-e  1630-e  – 1640-e –  1650-e  1660-e  1670-e
Godine: 1637 1638 1639 – 1640 – 1641 1642 1643
Restauracija nezavisne Kraljevine Portugal
1640. po kalendarima
Gregorijanski 1640. (MDCXL)
Ab urbe condita 2393.
Islamski 1049–1050.
Iranski 1018–1019.
Hebrejski 5400–5401.
Bizantski 7148–7149.
Koptski 1356–1357.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1695–1696.
• Shaka Samvat 1562–1563.
• Kali Yuga 4741–4742.
Kineski
• Kontinualno 4276–4277.
• 60 godina Yang Metal Zmaj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11640.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1640 (MDCXL) bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1640 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

  • zima - Francuski i irokeški ratovi ("Dabrovi ratovi") počinju irokeškim napadima na Ataronchronone (sukobi traju do 1701).
  • 9. 2. - Ibrahim I zvani Ludi je novi osmanski sultan (do 1648), prvih godina je uticajan veliki vezir Kemankeš Kara Mustafa-paša, kao i majka Kösem Sultan.
    • Počinje period koji će u doba Ćuprilića (od 1656) biti opisivan kao vreme opadanja.
    • U vreme sultana Ibrahima zabranjeno kovanje novca u pokrajinskim kovnicama, pa je zatvorena i kovnica u Novom Brdu[1].
  • 13. 4. - Posle 11 godina lične vlasti, engleski kralj Čarls I sazvao "Kratki parlament" povodom "Biskupskih ratova" sa Škotskom - raspušten već u maju.
  • 23. 4. - Na mestu današnjeg Čenaja (Madrasa) izgrađena prva engleska tvrđava u Indiji - Fort St. George, sedište buduće Madraske Prezidencije.
  • proleće - Kongregacija za propagandu vere uputila Visariona, kaluđera cetinjskog vladike Mardarija, sa misionarom Franciskom de Leonardis da razgovara sa patrijarhom Pajsijem[2] (susreli se 1642[3]). Vladika Mardarije želi prihvatiti uniju u zamenu za oslobođenje naroda, sledećeg leta ga hapsili Turci[4].
  • 7. 6. - "Krvavo Tijelovo": ubijen vicekralj Katalonije Dalmau de Queralt i de Codina i jedan žetelac - počinje Katalonski ustanak (Guerra dels Segadors, "Žetelački rat"), traje do 1659.
  • 10. 7. - Ivan III. Drašković je novi hrvatski ban (do 1648), uveden na saboru 23. srpnja[5].
  • 4. 8. - U Nagasakiju pogubljen 61 portugalski zvaničnik i mornar, koji su pokušali obnoviti veze sa Japanom a nisu se želeli odreći hrišćanstva - strogo sprovođenje prošlogodišnje zabrane povratka[6].
  • 9. 8. - Franko-španski rat (1635-39): skoro dvomesečna opsada Arrasa okončana francuskim zauzećem grada (opsada predstavlja pozadinu IV čina drame "Cyrano de Bergerac").
  • avgust - Mandžurski vladar Hong Taiji poslao poslednju ekspediciju protiv Bombogora, vladara Evenka ("Tunguza") - njegovim hvatanjem i pogubljenjem se okončava i njihov otpor.
  • 28. 8. - Drugi Biskupski rat, bitka kod Newburna: pobeda armije škotskih Covenantera, koja je upala u engleski Northumberland i grofoviju Durham, nakon čega zauzimaju Newcastle.
  • ljeto? - Vojska baruna Petra Keglevića provalila na hrvatski teritorij do Gvozdanskog, porazila Turke i zarobila Bradavica-agu, nešto Vlaha sa stokom se preselilo u okolicu Jamnice[5].
  • 20. 9. - Opsada Torina: Francuzi uzeli grad Špancima.
  • 28. 10. - Riponski ugovor ostavlja privremeno sever Engleske u škotskim rukama, Čarls im plaća ležarinu - mora sazvati parlament za odobrenje troškova.
  • 13. 11. (3. 11. po j.k.) - U Engleskoj se okupio "Dugi parlament" - može se raspustiti samo uz pristanak svojih članova, traje do 1660.
  • 22. 11. - Sabor u Varaždinu izabrao bana Draškovića za kapetana pokupskih krajina, novi podban je Stjepan Berislavić iz Male Mlake[5].
  • 1. 12. - Revolucija u Kraljevini Portugal okončava posle 60 godina Iberijsku uniju sa Španijom - novi kralj je João IV (do 1656) iz Kuće Bragança (do 1910). Španski Habsburzi ovo ne priznaju - počinje Rat portugalske restauracije (do 1668).
  • 1. 12. - Počinje vladavina Friedricha Wilhelma, "Velikog Elektora", nad Brandenburg-Pruskom (do 1688).

Kroz godinu

  • Ogulinska buna - sukob vitunjskih vlaha i ogulinskih kmetova oko zemlje[7][8], novi naseljenici (iz Kranjske, Vinodola itd.) odbijaju i tlaku i vojničku službu[9].
  • 1638-40 - Podignuta Hadži Sinanova tekija u Sarajevu; ove godine je zemljotres srušio munaru Komatinove džamije[10].
  • Senjski statut - kapetan ima pravo postavljati svoga suca[11].
  • Ritual rimski Bartola Kašića: zalaže se za bosansku štokavsku ikavicu kao zajednički jezik.
  • Neki Srbi se sele iz Bosne u Baniju[12].
  • Turci naselili grupu Srba u Pomorišju[13].
  • Patrijarh Pajsije uputio skopskog mitropolita Simeona u Moskvu - car Mihajlo odobrava predstavnicima srpske crkve da svake sedme-osme godine dolaze po pomoć[14].
  • 1640-60 - Najizraženiji selidbeni val uvećava broj Gradišćanskih Hrvata.
  • Franjevcima iz Bosne dopušteno posjećivanje katolika u Banatu. Oko ove godine isusovci u Baranji pokušali provesti reformu kalendara ali tome se protive pravoslavci, protestanti pa i katolici i traže od Turaka da ih protjeraju[15].
  • 1638-40 - Podignuta Hadži Sinanova tekija u Sarajevu[16].
  • Posthumno objavljena Jansenova knjiga "Augustinus" - počinje širenje jansenizma i burnih teoloških rasprava.
  • U Francuskoj prvi put iskovan zlatni novac lujdor (Louis d'or).
  • Nova Holandija vodi "Svinjski rat" protiv Indijanaca Raritana, navodno zbog ukradenih svinja.
  • pribl. - Bukaniri na Tortugi se zovu "Braćom obale".

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1640.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1640.

Reference

  1. ↑ Historija n. J., 518
  2. ↑ Vladimir Ćorović, Verski pokreti, rastko.rs
  3. ↑ Dr. Đoko Slijepčević, Borba protiv unijaćenja, svetosavlje.org
  4. ↑ Dr Goran Z. Komar: Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije, rastko.rs
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic)
  6. ↑ Gopal Kshetry (20 December 2008). FOREIGNERS IN JAPAN: A Historical Perspective. Xlibris Corporation. str. 118–. ISBN 978-1-4691-0244-3. 
  7. ↑ Historija n. J., 709
  8. ↑ Istorija s. n., 474
  9. ↑ Historija n. J., 724
  10. ↑ Sarajevo u osmanskom periodu Arhivirano 2011-05-21 na Wayback Machine-u, sarajevo.ba
  11. ↑ Historija n. J., 710
  12. ↑ Proto Svetislav Davidović, Srpska pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini od 960. do 1930. godine, rastko.rs
  13. ↑ Historija n. J., 532
  14. ↑ Historija n. J., 568
  15. ↑ Historija n. J., 540
  16. ↑ Hadži Sinanova tekija[mrtav link], sufije.com
Literatura
  • Rudolf Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic) (hr Wikisource)
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959