1660

Ovo je članak o godini 1660.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija: 1630-e  1640-e  1650-e  – 1660-e –  1670-e  1680-e  1690-e
Godine: 1657 1658 1659 – 1660 – 1661 1662 1663
Charles II: Engleska restauracija
1660. po kalendarima
Gregorijanski 1660. (MDCLX)
Ab urbe condita 2413.
Islamski 1070–1071.
Iranski 1038–1039.
Hebrejski 5420–5421.
Bizantski 7168–7169.
Koptski 1376–1377.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1715–1716.
• Shaka Samvat 1582–1583.
• Kali Yuga 4761–4762.
Kineski
• Kontinualno 4296–4297.
• 60 godina Yang Metal Miš
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11660.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1660 (MDCLX) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • 11. 1. (1. 1. po j.k.) - Samuel Pepys /Semjuel Pips/ započinje svoj dnevnik.
  • 12. 1. - Pukovnik George Monck ulazi iz Škotske u Englesku i stiže u London mesec dana kasnije, gde vraća vlast Parlamentu.
  • 23. 2. (13. 2. po j.k.) - Četvorogodišnji Karl XI postaje kralj Švedske (do 1697).
  • 26. 3. - Posle 20 godina raspušten engleski Dugi parlament.

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 14. 4. - Engleska restauracija: kralj Charles II izdaje Deklaraciju iz Brede kojom daje amnestiju za one koje ga priznaju.
  • proleće? - Kandijski rat u Egeju: Francesco Morosini neuspešan kod Negropontea (Halkide), uspeva zauzeti ostrvo Skijatos[1]. Francuska flota se u aprilu pridružila Morosiniju.
  • 3. 5. - Olivski mir između Poljske-Litvanije, Švedske, Habsburga i Brandenburg-Pruske: Švedskoj potvrđena Livonija sa Rigom, Kući Hohenzollern potvrđen suverenitet u Pruskoj, do 1657. poljskom feudu.
  • maj i kasnije - Kandijski rat u Dalmaciji: bosanski Melek Ahmed-paša uništava letinu u široj okolini Splita, zatim i Šibenika, nailazi na zasedu na Cetini, opet se vraća u Dalmaciju, još jedna morlačka zaseda, nakon čega se povlači u Bosnu[2].
  • maj - Turska invazija Erdelja, knez Đorđe II Rakoci smrtno ranjen kod Gyule.
  • 18. 5. - Engleski parlament proglašava da je Čarls II zakoniti vladar od 1649 (kao da Commonwealtha nije ni bilo).
Skandinavija 1660. (zelena teritorija vraćena Danskoj-Norveškoj)
  • 4. 6. - Čarls II se iskrcao u Doveru, a u London ulazi četiri dana kasnije, na svoj rođendan (29. 5. po julijanskom kalendaru, kasnije praznik Oak Apple Day).
  • 6. 6. - Drugi severni rat: Dansko-švedski rat (1658-60) okončan Kopenhagenskim mirom - Švedska vraća deo centralne Norveške, ustanovljene granice su uglavnom iste kao danas.
Sastanak na Ostrvu fazana
  • 9. 6. - Luj XIV se venčao sa španskom princezom Marijom Terezom, dva dana nakon Sastanka na Ostrvu fazana.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Veliki Varadin
  • 27. 8. - Turci Köse Ali-paše zauzeli Veliki Varadin, biće sedište Velikovaradinskog pašaluka (do 1692). Vest o ovome u Bosnu nosi Evlija Čelebija (tamošnji paša je njegov poznanik).
  • avgust-septembar - Mlečani i Francuzi napadaju turske logore kod Kanije i Kandije, bez značajnijih rezultata[3].
  • septembar - Grigore I Ghica novi knez Vlaške (vl. 1660-64. i 1672-74.).
  • 27. 9. - Rusko-poljski rat (1654-67): Bitka kod Ljubara je poljska pobeda na jugu.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • 18. 10. - U Danskoj ukinut Rigsråd čime Danska-Norveška postaje apsolutna monarhija (Frederik III).
  • 19. 10. - Car Leopold privilegijom potvrđuje samoupravu Srba krajišnika u Gomirju, Vrbovskom i Moravicama[4].
  • 27. 10. - Desetorica regicida Čarlsa II obešena i raščerečena u Londonu.
  • 2. 11. - Bitka kod Čudnova je ubedljiva pobeda Poljaka i Tatara nad Rusima i ukrajinskim kozacima.
  • novembar - "Hrišćani iz Kuča" i Klimenti digli pobunu protiv Turaka[5].
  • novembar - Evlija Čelebija u Čakovcu otkupio bihaćkog kapetana Mustaj-bega Hasumovića od Nikole Zrinskog.
  • 8. 12. - Dvanaestorica objavljuju stvaranje "Kolegijuma za promociju fiziko-matematičke eksperimentalne učenosti", kasnije Royal Society.
  • prosinac - Crnogorci obećavaju mletačkom Kotoru da ga neće napadati, da će sprečiti prolaz manjih pljačkaških odreda iz Podgorice i obavestiti o pokretu većih vojski[6] (inače, Crnogorci su ove godine platili harač Turcima[7]).

Kroz godinu

  • Evlija Čelebija prolazi našim krajevima (Srbija, Bosna, Dalmacija). Za Beograd kaže da ima 38 muslimanskih mahala, po tri ciganske, grčke i srpske i po jednu jermensku i židovsku[8]. U Bosanskom ejaletu samo 73.000 haračkih obveznika[9].
  • Dubrovnik: hajduci privremeno uzimaju Cavtat kako bi prebacili plen iz Turske, turski gusari iz Novog i Ulcinja se sukobljavali sa hajdučkim barkama[5].
  • Cetinjski mitropolit Visarion II Kolinović sklopio ugovor o saradnji sa Mlečanima[10].
  • Iguman Trebinjskog Manastira Ćirilo izražava posredovanjem peraštanskog opata Zmajevića želju da dođe u Rim[11]. Justin Popović izražava sumnju u autentičnost Vasilijevog pisma[12].
  • Trideset crnogorskih obitelji se naselilo u istarski Kavran[13].
  • "Adrijanskoga mora Sirena" - Petar Zrinski prepjevao spjev brata Nikole na hrvatski.
  • Na Zagrebačkom kaptolu osnovan Veliki ceh[14].
  • Prvi pomen Busovače.
  • Engleski kralj dobio "Holandski poklon", kolekciju slika, skulptura i jahtu, kao i Klenckeov atlas, najveći na svetu (do Earth Platinum-a iz 2012).
  • Otto von Guericke predvideo oluju uz pomoć barometra.
  • Luj XIV naredio uništenje Pascalove knjige Lettres provinciales.
  • Karibi iseljeni sa francuskog Martinika nakon pobune.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1660.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1660.

Reference

  1. ↑ Setton, 189
  2. ↑ Istorija s. n., 396-7
  3. ↑ Setton, 190
  4. ↑ Istorija s. n., 479
  5. ↑ 5,0 5,1 Istorija s. n., 397
  6. ↑ Historija n. J., 551
  7. ↑ Istorija s. n., 396
  8. ↑ Historija n. J., 519
  9. ↑ Historija n. J., 593
  10. ↑ Komar, dr Goran Ž. Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije, rastko.rs
  11. ↑ Ćorović, Vladimir Verski pokreti, rastko.rs
  12. ↑ Popović, arhim. dr Justin Život svetog Vasilija Ostroškog čudotvorca, rastko.rs
  13. ↑ Barbalić, Fran (1933) Peroj - srpsko selo u Istri, rastko.rs
  14. ↑ Historija n. J., 713
Literatura
  • Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
1660 na Wikimedijinoj ostavi