Milan Stanivuković

MILAN STANIVUKOVIĆ

Profesija

vojno lice

Član KPJ od

marta 1941.

Učešće u ratovima

Aprilski rat
Narodnooslobodilačka borba

U toku NOB-a

komandant Dvanaeste divizije

Služba

Vojska kraljevine Jugoslavije
NOV i PO Jugoslavije

Čin

pukovnik

Narodni heroj od

13. marta 1945.

Odlikovanja

Milan Stanivuković Oficir (1912 — 1944) je bio učesnik Aprilskog rata, organizator ustanka u okupiranoj Jugoslaviji, partizanski borac, komandant 12. slavonske divizije i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 4. maja 1912. godine u zaseoku Klenik, nedaleko od sela Vrbovlja, kod Okučana. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Da bi prehranio osmoro dece, otac Pavle mu je radio kao kirijaš u obližnjim šumama. Kako bi se oslobodio teškog rada po preporuci seoskog učitenja kao pitomac Srpskog privrednog društva Privrednik odlazi 23. avgusta 1924. godine u Prokuplje kod Braće Petrović na izučavanje trgovačkog zanata.

Iako je izučio zanat, Milan nije volio trgovinu, nego je priželjkivao da se posveti vojničkom pozivu. Kad su se roditelji složili s njegovom namerom, Milan se javio na konkurs u Podoficirsku školu u Beogradu, u koju je primljen. Školu je završio uspešno i kao podnarednik otišao u Banja Luku. Nakon nekog vremena premešten je u artiljerijsko odeljenje Ministarstva vojske u Beogradu.

Tamo se ponovo posvetio školovanju i, položivši ispite uoči napada Trećeg rajha na Jugoslaviju, unapređen je u čin potporučnika. Već u to vreme Milan se povezao sa grupom levo orijentisanih oficira i primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije.

Okupaciju zemlje i rasulo jugoslovenske kraljevske vojske doživeo je u Slovenskoj Bistrici. Nije se predao, nego se vratio u Posavinu i uključio se u pripreme oružanog ustanka. Preko Nade Dragosavljević, odmah se povezao sa Dušanom Čalićem, sekretarom Okružnog komiteta Komunističke partije Hrvatske za Novu Gradišku, koji ga je u maju 1941. godine uključio u okučansku partijsku organizaciju.

Okupljao je omladinu, učio je rukovanju oružjem, sakupljao municiju i sanitetski materijal, a zatim stvorio udarnu grupu koja je sekla telefonske žice, rušila stupove, napadala manje neprijateljske posade i izvela prvu diverziju na pruzi u blizini Okučana. U jesen 1941. godine, Milan je posato komandir tzv. „Treće sekcije“, koja je delovala u Posavini ispod Okučana u tzv. „Srpskom trokutu“ (Rađenovići, Rajčići, Milisavci, itd.).

U toku zime 1941/42. godine, Milan i petorica njegovih saboraca bili su opkoljeni dok su spavali na štaglju njegove kuće. Petorica Milanovih drugova su, boreći se ceo dan, izginula, a on je, iako ranjen, uspeo da se probije. Posle toga prebacio se partizanima u Bosnu. U toj je četi, jurišajući na neprijateljsko utvrđenje, po drugi put ranjen u ruku. Bio je zatim komandant odreda, a u oktobru 1942. godine postavljen je za načelnika Štaba Dvanaeste slavonske udarne brigade. Na toj je dužnosti u borbi u Gradištu po treći put teže ranjen.

Nakon formiranja Šestog slavonskog korpusa, Milan je postavljen za načelnika Štaba korpusa, ali se nakon smrti Nikole Demonje, u leto 1944. godine, vratio u svoju Dvanaestu diviziju kao njen komandant.

U narodu je Stanivuković bio poznat kao pobornik bratstva i jedinstva jugoslovenskih naroda. To je jedinstvo isticao i u svojim jedinicama i među stanovništvom. Zbog toga su ga živog ili mrtvog tražili ne samo ustaše, nego i četnici koji su kraće vreme pokušavali da stvore svoje uporište u Slavoniji.

Krajem 1944. godine Milanova divizija nalazila se iza leđa neprijateljskih snaga, u istočnoj Slavoniji. Napadajući značajnije komunikacije, Dvanaesta divizija je ozbiljno remetila snabdevanje glavnina neprijateljskih trupa. Zato je okupator, želeći pošto-poto da osigura zaleđe, 27. decembra 1944. godine s jakim snagama napao Dvanaestu diviziju na njenim položajima na sektoru Levanjske Varoši.

Nakon ogorčene bitke u kojoj je neprijatelj upotrebio teške tenkove, uvidevši da bi zadržavanje položaja zahtevalo velike žrtve u ljudstvu, Milan je svojim jedinicama naredio da se povuku s položaja, a sam se povlačio među poslednjima. Jedna granata iz neprijateljskog minobacača pala je u njegovoj blizini i na mestu ga usmrtila.

Milan je sahranjen 1. januara 1945. godine između Psunja i Ravne gore, u blizini groba Nikole Demonje. Nakon rata je među narodom bila poznata pesma o Milanu, koju je komponovao akademik Mihajlo Vukodragović. Do 1991. godine, kasarna Jugoslovenske narodne armije u Osijeku nosila je njegovo ime.

Imao je čin pukovnika NOVJ. Još za života je, odlukom Predsedništva AVNOJ-a, septembra 1944. godine, je odlikovan Ordenom partizanske zvezde prvog reda, a 13. marta 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.

Literatura

Portal NOB

Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.

Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd 1975. godina.
Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.

Narodni heroji iz Slavonije

Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Slavonije, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području:

Josip Antolović • Ignjo Batrnek • Mojica Birta • Petar Biškup • Stjepan Bobinec • Persa Bosanac • Zvonko Brkić • Boško Buha • Marija Vidović • Bogoljub Vukajlović • Pavle Vukomanović • Čedo Grbić • Nikola Demonja • Robert Domany • Petar Drapšin • Đuro Dulić • Vojin Đurašinović • Vaso Đurđević • Vlado Janić • Mirko Kljajić • Radovan Knežević • Marko Končar • Ivan Krajačić • Jovan Marinković • Božidar Maslarić • Nikola Miljanović • Ivan Muker • Pajo Orozović • Dako Puač • Josip Ružička • Stjepan Sekulić • Ivan Senjug • Milan Stanivuković • Milan Tomić • Mirko Fiket • Stjepan Funarić • Dušan Čalić • Jefto Šašić • Ivan Šibl • Dvanaesta slavonska proleterska brigada