Ustaše

Ustaše je izraz kojim su se kolokvijalno označavali pripadnici hrvatskog fašističkog pokreta koga je 1929. godine osnovao Ante Pavelić pod nazivom Ustaša - Hrvatska revolucionarna organizacija (UHRO), a koje je 1941. godine nakon osnivanja Nezavisne Države Hrvatske Nacistička Njemačka postavila za vladajuću stranku pod nazivom Ustaša - Hrvatski oslobodilački pokret (UHOP). Ustaški pokret je u NDH imao i vlastitu paravojnu formaciju imena Ustaška vojnica, koja je osnovana po naređenju Pavelića 10.5. 1941. godine, a 1944. godine formalno je integrirana s Hrvatskim domobranstvom u Hrvatske oružane snage (HOS). Usprkos toga, izraz ustaša i nakon tog vremena koristio za Pavelićeve sljedbenike, odnosno pristaše NDH. S obzirom da je ustaški režim bio odgovoran za brojne zločine počinjene u drugom svjetskom ratu, izraz ustaša je dobio pejorativno značenje, te se nakon rata od jugoslavenskih vlasti koristio za separatistički orijentiranu hrvatsku političku emigraciju (tzv. ustaška emigracija). Danas se kod šovinistički raspoloženih Bošnjaka i Srba koristi kao pejorativno označavanje Hrvata općenito.

Ustaški pokret, duboko omrznut, izolovan, bez trunke ugleda, apsolutno je nemoćan da sam reši složenu situaciju u zemlji. 80% hrvatskog stanovništva potpuno i nepomirljivo je protiv tog pokreta; od ostalog stanovništva, dobrih 10% apolitički je nezainteresovano, pa se stoga može smatrati da je od čitavog stanovništva ustaštvu naklonjena samo slaba manjina od jedva 10% upisanih u partiju, ili onih koji se zbog poslovnih interesa drže nje.^[1]

– Izveštaj generala Đuzepa Pijeka od 18. januara 1943. Ministarstvu inostranih poslova o vojno-političkoj situaciji na teritoriii NDH

Literatura

• Krizman, Bogdan (1978). ANTE PAVELIĆ I USTAŠE. Zagreb: Globus. 
• Krizman, Bogdan (1983). USTAŠE I TREĆI REICH - knjiga 1. Zagreb: Globus. 
• Krizman, Bogdan (1983). USTAŠE I TREĆI REICH - knjiga 2. Zagreb: Globus. 
• Jelić, Fikreta; -Butić (1977). USTAŠE I NEZAVISNA DRŽAVA HRVATSKA 1941-1945.. Zagreb: Sveučilišna naklada Liber. 
• Peršen, Mirko (1990). Ustaški logori (prošireno i dopunjeno izdanje). Zagreb: Globus. 

Izvori

V. također

• Četnici

Ustaše na Wikimedijinoj ostavi

• p
• r
• u

Drugi svjetski rat u Jugoslaviji

Sukobljene
strane

Saveznici	Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije  • Komanda Srednjeg Istoka  • Crvena armija
Osovina	Wehrmacht  • Italijani (do 1943.)  • Bugari (do 1944.)  • Ustaše i Domobrani  • Nedićevci i Ljotićevci  • Četnici ili JVuO (počeli kao Saveznici)  • Slovenski domobrani  • Balisti

Vođe
i vojskovođe

Saveznici	Josip Broz Tito  • Arso Jovanović  • Peko Dapčević  • Koča Popović  • Sava Kovačević  • Ivo Lola Ribar  • Moša Pijade  • Kosta Nađ  • Edvard Kardelj  • Milovan Đilas  • Fitzroy MacLean  • Henry Maitland Wilson  • Fjodor Tolbuhin
Osovina	Alexander Löhr  • Maximilian von Weichs  • Franz Böhme  • Hans Felber  • Glaise-Horstenau  • Pirzio Biroli  • Mario Roatta  • Ante Pavelić  • Slavko Kvaternik  • Mladen Lorković  • Milan Nedić  • Dimitrije Ljotić  • Kosta Pećanac  • Dragoljub Mihailović  • Momčilo Đujić  • Pavle Đurišić  • Sekula Drljević  • Lav Rupnik

Tok rata

1941. Ustanak	Aprilski rat  • Okupacija Jugoslavije  • Ustanak (u NDH  • u Crnoj Gori  • u Srbiji  • u Sloveniji)  • Bitka za Loznicu  • Užička Republika  • Operacija Mačva  • Sastanak u Divcima  • Operacija Užice  • Pljevaljska bitka  • Olovo
1942. Bihaćka Republika	Borbe za Istočnu Bosnu  • Operacija Trio  • Bitka na Kozari  • Pohod u Zapadnu Bosnu  • Bitka za Kupres  • Borbe za Livno  • Borbe za Jajce  • Operacija Alfa  • Bihaćka operacija  • Bihaćka Republika
1943. Kapitulacija Italije	Operacija Weiss  • Bitka za Prozor  • Bitka na Neretvi  • Ofanziva NOVJ u Lici  • Operacija Schwarz  • Bitka na Sutjesci  • Kapitulacija Italije  • Bitka za Split  • Bitka za Tuzlu  • Antiosovinska ofanziva JVuO (Višegrad)  • Bitka za Sanski Most  • Romelova ofanziva  • Bitka za Glinu  • Bitka za Livno  • Operacija Kugelblitz  • Zimske operacije
1944. Bitka za Srbiju	Bitka za Ivanjicu  • Februarski pohod  • Operacija Bura  • Prodor NOVJ u Srbiju  • Desant na Korčulu  • Desant na Drvar  • Bitka za Podgorač  • Bitka za južnu Srbiju  • Andrijevička operacija  • Durmitorska operacija  • Operacija Ratweek  • Bitka na Jelovoj gori  • Bitka za Prijedor  • Bitka za Banja Luku  • Bitka za Brač  • Beogradska operacija  • Bitka za Travnik  • Batinska bitka  • Bitka za Koprivnicu  • Bitka za Knin  • Proboj Armijske grupe E iz Grčke  • Proboj četnika i Nemaca iz Srbije (iz Crne Gore)  • Četnička ofanziva u istočnoj Bosni
1945. Oslobođenje	Sremski front  • Mostarska operacija  • Sarajevska operacija  • Bosanska golgota • Bitka na Lijevča polju  • Karlovačka operacija  • Riječka operacija  • Tršćanska operacija  • Bitka na Zelengori  • Blajburška predaja

Ratni zločini

(spisak osuđenih)

Logori	Jasenovac  • Sajmište  • Banjica  • Jadovno  • Jajinci  • Topovske šupe  • Stara Gradiška  • Šabac  • Niš  • Lepoglava  • Jastrebarsko
Pokolji	Blagaj  • Vrginmost  • Drvar  • Grahovo  • Glina  • Skela  • Šabac  • Kraljevo  • Kragujevac  • Valjevo  • Novi Sad  • Drakulić  • Zabiokovlje  • Imotski-Ljubuški  • Gata  • Prozor  • Bijelo Polje  • Priboj-Pljevlja-Čajniče-Foča  • Vranić  • Rača  • Drugovac  • Blajburg

Vidi još: Holokaust • Narodnooslobodilačka borba • Osovinske operacije • Saveznici i Jugoslavija • Napadi na garnizone NDH • Antipartizanske operacije u NDH • Kolaboracija četnika • Demografski gubici