Henry Maitland Wilson

Henry Maitland Wilson
{{{lived}}}
Maitland Wilson, Vrhovni saveznički zapovednik u Sredozemlju. Italija, 30 april 1944.
Nadimak	Jumbo
Pripadnost	Ujedinjeno Kraljevstvo
Služba/rod	Britanska Armija
Godine službe	1900 - 1947
Čin	Feldmaršal
Komande	6th Infantry Brigade 2nd Division British Troops in Egypt Cyrenaica Commonwealth expeditionary force to Greece Palestine and Trans-Jordan British Ninth Army Persia and Iraq Command Komanda Srednjeg Istoka
Bitke/ratovi	Drugi burski rat I svetski rat Battle of the Somme Battle of Passchendaele II svetski rat Operation Compass Syria-Lebanon campaign Dodecanese Campaign
Odličja	GCB (1944)[1] GBE (1941)[2] KCB (1940)[3] CB (1937)[4] DSO (1917)[5] Mention in Despatches (1943)[6] War Cross, 1st Class (Greece) (1942)[7] Virtuti Militari (Poland) (1944)[8] Distinguished Service Medal (USA) (1946)[9] Legion of Merit (Commander) (USA) (1946)[10]
Ostala djela	Constable of the Tower of London[11]

Henry Maitland Wilson, poznat kao "Jumbo" Wilson (Džambo Vilson; 5 septembar 1881 - 31 decembar 1964) je služio aktivnu službu u drugom burskom ratu i I svetskom ratu, a postao je viši britanski general (feldmaršal, en. Field Marshal) Komande za Srednji Istok i Sredozemlje tokom II svetskog rata. Uživao je poverenje Winston Churchilla.^[12]

Drugi svetski rat u Jugoslaviji

Glavni članak: Saveznici i Jugoslavija

Kao saveznički komandant Sredozemlja, general Vilson je u maju 1943. naložio pukovniku Bejliju da Mihailoviću dostavi naređenje u kojem je između ostalog navedeno:

Apsolutno je potrebno da general Mihailović sada počne da izvršava obaveze koje je ranije prihvatio i da u ovom trenutku sarađuje u potpunosti... Mihailović ne predstavlja borbenu snagu od nekog značaja zapadno od Kopaonika. Njegove jedinice u Crnoj Gori, Hercegovini i Bosni već su uništene ili tesno sarađuju sa Osovinom. Isto tako je teško reći da njegove jedinice postoje u Hrvatskoj, Sloveniji i Slavoniji... Partizani predstavljaju dobru i efikasnu borbenu snagu u svim krajevima, gde jedino kvislinzi predstavljaju generala Mihailovića. Zato je odlučeno: obavestićete Mihailovića da britanska Glavna komanda Srednjeg istoka zahteva da on, kao saveznik, prekine svaku saradnju sa Osovinom i da krene na istok, u Srbiju.^[13]

Iako je u međuvremenu Mihailović poveo akciju protiv nemačkih snaga i snaga NDH koja je "potrajala šest nedelja"^[14] (vidi napad na Višegrad 1943.), Wilson je ocenio da se radi o sporednim i kratkotrajnim aktivnostima, uz izbegavanje da se preduzme nešto na komunikacijama značajnim za Saveznike i za Nemce. Stoga je 9. decembra 1943. poslao Mihailoviću telegram kojim zahteva izvršenje specifikovanih napada na komunikaciji, a koja počinje rečima:

Sloboda kojom se Nemci služe železničkim prugama od Grčke do Beograda za prevoz i izdržavanje trupa nepodnošljiva je.^[15]

Ovaj telegram smatra se nekom vrstom ultimatuma Mihailoviću. Navedeni napadi na komunikacije nikad nisu izvedeni, i general Vilson je sredinom decembra 1943. svim savezničkim oficirima pri Mihailovićevim snagama dao instrukciju da napuste četnike i da se povežu sa najbližim partizanskim snagama.

Izvori

Literatura

• Alanbrooke, Field Marshal Lord (edited by Alex Danchev and Daniel Todman) (2001). War Diaries 1939-1945. Phoenix Press. ISBN 1-84212-526-5. 
• Dewar, Michael: "Wilson" in Keegan, John (ed.): Churchill's Generals pub: Weidenfeld & Nicolson ISBN 0-8021-1309-5 (1991)
• Gun, W.T.J.: A Fighting Ancestry. Letter in The Times (16 April 1941, p. 5)
• Hackett, J.W: Wilson, Henry Maitland in Dictionary of National Biography (1985)
• Houterman, Hans; Koppes, Jeroen. „World War II unit histories and officers”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-03. Pristupljeno 18. 02. 2009. 
• Mead, Richard (2007). Churchill's Lions: A biographical guide to the key British generals of World War II. Stroud (UK): Spellmount. str. 544 pages. ISBN 978-1-86227-431-0. 
• Obituary in The Times (1 January 1965)
• "One Of Our Finest Tacticians" in The Times (12 April 1941, p. 3)
• "Persia-Iraq command" in The Times (25 August 1942)
• Wilson, Henry Maitland: Eight Years Overseas, 1939 - 1947 pub: Hutchinson (1948)
• Wilson, Maitland (1946). Despatch on the Persia and Iraq Command covering the period 21st August 1942 to 17th February 1943.  published in

You must specify issue=, startpage=, and date= when using {{London Gazette}}. Available parameters: Šablon:London Gazette/doc/parameterlist

• Wilson, Patrick Maitland: Where the Nazis Came ISBN 1-904244-23-8 (2002)

Vidi još

Henry Maitland Wilson na Wikimedijinoj ostavi

• Operacija Ratweek
• Bitka za Srbiju 1944.

• p
• r
• u

Drugi svjetski rat u Jugoslaviji

Sukobljene
strane

Saveznici	Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije  • Komanda Srednjeg Istoka  • Crvena armija
Osovina	Wehrmacht  • Italijani (do 1943.)  • Bugari (do 1944.)  • Ustaše i Domobrani  • Nedićevci i Ljotićevci  • Četnici ili JVuO (počeli kao Saveznici)  • Slovenski domobrani  • Balisti

Vođe
i vojskovođe

Saveznici	Josip Broz Tito  • Arso Jovanović  • Peko Dapčević  • Koča Popović  • Sava Kovačević  • Ivo Lola Ribar  • Moša Pijade  • Kosta Nađ  • Edvard Kardelj  • Milovan Đilas  • Fitzroy MacLean  • Henry Maitland Wilson  • Fjodor Tolbuhin
Osovina	Alexander Löhr  • Maximilian von Weichs  • Franz Böhme  • Hans Felber  • Glaise-Horstenau  • Pirzio Biroli  • Mario Roatta  • Ante Pavelić  • Slavko Kvaternik  • Mladen Lorković  • Milan Nedić  • Dimitrije Ljotić  • Kosta Pećanac  • Dragoljub Mihailović  • Momčilo Đujić  • Pavle Đurišić  • Sekula Drljević  • Lav Rupnik

Tok rata

1941. Ustanak	Aprilski rat  • Okupacija Jugoslavije  • Ustanak (u NDH  • u Crnoj Gori  • u Srbiji  • u Sloveniji)  • Bitka za Loznicu  • Užička Republika  • Operacija Mačva  • Sastanak u Divcima  • Operacija Užice  • Pljevaljska bitka  • Olovo
1942. Bihaćka Republika	Borbe za Istočnu Bosnu  • Operacija Trio  • Bitka na Kozari  • Pohod u Zapadnu Bosnu  • Bitka za Kupres  • Borbe za Livno  • Borbe za Jajce  • Operacija Alfa  • Bihaćka operacija  • Bihaćka Republika
1943. Kapitulacija Italije	Operacija Weiss  • Bitka za Prozor  • Bitka na Neretvi  • Ofanziva NOVJ u Lici  • Operacija Schwarz  • Bitka na Sutjesci  • Kapitulacija Italije  • Bitka za Split  • Bitka za Tuzlu  • Antiosovinska ofanziva JVuO (Višegrad)  • Bitka za Sanski Most  • Romelova ofanziva  • Bitka za Glinu  • Bitka za Livno  • Operacija Kugelblitz  • Zimske operacije
1944. Bitka za Srbiju	Bitka za Ivanjicu  • Februarski pohod  • Operacija Bura  • Prodor NOVJ u Srbiju  • Desant na Korčulu  • Desant na Drvar  • Bitka za Podgorač  • Bitka za južnu Srbiju  • Andrijevička operacija  • Durmitorska operacija  • Operacija Ratweek  • Bitka na Jelovoj gori  • Bitka za Prijedor  • Bitka za Banja Luku  • Bitka za Brač  • Beogradska operacija  • Bitka za Travnik  • Batinska bitka  • Bitka za Koprivnicu  • Bitka za Knin  • Proboj Armijske grupe E iz Grčke  • Proboj četnika i Nemaca iz Srbije (iz Crne Gore)  • Četnička ofanziva u istočnoj Bosni
1945. Oslobođenje	Sremski front  • Mostarska operacija  • Sarajevska operacija  • Bosanska golgota • Bitka na Lijevča polju  • Karlovačka operacija  • Riječka operacija  • Tršćanska operacija  • Bitka na Zelengori  • Blajburška predaja

Ratni zločini

(spisak osuđenih)

Logori	Jasenovac  • Sajmište  • Banjica  • Jadovno  • Jajinci  • Topovske šupe  • Stara Gradiška  • Šabac  • Niš  • Lepoglava  • Jastrebarsko
Pokolji	Blagaj  • Vrginmost  • Drvar  • Grahovo  • Glina  • Skela  • Šabac  • Kraljevo  • Kragujevac  • Valjevo  • Novi Sad  • Drakulić  • Zabiokovlje  • Imotski-Ljubuški  • Gata  • Prozor  • Bijelo Polje  • Priboj-Pljevlja-Čajniče-Foča  • Vranić  • Rača  • Drugovac  • Blajburg

Vidi još: Holokaust • Narodnooslobodilačka borba • Osovinske operacije • Saveznici i Jugoslavija • Napadi na garnizone NDH • Antipartizanske operacije u NDH • Kolaboracija četnika • Demografski gubici