1619

Ovo je članak o godini 1619.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija: 1580-e  1590-e  1600-e  – 1610-e –  1620-e  1630-e  1640-e
Godine: 1616 1617 1618 – 1619 – 1620 1621 1622
1619. po kalendarima
Gregorijanski 1619. (MDCXIX)
Ab urbe condita 2372.
Islamski 1028–1029.
Iranski 997–998.
Hebrejski 5379–5380.
Bizantski 7127–7128.
Koptski 1335–1336.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1674–1675.
• Shaka Samvat 1541–1542.
• Kali Yuga 4720–4721.
Kineski
• Kontinualno 4255–4256.
• 60 godina Yin Zemlja Koza
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11619.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1619 (MDCXIX) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1619 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

  • 4. 1. - Hrvatski sabor: uredbe o obrani pokupske krajine[1].
  • 13. 2. - Na osnovu Deulinskog primirja Filaret, patrijarh moskovski pušten iz poljskog zarobljeništva - introniziran u junu, Rusijom će do 1633. vladati u dijarhiji sa sinom i carem Mihajlom.
  • 24. 2. - Hrvatski sabor traži da krajiške službe drže pola Hrvati, pola Nijemci, iz Graca odgovaraju da Hrvati već imaju dvije trećine službi[2]; Sabor takođe traži od kralja Ferdinanda da Srbi budu potčinjeni kraljevini i zemaljskim gospodarima, a da neće biti nepravedno opterećeni[1][3].
  • mart - Bitka na Sarhuu je mandžurska pobeda nad snagama dinastije Ming.
  • 20. 3. - Umro Matija, car Svetog Rimskog Carstva.
  • 30. 4. - Albrecht von Wallenstein se pobunio protiv moravskih staleža.
  • svibanj - Spor bana Frankopana i grada Zagreba jer mu ovaj krši slobodu[1].
  • 30. 5. - Jan Pieterszoon Coen povratio Džakartu od Engleza i dao joj ime Batavija.
  • 6 - 12. 6. - Tridesetogodišnji rat: Jindřich Matyáš Thurn opseda Beč, pokušaće ponovo u novembru.
  • 10. 6. - Bitka kod Zablata je carska pobeda nad protestantima u Češkoj.
  • 30. 7. - Prvo zasedanje Doma burgera Virdžinije, prve reprezentativne skupštine u Severnoj Americi.
  • 31. 7. - Osnovana Češka Konfederacija.
  • 5. 8. - Bitka kod Dolnih Vjestonica je češka pobeda.
  • 10. 8. - Angoulêmski ugovor okončava sukob pristalica kraljice majke Marije de' Medici i Luja XIII.
  • 20. 8. - Holandski brod izvesnog kapetana Jopea dovozi prve crne najamne sluge (indentured servants) u Virdžiniju, ovakve sluge će vremenom postajati robovi (→ John Casor 1655). Tj. engleski piratski brod White Lion krajem avgusta iskrcava 20 i nekoliko crnaca, otetih sa španskog broda - prvi crnci u engleskoj Americi.
  • avgust - Erdeljski knez Gabrijel Betlen upao u Kraljevsku (habsburšku) Ugarsku, sabor u Banskoj Bistrici ga 25. 8. bira za ugarskog kralja.
  • 26. 8. - Fridrih V Palatinatski izabran za češkog kralja nasuprot Ferdinandu - krunisan 4. novembra, vlada samo do novembra 1620. zbog čega ga zovu "Zimski kralj".
  • 28. 8. - Ferdinand II Štajerski, kralj češki i ugarsko-hrvatski, izabran i za svetog rimskog cara.
  • 5. 9. - Betlen zauzeo Košice, ovladao celom Gornjom Ugarskom (Slovačkom) (u boju za Košice na Betlenovoj strani se istakao Srbin Deli Marko[4]).
  • 7. 9. - U Košicama pogubljen Sveti Marko Križevčanin.
  • 8. 10. - Minhenski ugovor: savez cara Ferdinanda i bavarskog vojvode Maximiliana I. - car dobija snage Katoličke lige a vojvoda teritorije u Palatinatu.
  • 14. 10. - Betlen zauzeo ugarsku prestonicu Požun (Bratislavu), dobija krunu Sv. Stjepana - zatim pokušava da osvoji Beč.
  • 16. 10. - Hrvatski sabor: uredbe za rat protiv Betlena[1].
  • jesen - Ban Frankopan razvrgao zaruke sa Marijom Anom, kćerkom grofa Petra Erdeda, čime je došao u sukob s tom obitelji[1].
  • 23. 11. - Bitka kod Humennéa: poljska pobeda nad erdeljskim snagama dovodi do deblokade Beča.
  • decembar, zadnja dekada - Ispovednik češkog kralja Fridriha Abraham Scultetus uklonio slike iz crkve sv. Vita u Pragu i uništio oltar Luke Kranaha Mlađeg.
  • 23. 12. - Georg Wilhelm je novi elektor Brandenburga i pruski vojvoda (do 1640).

Kroz godinu

  • Ferdinand II udružio sve zemlje austrijskih Habsburga, sem Tirola i prednjoaustrijskih zemalja[5].
  • Srbi iz Otočca, Brinja i dr. se preseljavaju u Slavonsku krajinu[6].
  • Keplerova Harmonices Mundi iznosi Treći Keplerov zakon.
  • U Briselu postavljen Manneken Pis.
  • Georgije Mitrofanović slikao u manastiru Zavala.
  • Izgrađena Fortica iznad Otočca.
  • 1619-20 - Islamiziranje katolika u masama. U okolini Prizrena 3.000 prešlo u islam, oko Sutjeske u Bosni 6 - 7.000 (deo opšteg trenda opadanja katolika u turskim krajevima)[7]; ipak, pravoslavci u Pilotu, severna Albanija, su pre 1628. prešli u katoličanstvo[8].
  • Džahangir odobrava prvu englesku faktoriju u Suratu.
  • Proglašena Republika Salé, gusarski grad-država u Maroku.
  • Osnovano kitolovačko naselje Smeerenburg na Svalbardu.
  • Portugalci ubili kralja Cankilija II, okončana Kraljevina Džafna na Sri Lanci.
  • Španska ekspedicija Garcie de Nodala obilazi oko Ognjene zemlje, otkriva ostrva Diego Ramírez.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1619.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1619.

Reference

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Horvat, Ban Nikola Frankopan Tržački
  2. ↑ Historija n. J., 700
  3. ↑ Istorija s. n., 462
  4. ↑ Dr Ljubivoje Cerović, Srbi u Slovačkoj, rastko.rs
  5. ↑ Historija n. J., 854
  6. ↑ Istorija s. n., 456
  7. ↑ Vladimir Ćorović, Verski pokreti, rastko.rs
  8. ↑ Dimitrije Bogdanović, Knjiga o Kosovu - Tursko doba, rastko.rs
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
  • Rudolf Horvat, Ban Nikola Frankopan Tržački (hr Wikisource)