1589

Ovo je članak o godini 1589.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek
Decenija: 1550-e  1560-e  1570-e  – 1580-e –  1590-e  1600-e  1610-e
Godine: 1586 1587 1588 – 1589 – 1590 1591 1592
Završena Trogirska katedrala
1589. po kalendarima
Gregorijanski 1589. (MDLXXXIX)
Ab urbe condita 2342.
Islamski 997–998.
Iranski 967–968.
Hebrejski 5349–5350.
Bizantski 7097–7098.
Koptski 1305–1306.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1644–1645.
• Shaka Samvat 1511–1512.
• Kali Yuga 4690–4691.
Kineski
• Kontinualno 4225–4226.
• 60 godina Yin Zemlja Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11589.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1589 (MDLXXXIX) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1589 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

  • 9. 3. - Mir između Habsburga i Poljske-Litvanije - Maximilian III. se mora odreći pretenzija na poljski presto.
  • prva polovina godine - Francuski kralj Henri III, suočen s pobunom Katoličke lige zbog ubistva vojvode de Guisa, mora se pomiriti sa svojim protestantskim rođakom Anrijem - zajedno opsedaju Pariz.
  • 13. 4. - Engleska armada (Francis Drake i John Norreys) isplovila protiv iberijske obale - izgubili su 40 brodova i najmanje 11.000 ljudi.
  • april - Beglerbegovski slučaj (Beylerbeyi Vakası): pobunjeni janičari u Istanbulu traže veću platu i smaknuče dvojice visokih zvaničnika što sultan na kraju odobrava; umesto Sijavuš-paše veliki vezir je opet Sinan-paša.
  • svibanj - Nakon smrti Vida Haleka pa Ivana Globitzera na čelo slavonske krajine dolazi Stjepan Grasswein[1].
  • 29. 5. - Sabor u Gradecu kod Zagreba: ban Tomo Erdedi se odriče položaja vrhovnog kapetana haramija, postavljen Stjepan Gregorijanec[2].
  • proleće - leto - Kozaci pljačkaju i potapaju turske brodove, napadaju Krim i turske tvrđave - krimski Tatari i Turci uzvraćaju haranjem Podolije do Lavova[3].
  • jun - Novi kapetan hrvatske krajine je Andrija Auersperg[1].
Ubistvo Anrija III
  • 1. 8. - Fanatični katolik Jacques Clément smrtno ranio kralja Anrija III koji umire sutradan - kraj dinastije Valois koja je vladala Francuskom od 1328.
  • 2. 8. - Anri IV nasleđuje Anrija III, kao prvi francuski vladar iz kuće Burbon (do 1610); Katolička liga ga ne priznaje i 5. 8. proglašava zatočenog kardinala Šarla de Burbona za kralja Šarla X - Anrijeva borba traje do 1593.
  • 18. 9. - Bitka kod Arquesa je pobeda Anrija IV.
  • 31. 10. - U Nemačkoj pogubljen Peter Stump, seljak optužen da je vukodlak; u ovo vreme teku i suđenja "vešticama" u grofoviji Werdenfels.
  • 26. 11. - "Alhemičar" Marco Bragadino stiže u Veneciju, ali mora pobeći već u aprilu.

Tokom/tijekom godine

  • Završena Trogirska katedrala.
  • Turci pokušavali da osvoje Senj, na šta uskoci i sljedeće godine odgovaraju upadima[4].
  • 1588-89 - Najstariji poznat primjer alhamijado književnosti: ljubavna pjesma "Hurvat turkisi" izvesnog Mehmeda Erdeljca.
  • Umro patrijarh srpski Savatije, nasleđuje ga Jerotej Sokolović (do 1590-91).
  • Otvorena pravoslavna crkvica sv. Nikole u Puli za grčke doseljenike sa Kipra[5].
  • Osnovan Kaptol svetog Jeronima u Rimu.
  • Završen period endemske kuge u Osmanskom carstvu i okolini (od 1572.)[6].
  • Prvi dokumentovani tragovi o gradu Caricinu (Staljingrad, Volgograd).
  • Mōri Terumoto osnovao Hiroshimu.
  • Wilhelm V. osnovao pivaru Hofbräuhaus u Minhenu.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1589.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1589.

Reference

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Klaić, 366
  2. ↑ Klaić, 365
  3. ↑ Cossack Rebellions: Social Turmoil in the Sixteenth Century Ukraine, Linda Gordon, p. 108-9
  4. ↑ Klaić, 367
  5. ↑ Fran Barbalić, Peroj - srpsko selo u Istri, rastko.rs
  6. ↑ Encyclopedia of the Ottoman Empire, Ga ́bor A ́goston, Bruce Alan Masters, p. 463
Literatura
  • Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)