Brežice

Brežice
Prvoboračka - glavna ulica Brežica Prvoboračka - glavna ulica Brežica

Koordinate: 45°54′N 15°35′E / 45.900°N 15.583°E / 45.900; 15.583
Država	Slovenija
Pokrajina	Štajerska

Vlast
- Gradonačelnik	Ivan Molan

Površina
- Ukupna	9 km²
Visina	162

Stanovništvo (2013.)
- Grad	6 600^[1]

Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	8250
Pozivni broj	+380 332
Službene stranice www.brezice
Karta
Brežice

Brežice (njemački:Rann) je grad i administrativni centar istoimene općine u istočnoj Sloveniji od 6 600 stanovnika.^[1]

Svojevremeno su bile poznate po velikom aerodromu Jugoslavenskog ratnog zrakoplovstva - Cerklje, koji leži udaljen 5 km od grada.

Geografske karakteristike

Brežice leže na jugu slovenske pokrajine Štajerska, nešto sjevernije od ušća rijeke Krke u Savu.

Centar Brežica je udaljen samo 7 km zapadno od hrvatske granice (35 km od centra Zagreba), pa su mnogi Zagrepčani dolazili kupovati u Brežice, ali i brojni Brežičani odlazili u Zagreb (ovisno tko je u kojem trenutku bio povoljniji i bolje opskrbljen).

Sama Općina Brežice ima površinu od 268 km², na kojoj živi 24 473 stanovnika^[2] u preko desetak naselja od kojih su pored Brežica veća; Bizeljsko, Pišece, Čatež i Mokrice.

Historija

Mjesto se prvi put spominje 1241. pod njemačkim imenom Rein (Brdo), ono je negdje početkom 14. vijeka dobilo privilegiju sajmovanja, pa se 1345. navodi kao feud salzburgških biskupa.^[2] Grad se razvijao oko zamka, koji je podignut još u 12. vijeku na tom strateškom mjestu da kontrolira promet dolinom Save.

Krajem 15. vijeka u vrijeme rivaliteta i ratovanja između habsburgovaca i Ugara oko vlasti, ugarski kralj Matija Korvin poharao je grad i okolicu Brežica.^[2]

Zna se i da su opljačkane i poharane u par navrata za vrijeme turskih provala. Zamak su zapalili lokalni kmetovi za vrijeme ustanka 1515.^[2] Nakon tog je obnovljen i opasan zidanim bedemom, pa je uspio odoliti seljačkim napadima za Velike seljačke bune Matije Gupca - 1573.^[2]

Prva škola u Brežicama proradila je još 1668. u franjevačkom samostanu, a prva bolnica - 1872.

Za Drugog svjetskog rata Brežice je zajedno sa okolicom anektirane u Treći Reich (u sklopu reobnovljene Štajerske), u to vrijeme taj kraj su Nijemci zvali Ranner Dreieck (Brežički trokut), po njihovim zamislima u njega su trebali biti preseljeni svi stanovnici njemačkog porijekla - Gottscheri (ili Kočevari) kako ih Slovenci zovu) koji su živjeli u talijanskoj okupacionoj zoni oko Kočevja, ali i svi drugi Nijemci, raštrkani po Istočnoj Evropi, kao oni iz rumunjske Besarabije. Zbog tog je iseljeno 17 259 stanovnika grada i okolice.^[2]

Znamenitosti

Najveća znamenitost grada je zamak kog je na mjestu starijeg iz 12. vijeka dao nanovo izgraditi habsburgški car Ferdinand I. u 16. vijeku, on je temeljito obnovljen i preuređen u baroknom stilu u 18. vijeku.^[2] U njemu se danas nalazi Muzej Savske doline^[2] Pored tog spomenik je i barokna župna crkva sv. Lovre iz 18. vijeka i Dvorac Mokrice nedaleko od grada u selu Nova vas pri Mokricah.

Privreda

Najpoznatiji privredni pogon u Brežicama bila je puniona pića poduzeća Slovin, koja je odlično radila dobrih dvije dekade prije raspada Jugoslavije, najviše zahvaljujući blizini Zagreba. Kako je Slovin bankrotirao sredinom 1990-ih i puniona više ne radi.

Tako da su danas uz rad u lokalnoj administraciji, zdravstvu i školstvu, najveći poslodavcii Terme Čatež, par vulkanizerskih radionica (koje žive na prodaji jeftinijih guma Hrvatima) i dvije manje hidroelektrane.

Poznati sugrađani

Primož Kozmus, Slovenski bacač kladiva olimpijski pobjednik 2008. i svjetski prvak
Željko Ražnatović, kontraverzni srbijanski lider paravojnih formacija, ratni profiter, kriminalac i političar

Izvori

↑ ^1,0 ^1,1 „Slovenia: Spodnjeposavska” (engleski). City population. Pristupljeno 08. 04. 2014.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 „Lutsk” (slovenski). Občina Brežice. Arhivirano iz originala na datum 2014-04-05. Pristupljeno 08. 04. 2014.