1590
- Ovo je članak o godini 1590.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1560-e 1570-e 1580-e – 1590-e – 1600-e 1610-e 1620-e |
| Godine: | 1587 1588 1589 – 1590 – 1591 1592 1593 |
| Gregorijanski | 1590. (MDXC) |
| Ab urbe condita | 2343. |
| Islamski | 998–999. |
| Iranski | 968–969. |
| Hebrejski | 5350–5351. |
| Bizantski | 7098–7099. |
| Koptski | 1306–1307. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1645–1646. |
| • Shaka Samvat | 1512–1513. |
| • Kali Yuga | 4691–4692. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4226–4227. |
| • 60 godina | Yang Metal Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11590. |
p • r • u | |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1590 (MDXC) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
1590 na Wikimedijinoj ostavi
Događaji
- januar - Izbija Rusko-švedski rat (1590-95).
- 14. 3. - Bitka kod Ivryja je važna pobeda Anrija IV nad Katoličkom ligom; kasnije neuspešno opseda Pariz.
- mart - Osamdesetogodišnji rat: Maurits van Oranje lukavstvom osvaja Bredu.
- 21. 5. - Carigradski ugovor okončava Osmansko-safavidski rat (1578-1590) - Osmanlijama ostaje veći deo Transkavkazije i severozapadna Persija sa Tabrizom (mir traje do 1603).
- 10. 7. - Maloljetni Ferdinand II Štajerski je novi nadvojvoda Unutarnje Austrije nakon smrti Karla (poglavara slavonske i hrvatske krajine); namjesnik do 1593. je nadvojvoda Ernest.
- 4. 8. - Pobedom u Opsadi Odaware Toyotomi Hideyoshi eliminisao poslednji otpor svojoj vlasti u Japanu Sengoku razdoblja.
- 5. 8. - Meletije Pigas je novi vaseljenski patrijarh (do 1601).
- 18. 8. - John White se posle tri godine vraća u koloniju Roanoke i nalazi je odavno napuštenu.
- 15. 9. - Neulengbachski zemljotres, razaranja u Beču, Češkoj, Šleziji, razoren i Medvedgrad.
- 15 - 27. 9. - Čitav pontifikat Urbana VII.
- 29. 11. - Primirje Ugarske i Turske produženo za osam godina (sukobi se, kao i obično, nastavljaju)[1].
- 5. 12. - Niccolò Sfondrati je izabran za papu Grgura XIV. (do 1591).
Tokom/tijekom godine
- Ferhat-paša Sokolović ubijen u Budimu.
- Martin Posedarski zapovjednik senjskih uskoka.
- Split postao slobodna luka, uticaj bosanskih trgovaca raste na račun dubrovačkih[2].
- 1590/91 - Ejnehan-beg dobio od sultana berat da Dubrovniku oduzme Konavle[3].
- pribl. - Po narudžbi Petra Grgurića Ohmučevića izrađen tzv. Beogradski grbovnik II (ili Ohmučevićev grbovnik), začetak ilirske heraldike[4].
- Galilejev traktat De Motu tvrdi da tela padaju istom brzinom u vakuumu.
- Osnovan Saratov.
- Naresuan postaje kralj sijamske kraljevine Ajutaje.
- pribl. - Zacharias Janssen izmislio mikroskop.
Rođenja
- Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1590.
- 9. 1. - Simon Vouet, slikar († 1649)
- 18. 4. - Ahmed I, osmanski sultan († 1617)
- 12. 5. - Cosimo II de' Medici, veliki vojvoda Toskane († 1621)
- 13. 7. - Emilio Bonaventura Altieri, papa Klement X. († 1676)
- ? - Mahfiruz Hatice Sultan, sultanija Ahmeda I († ca. 1620)
- pribl. - Atanazije Jurjević, prevoditelj, diplomat, književnik, skladatelj († ca. 1640)
Smrti
- Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1590.
- 10. 7. - Karlo II., nadvojvoda Unutarnje Austrije (* 1540).
- 27. 8. - Siksto V., papa (* 1521)
- 27. 9. - Urban VII., papa (* 1521)
- 12. 10. - Kanō Eitoku, slikar (* 1543)
- 23. 10. - Bernardino de Sahagún, misionar i etnograf (* 1499)
- 20. 12. - Ambroise Paré, hirurg (* ca. 1510)
Reference
- Literatura
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)
- Encyclopedia of the Ottoman Empire, Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters (Google Books)
