Karl X Gustav od Švedske
| Karl X Gustav | |
|---|---|
 | |
| Portret Karla Gustava X. | |
| Kralj Švedske | |
| Vladavina | 6. jun 1654. – 1660. |
| Prethodnik | Kristina |
| Nasljednik | Karl XI |
| Supruge | Hedwiga Eleonora od Holstein-Gottorpa |
| Djeca | Karl XI |
| Otac | Johan Kasimir od Pfalz-Zweibrückena |
| Majka | Catherine od Švedske |
| Rođenje | 8. novembar 1622. Nyköping |
| Smrt | 13. februar 1660. Göteborg |
Karl X Gustav (Nyköping, 8. novembar 1622. – Göteborg, 13. februar 1660),[1] bio je švedski kralj od 1654. do svoje smrti.[1]
On je za svoje vladavine poveo Poljsko-švedski rat (1655–1660) protiv koalicije zemalja u kojoj su bile Poljsko-Litavska zajednica, Carska Rusija, Brandenburg (nukleus Prusije), Nizozemska Republika i Kraljevina Danska sa ciljem da stvori jedinstvenu nordijsku monarhiju.[1]
Biografija
Karl Gustav se kao mladić borio sa švedskim jedinicama po njemačkim zemljama, gdje se istakao kao odličan vojnik. Nakon što su mu propali pokušaji da se oženi sa kraljicom Kristinom, uspio je da ga ona 1648. postavi za komandanta švedskih snaga u Njemačkoj, a nakon svoje abdijacije 1655. i svojim nasljednikom na tronu.[1]
Nakon što je sredio oslabljene financije, napao je Poljsku, prvenstveno da otkloni njihove zahtjeve na švedski tron, te osigura švedsku dominaciju po Baltiku. Time je protiv sebe navukao prilično široku koaliciju. Ipak, nakon pobjeda nad Poljacima 1655/1656. i Dancima 1657. godine, uspio je Dansku prisiliti na potpisivanje mirovnog sporazuma kojim je ona prepustila južne krajeve Švedske.[1]
Izvori
Vanjske veze
Karl X Gustav od Švedske na Wikimedijinoj ostavi
- Charles X Gustav na portalu Encyclopædia Britannica (en)
| Prethodnik: | Kralj Švedske | Nasljednik: |
| Kristina | Karl XI |
- p
- r
- u
cca. 970–cca.1060 |
|---|
c.1060–c.1130 1160–1161 | Stenkil (Stænkil) • Erik Stenkilsson · Erik Pagan • Halsten • Anund Gårdske • Håkan Crveni • Halsten · Inge Stariji • Blot-Sweyn • Inge Stariji • Filip Halstensson · Inge Mlađi • Ragnvald Knaphövde • Magnus Jaki |
|---|
c.1130–1250 |
|---|
1250–1364 | Valdemar Birgersson • Magnus Ladulås • Birger Magnusson • Mats Kettilmundsson 2 • Magnus Ericsson3 • Erik Magnusson • Magnus Ericsson · Haakon Magnusson3 |
|---|
1364–1389 |
|---|
Italik označava
regente
regente
1389–1523 | Margaret I od Danske4 · Erik od Pomeranije4 • Engelbrekt Engelbrektsson • Erik od Pomeranije4 • Karl Canutesson • Erik od Pomeranije4 • Karl Canutesson • Christoffer4 • Bengt Jönsson (Oxenstierna) · Nils Jönsson (Oxenstierna) • Karl Canutesson3 • Jöns Bengtsson Oxenstierna · Erik Axelsson Tott • Christian I4 • Kettil Karlsson (Vasa) • Karl Canutesson • Kettil Karlsson (Vasa) • Jöns Bengtsson Oxenstierna • Erik Axelsson Tott • Karl Canutesson • Sten Sture Stariji • Hans II4 • Sten Sture Stariji • Svante Nilsson • Erik Trolle • Sten Sture Mlađi • Christian II4 • Gustaf Eriksson (Vasa) |
|---|
1523–1654 |
|---|
Hessen-Kassel
1654–1751 |
|---|
1751–1818 |
|---|
od 1818 |
|---|
1 Loza nejasna. 2 Regent. 3 Također norveški monarh. 4 Također norveški i danski monarh. 5 Također kralj Poljske.
