Gur-e Amir
39°38′54″N 66°58′08″E / 39.64833°N 66.96889°E / 39.64833; 66.96889
Gur-e Amir (perzijski: گور امیر) je mauzolej koji je azijski osvajač Tamerlan (danas poznat kao Timur) dao sagraditi u Samarkandu (u današnjem Uzbekistanu). Ta je građevina važna u historiji iranske i islamske arhitekture s obzirom da je poslužila kao model za buduće monumentalne mogulske grobnice kao što su Humajunova grobnica u Delhiju, te znameniti Tadž Mahal u Agri, koga su Timurovi nasljednici iz mogulske dinastije sagradili u sjevernoj Indiji.
Timur je grobnicu namijenio svojim nasljednicima iz dinastije Timurida, ali je u njoj godine 1405. pokopan zato jer se njegovo tijelo zbog snježnih nanosa i zapriječenih planinskih prijevoja nije moglo odvesti do predviđene grobnice u Šahrisabzu. Grobnicu je dovršio njegov unuk Ulugh Begh, koji je također u njoj pokopan.
Dana 19. 6. 1941. grobnicu je otvorio sovjetski arheolog i antropolog Mihail Gerasimov te odnio Timorove i ostatke njegovih potomaka u Taškent kako bi pokušao rekonstruirati njihov lik. Tri dana kasnije je počela operacija Barbarossa, zbog čega je nastala legenda o prokletstvu koje će snaći svakoga tko uznemiri Timurov grob. Nakon što je Gerasimov rekonstruirao Timurov lik, posmrtni ostaci su godine 1942. svečano pokopani po muslimanskim običajima i nedugo potom je došlo do prekretnice u ratu.
Vanjske veze
Gur-e Amir na Wikimedijinoj ostavi
- Samarkand - the Capital of Tamerlane
- Gur Emir complex, Rukhobod, Aksaray mausoleums. Information, photos,location
- Square Kufic decoration on the Gur-i Emir complex
- p
- r
- u
perzijski / parsi (800–300 pne.) • partski / parti (300 pne.–700) • horasanski / horasani (700–1000) • rajski / razi (1000–1300) • azarski / azari (1300–1500) • isfahanski / isfahani (1500–1925)
Drevni: elamski (3200–539 pne.) • medijski (728–550 pne.) • ahemenidski (550–330 pne.) • seleukidski (312–247 pne.) • partski (247 pne.–224) • sasanidski (224–651)
Islamski: samanidski (819–999) • bujidski (934–1055) • gaznavidski (963–1187) • guridski (1148–1215) • seldžučki (1037–1194) • ilhanidski (1256–1335) • timuridski (1370–1507) • safavidski (1501–1736) • kadžarski (1785–1925)
Islamski: samanidski (819–999) • bujidski (934–1055) • gaznavidski (963–1187) • guridski (1148–1215) • seldžučki (1037–1194) • ilhanidski (1256–1335) • timuridski (1370–1507) • safavidski (1501–1736) • kadžarski (1785–1925)
Anšan • Amol • Ardabil • Balh • Bam • Buhara • Damgan • Derbent • Dura-Europos • Ekbatana • Firuzabad • Gazni • Gurgandž • Hatra • Hekatompil • Herat • Isfahan • Istahr • Jazd • Kašan • Kazvin • Kom • Ktezifont • Maraga • Mašhad • Merv • Nisa • Nišapur • Pasargad • Perzepolis • Raj • Šahrisabz • Samarkand • Sultanija • Širaz • Šuštar • Suza • Tabriz • Taht-e Sulejman • Teheran • Zandžan • Zarandž
Ab-anbar • Andaruni • Ajvan • Bazar • Biruni • Čahar-bag • Džamija • Gonbad • Hašt-behešt • Hašti • Hovz • Imamzade • Jakčal • Kanat • Karavansaraj • Kuče • Pandždari • Sahn • Stup • Šabestan • Talar • Tekija • Vjetrohvat • Vrtovi
Umjetnost • Urbanizam • Islamska arhitektura • Moderna arhitektura (1925–2024)
Arhitekti • Gradovi (planirani • historijske prijestolnice) • Ab-anbari • Bazari • Crkve • Džamije • Imamzada • Karavansaraji • Kupole • Mauzoleji • Mostovi • Palače • Sinagoge • Stadioni • Tornjevi • Utvrde • Vrtovi
