Emmanuel Levinas

Emmanuel Levinas
Filozofija 20. vijeka
Zapadna filozofija
Biografske informacije
Rođenje(1906-01-12)12. 1. 1906.
Kovno, Rusija
(danas Kaunas, Litvanija)
Smrt30. 12. 1995. (dob: 89)
Pariz, Francuska
Državljanstvofrancusko
SupružnikRaïssa Levi (vj. 1932)
DjecaSimone, Andrée Éliane, Michael
Obrazovanje
Alma materUniverzitet u Strasbourgu
Univerzitet u Freiburgu
Univerzitet u Parizu
Zanimanjefilozof, teolog, judaist, autor, profesor
Filozofija
Škola/Tradicijakontinentalna filozofija
Glavni interesiegzistencijalna fenomenologija, talmudske studije, etika, ontologija
Znamenite ideje
drugost, licem u lice
Glavna djela
Teorija intuicije u Husserlovoj fenomenologiji (1930)
Totalitet i beskonačno (1961)
S one strane bitka ili događa se drugačije od bitka (1974)
Etika i beskonačno (1982)
Inspiracija
Od
Na

Emmanuel Levinas (Kovno, 12. 1. 1906. – Pariz, 30. 12. 1995), francuski filozof, teolog, judaist, autor i profesor litvansko-jevrejskog porijekla.

Biografija

Levinas je rođen 1906. u ruskom gradu Kovnu (danas Kaunas u Litvaniji) i tokom Prvog svjetskog rata zajedno s porodicom odselio se u Harkov. U Ukrajini su živjeli do 1920. godine i potom se vratili natrag. Nakon završenog srednjeg obrazovanja 1923. emigrirao je u Francusku koja mu je dala državljanstvo tokom 1930-ih godina. Živio je u Strasbourgu i zajedno s prijateljem Mauriceom Blanchotom pohađao studij filozofije na gradskom univerzitetu. Tokom 1928. i 1929. odlazi na seminar fenomenologije na Univerzitet u Freiburgu gdje su mu predavali Edmund Husserl i Martin Heidegger.

Nakon studijskog boravka 1930. dovršava doktorsku disertaciju pod naslovom Teorija intuicije u Husserlovoj fenomenologiji (fr. La théorie de l'intuition dans la phénoménologie de Husserl), koja predstavlja prvi prvi veći rad o fenomenologiji u Francuskoj. Levinas se u ovom djelu priklanja Heideggeru i to zbog nehistorijskog karaktera Husserlove fenomenologije. Usprkos kasnijem oštrom protivljenju Heideggerovoj filozofiji, uvijek je tvrdio da Bitak i vrijeme spada među najljepše filozofske knjige.

Godine 1932. oženio se s Raïssom Levi koju je poznavao još od djetinjstva. Do Drugog svjetskog rata objavio je filozofsku analizu hitlerizma (fr. Quelques réflexions sur la philosophie de l'hitlérisme), eksperimentalni esej O bijegu (fr. De l'évasion) na temu hermeneutičke ontologije, te nekoliko manje značajnih djela. Nakon što je Francuska objavila rat Njemačkoj, Levinas je regrutiran u armiju i tokom vojnih operacija zarobljen je i odveden u radni logor kod Fallingbostela. Njegova žena i kćer Simone preživjeli su rat skrivajući se u samostanu blizu Orléansa, dok mu je veći dio litvanske porodice stradao u Holokaustu.

Nakon rata radio je kao profesor na Univerzitetu u Poitiersu, Parizu i Fribourgu, a obnašao je i poziciju direktora Visoke jevrejske orijentalne škole (École normale israélite orientale) u Parizu. Godine 1961. izdao je knjigu Totalitet i beskonačno (fr. Totalité et Infini), prvo kapitalno djelo o filozofiji, a kroz narednih dvadesetak godina objavio je i dvije važne studije Talmuda. Druga značajnija filozofska djela su mu S one strane bitka ili događa se drugačije od bitka (fr. Autrement qu'être ou au-delà de l'essence, 1974) i Etika i beskonačno (fr. Ethique et infini, 1982).

U svojim djelima Levinas radikalno kritizira cjelokupnu tradicionalnu metafiziku kao ontologiju, čiji vrhunac vidi u Heideggerovoj filozofiji. Metafizika u tradicionalnom smislu za njega nije ništa drugo nego metafizika imanencije, odnosno učinila je svijet, bližnjeg i Boga pukim korelatima svijesti, duha ili bitka kao takvog. Levinas stoga pokušava razgraditi tu sveutemeljujuću novovjekovnu subjektivnost jer ona u potpunosti ukida transcendenciju i onom Drugom ne ostavlja nikakvu mogućnost slobode. Ovo radikaliziranje pitanja o "nedodirljivom Drugom" postaje centralnim problemom cjelokupne Levinasove filozofije.

Opus

  • 1929. Sur les «Ideen» de M. E. Husserl
  • 1930. La théorie de l'intuition dans la phénoménologie de Husserl (The Theory of Intuition in Husserl's Phenomenology)
  • 1931. Der Begriff des Irrationalen als philosophisches Problem (koautor: Heinz Erich Eisenhuth)
  • 1931. Fribourg, Husserl et la phénoménologie
  • 1931. Les recherches sur la philosophie des mathématiques en Allemagne, aperçu général (koautor: W. Dubislav)
  • 1931. Méditations cartésiennes. Introduction à la phénoménologie (koautori: Edmund Husserl i Gabrielle Peiffer)
  • 1932. Martin Heidegger et l'ontologie
  • 1934. La présence totale (koautor: Louis Lavelle)
  • 1934. Phénoménologie
  • 1934. Quelques réflexions sur la philosophie de l'hitlérisme
  • 1935. De l'évasion
  • 1935. La notion du temps (koautor: N. Khersonsky)
  • 1935. L'actualité de Maimonide
  • 1935. L'inspiration religieuse de l'Alliance
  • 1936. Allure du transcendental (koautor: Georges Bénézé)
  • 1936. Esquisses d'une énergétique mentale (koautor: J. Duflo)
  • 1936. Fraterniser sans se convertir
  • 1936. Les aspects de l'image visuelle (koautor: R. Duret)
  • 1936. L'esthétique française contemporaine (koautor: V. Feldman)
  • 1936. L'individu dans le déséquilibre moderne (koautor: R. Munsch)
  • 1936. Valeur (koautor: Georges Bénézé)
  • 1947. De l'Existence à l'Existent (From Existence to Existents)
  • 1948. Le Temps et l'Autre (Time and the Other)
  • 1949. En Découvrant l’Existence avec Husserl et Heidegger (Discovering Existence with Husserl and Heidegger)
  • 1961. Totalité et Infini: essai sur l'extériorité (Totality and Infinity: An Essay on Exteriority)
  • 1962. De l'Évasion
  • 1963 i 1976. Difficult Freedom: Essays on Judaism
  • 1968. Quatre lectures talmudiques
  • 1972. Humanisme de l'autre homme (Humanism of the Other)
  • 1974. Autrement qu'être ou au-delà de l'essence (Otherwise than Being or Beyond Essence)
  • 1976. Sur Maurice Blanchot
  • 1976. Noms propres
  • 1977. Du Sacré au saint – cinq nouvelles lectures talmudiques
  • 1980. Le Temps et l'Autre
  • 1982. L'Au-delà du verset: lectures et discours talmudiques
  • 1982. Of God Who Comes to Mind
  • 1982. Ethique et infini (Ethics and Infinity: Dialogues of Emmanuel Levinas and Philippe Nemo)
  • 1984. Transcendence et intelligibilité
  • 1988. A l'Heure des nations
  • 1991. Entre Nous
  • 1995. Altérité et transcendence (Alterity and Transcendence)

Literatura

  • Adriaan Theodoor Peperzak, Robert Bernasconi i Simon Critchley, Emmanuel Levinas, 1996
  • Astell, Ann W. i Jackson, J. A., Levinas and Medieval Literature: The "Difficult Reading" of English and Rabbinic Texts, Pittsburgh, PA: Duquesne University press, 2009
  • Simon Critchley i Robert Bernasconi (ur.) The Cambridge Companion to Levinas, 2002
  • Theodore De Boer, The Rationality of Transcendence: Studies in the Philosophy of Emmanuel Levinas, Amsterdam: J. C. Gieben, 1997
  • Roger Burggraeve, The Wisdom of Love in the Service of Love: Emmanuel Levinas on Justice, Peace, and Human Rights, pr. Jeffrey Bloechl. Milwaukee: Marquette University Press, 2002
  • Roger Burggraeve (ur.) The awakening to the other: a provocative dialogue with Emmanuel Levinas, Leuven: Peeters, 2008
  • Cristian Ciocan, Georges Hansel, Levinas Concordance. Dordrecht: Springer, 2005
  • Hanoch Ben-Pazi, Emmanuel Levinas: Hermeneutics, Ethics, and Art, Journal of Literature and Art Studies 5, str. 588-600, 2015
  • Richard A. Cohen, Levinasian Meditations: Ethics, Philosophy,and Religion, Pittsburgh: Duquesne University Press, 2010
  • Richard A. Cohen, Ethics, Exegesis and Philosophy: Interpretation After Levinas, Cambridge: Cambridge University Press, 2001
  • Richard A. Cohen, Elevations: The Height of the Good in Rosenzweig and Levinas, Chicago: Chicago University Press, 1994
  • Joseph Cohen, Alternances de la métaphysique. Essais sur Emmanuel Levinas, Paris: Galilée, 2009
  • Simon Critchley, "Emmanuel Levinas: A Disparate Inventory", u The Cambridge Companion to Levinas, ur. S. Critchley & R. Bernasconi. Cambridge i New York: Cambridge University Press, 2002
  • Jacques Derrida, Adieu to Emmanuel Levinas, pr. Pascale-Anne Brault and Michael Naas. Stanford: Stanford University Press, 1999
  • Jacques Derrida, "At This Very Moment in This Work Here I Am", pr. Ruben Berezdivin i Peggy Kamuf, u Psyche: Inventions of the Other, Vol. 1, ur. Peggy Kamuf i Elizabeth G. Rottenberg. Stanford: Stanford University Press, str. 143-190, 2007
  • Bernard-Donals, Michael, "Difficult Freedom: Levinas, Memory and Politics", u Forgetful Memory, Stanford: State University of New York Press, str. 145-160, 2009
  • Derrida, Jacques, "Violence and Metaphysics: An Essay on the Thought of Emmanuel Levinas," u Writing and Difference, pr. Alan Bass. Chicago i London: University of Chicago Press, str. 79-153, 1978
  • Michael Eldred, 'Worldsharing and Encounter: Heidegger's ontology and Lévinas' ethics', 2010
  • Mario Kopić, The Beats of the Other, Otkucaji drugog, Belgrade: Službeni glasnik, 2013
  • Nicole Note, "The impossible possibility of environmental ethics, Emmanuel Levinas and the discrete Other" Arhivirano 2016-09-23 na Wayback Machine-u u: Philosophia: E-Journal of Philosophy and Culture 7/2014
  • Marie-Anne Lescourt, Emmanuel Levinas, 2. izd., Flammarion, 2006
  • Emmanuel Levinas, Ethics and Infinity: Conversations with Philippe Nemo, pr. R. A. Cohen. Pittsburgh: Duquesne University Press, 1985
  • Emmanuel Levinas, "Signature," in Difficult Freedom: Essays on Judaism, pr. Sean Hand. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1990 i 1997
  • John Llewelyn, Emmanuel Levinas: The Genealogy of Ethics, London: Routledge, 1995
  • Paul Marcus, Being for the Other: Emmanuel Levinas, Ethical Living, and Psychoanalysis, Milwaukee, WI: Marquette University Press, 2008
  • Paul Marcus, In Search of the Good Life: Emmanuel Levinas, Psychoanalysis and the Art of Living, London: Karnac Books, 2010
  • Seán Hand, Emmanuel Levinas, London: Routledge, 2009
  • Benda Hofmeyr (ur.), Radical passivity – rethinking ethical agency in Levinas, Dordrecht: Springer, 2009
  • Diane Perpich The ethics of Emmanuel Levinas, Stanford, CA: Stanford University Press, 2008
  • Fred Poché, Penser avec Arendt et Lévinas. Du mal politique au respect de l'autre, Chronique Sociale, Lyon, en co-édition avec EVO, Bruxelles et Tricorne, Genève, 1998 (3. izd., 2009)
  • Jadranka Skorin-Kapov, The Aesthetics of Desire and Surprise: Phenomenology and Speculation, Lanham, Maryland: Lexington Books, 2015
  • Tanja Staehler, Plato and Levinas – the ambiguous out-side of ethics, London: Routledge 2010 [2009]
  • Wehrs, Donald R.: Levinas and Twentieth-Century Literature: Ethics and the Reconstruction of Subjectivity. Newark: University of Delaware Press, 2013, ISBN 9781611494426

Vanjske veze

  • (fr) Biographie d'Emmanuel Lévinas Arhivirano 2013-06-23 na Wayback Machine-u, Institut d'études lévinassiennes
  • (fr) Société Internationale de Recherche Emmanuel Levinas
  • (en) Emmanuel Levinas, Stanford Encyclopedia of Philosophy
  • (nl) Emmanuel Levinas, Levinas Studiekring
  • p
  • r
  • u

G.E.M. Anscombe  Isaiah Berlin  Simon Blackburn  Ned Block  Laurence BonJour  Robert Brandom  David Chalmers  Roderick Chisholm  Noam Chomsky  Patricia Churchland  Paul Churchland  Donald Davidson  Daniel Dennett  Fred Dretske  Michael Dummett  Gareth Evans  Arthur Fine  Jerry Fodor  Ernest Gellner  John Gray  Susan Haack  R.M. Hare  Jaakko Hintikka  Frank Jackson  Jaegwon Kim  Christine Korsgaard  Saul Kripke  Thomas Kuhn  Keith Lehrer  David Lewis  Bryan Magee  Ruth B. Marcus  John McDowell  Colin McGinn  Thomas Nagel  Robert Nozick  Martha Nussbaum  Alvin Plantinga  Karl Popper  Hilary Putnam  W.V.O. Quine  John Rawls  Richard Rorty  Roger Scruton  Peter Singer  John Searle  J.J.C. Smart  Ernest Sosa  Charles Taylor  Bernard Williams  Timothy Williamson  Crispin Wright

Louis Althusser  Giorgio Agamben  Roland Barthes  Jean Baudrillard  Maurice Blanchot  Pierre Bourdieu  Hélène Cixous  Guy Debord  Gilles Deleuze  Jacques Derrida  Michel Foucault  Hans-Georg Gadamer  Jürgen Habermas  Werner Hamacher  Martin Heidegger  Julia Kristeva  Henri Lefebvre  Claude Lévi-Strauss  Emmanuel Levinas  Jean-François Lyotard  Paul de Man  Jean-Luc Nancy  Antonio Negri  Paul Ricœur  Michel Serres  Paul Virilio  Slavoj Žižek