Stratyn

Stratyn
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Powierzchnia

23,743 km²

Wysokość

267 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


561
23 os./km²

Nr kierunkowy

+380 03435

Kod pocztowy

77022

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Stratyn”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Stratyn”
Ziemia49°28′N 24°41′E/49,466667 24,683333

Stratyn (ukr. Стратин) – wieś na Ukrainie w obwodzie iwanofrankiwskim (rejon rohatyński). Liczy 561 mieszkańców.

Historia

Założony w roku 1464.

Właścicielem Stratyna m.in. był Gedeon Bałaban, który założył tutaj szkołę i drukarnię[1].

Kolejnym właścicielem Stratyna był hrabia Ignacy Adam Krasicki z Siecina herbu Rogala (1767-1844)[2], (w roku 1810 także był właścicielem wsi Pyszkowce i Trybuchowce, obecnie w rejonie buczackim[3]), numizmatyk[4], który zamieszkiwał w Stratyniu[3].

Na początku XX wieku właścicielem ziemskim majątku Stratyn był hr. Michał Krasicki[5].

W II Rzeczypospolitej Stratyn (oficjalnie Stratyn Miasto[6]) był miasteczkiem (do 1932) i siedzibą gminy Stratyn (do 1934), a następnie miejscowością w gminie Puków w powiecie rohatyńskim w województwie stanisławowskim[7]. W 1921 roku liczył 373 mieszkańców; było to najmniejsze miasteczko woj. stanisławowskiego[8].

W latach 1941-1943 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 11 Polaków[9].

Utracone zabytki

 Osobny artykuł: Zamek w Stratyniu.
  • zamek istniał tutaj od XVI wieku do drugiej połowy XVIII w. Jego pozostałości: dwie baszty o grubych murach z otworami strzelniczymi i wały ziemne zachowały się do 1939 r. Niewysokie baszty wybudowane na planie kwadratu z jednej strony półkoliste zwieńczone były wysokim dachem w kształcie stożka[10]
  • dwór wybudowany został z użyciem materiału z rozbiórki zamku w stylu klasycystycznym przez rodzinę Bekierskich lub Józefa Bielskiego[10], kasztelana halickiego[11], starosty czerwonogrodzkiego, rabsztyńskiego i rohatyńskiego[12], drugą[13] którego małżonką była Konstancją z Bekierskich[14] h. Jastrzębiec[15].
  • ratusz(inne języki), zbudowany za czasów króla Polski Michała Wiśniowieckiego.

Przypisy

  1. Kazimierz Chodynicki, Bałaban Gedeon (im. chrzest. Hryhory) († 1607) w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 250. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0
  2. Ignacy Adam hr. Krasicki z Siecina h. Rogala (ID: 12.270.429)
  3. a b Maciej Biernat, Kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Trybuchowcach w Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, Kraków: Wydawnictwo Antykwa 2010, cz. I, t. 18, 368 s.; 508 il., s. 283. ISBN 978-83-89273-79-6.
  4. K. Olszański, Krasicki Ignacy (1767-1844) [w] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław — Warszawa — Kraków : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1970, t. XV/…, zeszyt 6…, s. 150.
  5. Baza właścicieli i dóbr ziemskich. Krasicki. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-11-10].
  6. Oficjalnie Stratyn Miasto (mimo nieposiadania praw miejskich), aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Stratyn Wieś
  7. Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 663
  8. Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom XIV – Województwo Stanisławowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
  9. HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., EugeniuszE. Różański EugeniuszE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 414, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661 .
  10. a b RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 183-186, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .
  11. Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku: (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka) : spisy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1987, s. 46.
  12. Józef Bielski z Olbrachcic h. Jelita (ID: 1.881.87)
  13. Adam Boniecki, Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, Warszawa: skł. gł Gebethner i Wolff, 1899, cz. 1, t. 1, 390 s., s. 236. [dostęp 2016-12-29]
  14. Jerzy Dygdała, Rogaliński Kasper h. Łodzia (ok. 1725–1788), wojewoda inflancki [w] Polski Słownik Biograficzny, 1988-1989, t. XXXI. [dostęp 2016-12-27]
  15. Polona [online], polona.pl [dostęp 2017-12-03] .

Bibliografia

  • Stratyn, al. Nowostratyn, mko w Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI (Sochaczew – Szlubowska Wola), 1890, s. 393-394.

Linki zewnętrzne

  • Stratyn, al. Nowostratyn, mko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 393 .
  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace i zamki na Ukrainie
Obwód chmielnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód czerkaski
dwory
pałace
zamki
Obwód czerniowiecki
pałace
zamki
Obwód dniepropetrowski
zamki
Obwód iwanofrankiwski
dwory
pałace
zamki
Obwód kijowski
dwory
  • Tomaszówka
pałace
zamki
Obwód lwowski
dwory
pałace
zamki
Obwód odeski
pałace
zamki
Obwód rówieński
dwory
pałace
zamki
Obwód sumski
zamki
Obwód tarnopolski
dwory
pałace
twierdze
zamki
Obwód winnicki
dwory
pałace
zamki
Obwód wołyński
dwory
pałace
zamki
Obwód zakarpacki
pałace
zamki
Obwód zaporoski
dwory
pałace
zamki
Obwód żytomierski
dwory
pałace
zamki
Autonomiczna Republika Krymu
pałace
zamki
  • p
  • d
  • e
Przynależność wojewódzka
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 )
Miasteczka (1920–34)
Gminy miejskie (1920–39 )
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39 )
  • Bołszowce
  • Bukaczowce
  • Bursztyn
  • Knihynicze
  • Koniuszki
  • Konkolniki
  • Lipica Dolna
  • Podkamień
  • Puków
  • Rohatyn
  • Żurów
  • p
  • d
  • e
Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTPosiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie
  • Bnin (1395–1934)
  • Boćki (1509–1934)
  • Brzostek (1367–1934, od 2009)
  • Budzyń (1458–1934, od 2021)
  • Ciężkowice (1348–1934, od 2000)
  • Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023)
  • Dobrzyca (1440–1934, od 2014)
  • Gąsawa (1388–1934, od 2024)
  • Gębice (1425–1934)
  • Jagielnica (1518–1934)
  • Jaraczewo (1519–1934, od 2016)
  • Jazłowiec (1519–1934)
  • Kopanica (1450–1934)
  • Lanckorona (1366–1934)
  • Łohiszyn (1570–1934, od 1959OTP)
  • Mielnik (1440–1934)
  • Mieścisko (1474–1934, od 2024)
  • Narew (1529–1934)
  • Niżankowice (1431–1934, od 1940OTP)
  • Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934)
  • Nowy Dwór (1578–1934)
  • Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994)
  • Obrzycko (1458–1934, od 1990)
  • Odelsk (1546–1934)
  • Piaski (1775–1934)
  • Powidz (1243–1934)
  • Rogowo (1380–1580, 1672–1934)
  • Rostarzewo (1752–1934)
  • Rychtal (1294–1934, od 2024)
  • Ryczywół (1426–1934)
  • Rynarzewo (1299–1934)
  • Stara Sól (1557–1934, od 1940OTP)
  • Szereszów (1569–1934, od 1940OTP)
  • Święciechowa (1277–1934)
  • Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958)
  • Uście Solne (1616–1934)
  • Władysławów (1727–1870, 1919–1934)
  • Wojnicz (1369–1934, od 2007)
  • Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie
z prawami miejskimi
Gminy wiejskie
z prawami miasteczka

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.