Hoşea Kitabı
Hoşea kitabı, Tanah'taki kitaplardan biridir. Oniki küçük peygamber kitaplarının ilkidir.
Geçmiş ve içerik
Hoşea (İbranice: הושֵעַ), kuzeydeki krallık olan İsrail Krallığı'nın düşüşe geçip yıkıldığı zaman olan MÖ 8. yüzyıldaki karanlık ve melankolik bir dönemde kehanetlerde bulunmuştur. Halk dinden çıkıp Tanrı'dan uzaklaştı ve II. Yarovam'ın buzağılarına[1] ve Kenan tanrısı Baal'e hizmet etmeye başladılar.[2]
Hoşea zamanındaki Kuzey Krallığı krallarının, aristokratik destekçilerinin ve halkı Tanrı'nın Kanunlarından uzaklaştıran rahiplerin listesi Tevrat'ta yer almaktadır. Tanrı'yı terkedip diğer tanrılara, özellikle Kenan'ın bereket tanrısı Baal'e taptılar. Bunu, cinayet, yalancı şahitlik, hırsızlık ve cinsel günahlar gibi başka günahlar takip etti.[3] Hoşea, eğer halk tövbe etmezse, Tanrı, ulusun yıkılmasına izin vereceğini ve zamanın en güçlü ülkesi olan Asurlular tarafından halkın sürüleceğini açıkladı.[4]
Hoşea'nın kehanetinin merkezi, Tanrı'nın, günahkar İsrail'e karşı bitmeyen sevgisini konu alır. Bu metinde, İsrail'in ihaneti üzerine Tanrı'nın çektiği acı anlatılır.[5][6][7] Stephen Cook'a göre, kitaptaki kehanet çabaları şu pasajla özetlenebilir: "Seni Mısır'dan çıkaran Tanrın RAB benim, Benden başka tanrı tanımayacaksın, Çünkü başka kurtarıcı yoktur".[2][8]
Özet
Hoşea, Tanrı'nın isteği doğrultusunda bir fahişeyle evlendi. Evlilik, Tanrı ile İsrailoğulları arasındaki ahitsel ilişkinin sembolik bir göstergesiydi. Antlaşmanın kurallarına karşı gelip emirlere uymayan ve Tanrı'ya sadakatini yitiren İsrailoğullarını fahişe kadın simgelemekteydi; kadın evliliğin getirdiği kocasına karşı sorumluluklarını yerine getirmemekteydi.
Hoşea'nın, karısı Gomer'den bir oğlu oldu. Tanrı, çocuğun adının Yezreel konmasını emretti. Bu isim, Kuzey Krallığı'nın kralları tarafından sıkça kanların döküldüğü Yezreel (Emir) Vadisi'nden gelmekteydi.[9][10] Çocuğun adı, Kuzey krallarının döktükleri kanların hesabını ödeyeceğine dair bir kehanetti. Yezreel'in anlamı "Tanrı [tohum] eker"dir.
Ardından, çiftin bir kızı oldu. Tanrı, kıza, Sevilmeyen ve Acınacak anlamına gelen Lo-ruhamah isminin konmasını buyurdu. Bu da, Tanrı'nın Güney Krallığına acıyıp onları bağışlayacağını fakat Kuzey Krallığa artık acımayacağını dolayısıyla onların sonunun yaklaştığının kehanetidir. Bazı tercümelerde onun zamiri kullanılmamaktadır ve dolayısıyla bu kişinin Hoşea'nın mı yoksa Gomer'in sevgililerinden birinin mi kızı olduğu tartışma konusudur. James Mays'e göre, kızın babasının Hoşea olduğu açıkça ifade edilmemesi, Gomer'in zina yaptığı anlamına gelmemektedir.[11]
Akabinde, Gomer bir erkek çocuk daha doğurdu. Bu çocuğun babasının Hoşea olup olmadığı şaibelidir çünkü çocuğa Tanrı'nın buyruğu gereği Benim halkım değil ya da kısaca Benim değil anlamına gelen Lo-ammi adı konmuştur. Çocuğa verilen bu utanç verici isim Kuzey Krallığı'nın utanması gerektiğini ve artık onların Tanrı'nın halkı olmadığını simgelemektedir. Tanrı "Ben, senin 'Ben olanım' değilim" demiştir ki bu da Tanrı'nın İsrail ile olan bağ derecesini göstermektedir.
Taslak
Ana hatlarıyla Hoşea kitabında sunulan konseptler şöyledir:
- 1 ve 2. konular; Yehova ile İsrail'in ilişkisine metafor olan Hoşea ile Gomer'in evlilik biyografisi.
- 3. konu; otobiyografik olarak Hoşea'nın evliliği. Evlenilen kadının Gomer dışında başka bir kadın olma ihtimali vardır.
- 4. konu ile 14:9 arası; Ahit antlaşmalarını yerine getiremeyen, başta Efraim olmak üzere İsrail'in yargılanması.
Bu konudan sonra konuların nasıl bölünmesi gerektiğiyle ilgili fikirler açık değildir.[12] Bunun ardından, bütün bunların bir gün değişeceği ve Tanrı'ın İsrail'e tekrar acıyacağı kehanetinde bulunulur.
2. konuda boşanma anlatılır. Bu boşanma, Tanrı ile Kuzey Krallığı'nın arasındaki antlaşmanın son bulduğunu göstermektedir. Gomer ihanet ettiği için Hoşea'nın onu boşamasından faydalanıp bu konuyu vaazlarına taşıdı ve Tanrı'nın artık Kuzey Krallığını kabul etmediğinin mesajlarını verdi. Kehanetinin sonunda Tanrı'nın bir gün antlaşmayı yineleyeceğini ve İsrail'i sevgiyle tekrar geri alacağı aktarılır.
Üçüncü konuda, Tanrı'nın buyruğu gereği Hoşea tekrar Gomer'e ulaşır. Ya borçlarından dolayı kendisini köle olarak sattığından ya da zamanındaki sevgilisi Gomer'i bırakmak için para talep ettiğinden Hoşea, Gomer'i satın almak zorunda kaldı. Gomer'i evine alan Hoşea uzun bir süre cinsel ilişkiden uzak durdu, bu da İsrail'in uzun bir süre kralsız kalacağını fakat kendi pahasına olsa dahi bir gün Tanrı, İsrail'i geri alacağını simgelemekteydi.
4 ila 14. konular, bu kinayeleri uzunca ve detaylıca anlatır. 1 ila 3. konular Hoşea'nın ailesini ve Gomer ile olan sorunlarını anlatır. 4 ila 10. konular, kehanetler, peygambersi törenler ve Tanrı'nın Kuzey Krallığı neden reddettiğini içerir. 11. konuda, Tanrı'nın, sevdiği halk olan İsrailoğullarının büyük bir bölümünü oluşturan Kuzey Krallığını reddetmek zorunda kaldığı için ağıtı bulunur. Tanrı, onlardan tamamen vazgeçmeyeceğinin sözünü verir. 12. konuda peygamber İsrail'in affedilmesi için yalvarır. 13. konuda, tövbe edilmediği için Asurlular tarafından krallığın yıkımı öngörülür. 14. konuda peygamber, İsrail'e restorasyon sözü verilebilmesi açısından İsrail'in af dilemeleri ve tüm içtenlikle Tanrı'ya bağlanmaları için ikna etmeye çalışır.
MÖ 722'de Asurlular tarafından yıkılan krallığa ait her sınıftan insan esir alınıp savaş tutsağı oldu.
Katkısı
Tanrı ile İsrail arasındaki ilişki için evlilik metaforu kullanan ilk peygamber Hoşea'dır. Bu metafor ileride Yeremya gibi kendisinden sonra gelen peygamberler tarafından da benimsenip kullanılmıştır. Hoşea, ilk yazar peygamberlerden biridir. Kitabın son konusu bilgelik edebiyatının formatına benzer.
Kaynakça
- ^ Hoşea 8:4-6
- ^ a b Cook, Stephen L., Harper Collins Study Bible; New Revised Standard Version With the Apocryphal?Deuterocanonical Books Student Edition (San Francisco: Harper Collins Publishers, Meeks, Wayne A. ed., (1989), pg. 1193.
- ^ Hoşea 4:1-2
- ^ Hoşea 9:3
- ^ Hoşea 3:1
- ^ Hoşea 11:1
- ^ Hoşea 14:4
- ^ Hoşea 13:4
- ^ 1 Krallar 21
- ^ 2. Krallar 9:21-35
- ^ Mays, James L (1969). Hosea. SCM. s. 28.
- ^ Coogan, Michael. A Brief Introduction to the Old Testament. Oxford University Press, 2009. pg 262-263
Dış bağlantılar
- Yahudi tercümeleri:
- Hoshea - Hosea (Judaica Press)30 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. translation [with Rashi's commentary] at Chabad.org
- Hristiyan tercümeleri:
- Online Bible at GospelHall.org26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hosea at The Great Books6 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (New Revised Standard Version)
- Jewish Encyclopedia:15 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Book of Hosea
- Isagogical Study of the Book of Hosea by: Paul R. Hanke
- Book of Hosea at WikiChristian7 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hosea 4:66 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Die webwerf is gestig met die doel om geestelikke materiaal met alle Suid-Afrikaners regoor die wêreld te deel.
