Tamiški Banat

Tamiški Banat (nem. Temeswarer Banat, rum. Banatul Timişoarei, mađ. Temesi Bánság) je bio naziv za habsburšku pokrajinu, koja je postojala od 1718. do 1778. godine. Pokrajina je obuhvatala područje današnjeg Banata, koji je i dobio ime po ovoj pokrajini. Glavni grad pokrajine bio je Temišvar.

Istorija

Godine 1716, princ Eugen Savojski osvojio je teritoriju Banata, kojom je do tada upravljalo Osmansko carstvo. Posle Požarevačkog mira (1718. godine), ova teritorija je dobila službeni naziv „Tamiški Banat“ i bila je uspostavljena kao zasebna habsburška pokrajina, kojom su upravljali guverneri. U početku je cela pokrajina bila pod vojnom upravom, da bi 1751. godine carica Marija Terezija uspostavila civilnu upravu u severnim delovima pokrajine, dok su južni delovi Banata izdvojeni iz pokrajine i priključeni Vojnoj krajini.

Pokrajina je ukinuta 1778. godine, da bi 1779. godine njena teritorija bila priključena habsburškoj Ugarskoj, dok su južni delovi Banata (koji su bili u sastavu pokrajine do 1751. godine) ostali u sastavu vojne granice sve do njenog ukidanja 1871. godine.

Stanovništvo

Prema prvom popisu koji su sprovele habsburške vojne vlasti, Banat je imao oko 20.000 stanovnika, uglavnom Srba. Muslimansko stanovništvo Banata napustilo je ove prostore posle austrijskog osvajanja.

Prema podacima iz 1774. godine, stanovništvo Tamiškog Banata je uključivalo:

Rumune = 220.000
Srbe i Grke = 100.000
Nemce = 53.000
Mađare i Bugare = 2.400
Jevreje = 340

Guverneri Tamiškog Banata

Klaudije Florimund Mersi (nem. Claudius Florimund Graf Mercy)
Franc Leopold Engelshofen

Kada je usvojen nacrt o upravi Banata 15. aprila 1718, Mersi je zvanično imenovan za guvernera Banata u Temišvaru. Pokrajina je nazvana Tamiški Banat, a zvanični jezik je postao nemački. (Požarevački mir)

Literatura

The Times History of Europe, Times Books, London, 2002.
Denis Šehić - Demir Šehić, Istorijski atlas Sveta, Beograd, 2007.
Milan Tutorov, Banatska rapsodija - istorika Zrenjanina i Banata, Novi Sad, 2001.
Peter Rokai - Zoltan Đere - Tibor Pal - Aleksandar Kasaš, Istorija Mađara, Beograd, 2002.
Dr Dušan J. Popović, Srbi u Vojvodini, knjiga 2, Novi Sad, 1990.
J. H. Šviker, Politička istorija Srba u Ugarskoj, Novi Sad - Beograd, 1998.
Miodrag Milin, Vekovima zajedno (Iz istorije srpsko-rumunskih odnosa), Temišvar, 1995.
Dimitrije Boarov, Politička istorija Vojvodine, Novi Sad, 2001.