Narodna biblioteka Srbije

Narodna biblioteka Srbije osnovana je 15. februara 1832. u knjižari Gligorija Vozarovića na mestu savremene Osnovne škole kralj Petar Prvi.^[1] Inicijalni fond činili su pokloni Vozarevića i drugih srpskih kulturnih poslenika. Knez Miloš je naredio da se jedan primerak od svake štampane knjige ustupi biblioteci.^[1] Tako je ustanovljena institucija obaveznog primerka.

Zbog nedostatka prostora biblioteka je 1838. premeštena u zgradu Liceja Knjažestva serbskog u Kragujevcu ali je vraćena u Beograd 1841. godine kada je grad stekao status glavnog grada Srbije.^[1] Funkcija državnog bibliotekara stvorena je kneževskom odlukom 1953. godine, a biblioteka je ime narodne biblioteke ponela prema predlogu Đure Daničića.^[2]

Od 1838. pa sve do 1871. godine biblioteka je bila pod direktnom upravom Ministarstva prosvete, a samostalna institucija postala je 1871. godine dok je 1881. usvojen i Zakon o Narodnoj biblioteci koji je propisao da će institucija da sakuplja sve materijale vezane za jugoslovensku istoriju, jezik, nauku i geografiju.^[1]

Prvi svetski rat doveo je do prvog bombardovanja biblioteke, uništenja i gubljenja građe i premeštanja građe na alternativne lokacije u gradu i ostatku Srbije.^[2] 1919. godine institucija je postala depozitorna biblioteka za celu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.^[2]

Zgrada biblioteke pogođena je 6. aprila 1941. prilikom nemačkog bombardovanja Beograda i veliki deo dragocenog knjižnog fonda je tada uništen uključujući vredne srednjovekovne rukopise i retke knjige.^[2] Bibliografsko odeljenje biblioteke kao i Arheografsko odeljenje osnovani su 1960. godine. Postojeća zgrada Narodne biblioteke na Vračaru izgrađena je 1973. godine i otvorena 6. aprila te godine na godišnjicu uništenja u Drugom svetskom ratu.^[2] Zgradu je projektovao arhitekta Ivo Kurtović ^[3]. 1976. godine biblioteka je počela da koristi međunarodni ISBD standard katalogizacije.^[2]

Biblioteka je 2003. godine postala punopravna članica Konferencije evropskih nacionalnih biblioteka.^[4]

Upravnici

Upravnici Narodne biblioteke bili su:

• 1853-1856. - Filip Nikolić (1830-1867)
• 1856-1859. - Đuro Daničić (1825-1882)
• 1861-1869. - Janko Šafarik (1814-1876)
• 1869-1874. - Stojan Novaković (1842-1915)
• od 1875. - Jovan Bošković (1834-1892)
• 1880-1886. - Nićifor Dučić (1832-1900)
• od 1886. - Milan Đ. Milićević (1831-1908)
• do 1900. - Dragiša Stanojević (1844-1918)
• 1900-1901. - Stojan Protić (1857-1923)
• 1901-1903. - Ljubomir Jovanović (1865-1928)
• 1903-1927. - Jovan Tomić (1869-1932)
• 1927-1935. - Miloš Zečević (1880-1955)
• 1935-1941. - Dragoslav Ilić (1889-1973)
• 1941-1945. - Đorđe Radojčić (1905-1970)
• 1945-1960. - Dušan Milačić (1892-1979)
• 1960-1965. - Čedomir Minderović (1912-1966)
• 1965-1968. - Milorad Panić-Surep (1912-1968)
• 1968-1977. - Svetislav Đurić (1919-2004)
• 1977-1979. - Vladimir Stevanović (1930-1979)
• 1980-1983. - Vaso Milinčević (1928-)
• 1983-1988. - Milan Milutinović (1942-)
• 1988-2001. - Milomir Petrović (1934-)
• 2001-2012. - Sreten Ugričić (1961-)
• 2012-2013. - Dejan Ristić (1972-)
• 2013-2015. - Svetlana Jančić (1948-)
• 2015-2021. - Laslo Blašković (1966-)
• od 2021. - Vladimir Pištalo (1960-)

Vidi još

• Biblioteka grada Beograda

Izvori

Eksterni linkovi

Narodna biblioteka Srbije na Wikimedijinoj ostavi

• Zvanični sajt
• Hronologija 200 godina bibliotekarstva u Srbije
• Sećanje na 6. april 1941. Arhivirano 2011-10-19 na Wayback Machine-u
• Čitaonica beogradska
• Stožer srpske učenosti (feljton, „Večernje novosti“, 18. jun 2010)
• Kasni otvaranje Narodne biblioteke („Politika“, 31. mart 2011)
• Obnovljena Narodna biblioetka („B92“, 24. maj 2011)
• Posle četiri godine otvara se Narodna biblioteka („Politika“, 30. avgust 2011)