L'Armée des ombres

Trajanje145 min.Zemlja Francuska
 ItalijaJezikfrancuski

L'Armée des ombres (sh. Vojska sjena), u bivšoj Jugoslaviji prikazan pod naslovom Vojska u sjeni, je francusko-italijanski ratni film snimljen 1969. godine u režiji Jean-Pierrea Melvillea. Predstavlja adaptaciju istoimene knjige francuskog novinara Josepha Kessela, djelomično inspirirane njegovim vlastitim iskustvima pripadnika pokreta otpora u Drugom svjetskom ratu. Protagonist, čiji lik tumači Lino Ventura, je Philippe Gerbier, jedan od vođa pokreta otpora, a radnja, koja se odvija od 1942. do 1943. godine, prikazuje njegovo nastojanje da organizaciju, čijm pripadnicima stalno prijete izdaja, hapšenja, mučenje i pogubljenje, održi na životu, pri čemu je često prisiljen na nasilje i moralno dvojbene postupke.

L'Armée des ombres je i za Melvillea predstavljao svojevrsno autobiografsko djelo, s obzirom da je četvrt vijeka ranije bio pripadnika pokreta otpora. Film mu je, međutim, bio daleko od hagiografskog prikaza iz francuskih službenih prikaza, te je svojim izuzetno mračnim tonom i stilom bio daleko bliži njegovim klasičnim gangsterskim filmovima. U njemu je također bila korištena neobična struktura - u obliku nekoliko vinjeta koje je tek povezivao protagonist, a koje su korištene za prikaz ne samo aktivnosti Pokreta otpora i iskušenja kojima su bili izloženi pod okupacijom, nego i nekih detalja svakodnevnog života običnih građana, ali i kako su na ratna zbivanja reagirali sljedbenici različitih svjetonazora. Film je, međutim, najviše ostao upamćen po nekoliko antologijskih scena vezanih uz pogubljenja.

Nakon premijere je L'Armée des ombres dočekan s velikim neprijateljstvom, a za što je razlog bio taj što se u jednoj sceni nakratko pojavljuje Charles De Gaulle, vođa Slobodnih Francuza i budući predsjednik, koji je u to vrijeme, nedugo nakon majskih demonstracija 1968. godine bio duboko omražen među francuskom inteligencijom, uključujući filmske kritičare. Melville je kao bio optužen da ga hagiografski veliča, odnosno da je golistički propagandist. U ostatku svijeta je, međutim, L'Armée des ombres zbog svog realističkog i nesentimentalnog pristupa ratnoj prošlosti prihvaćen kao jedno od boljih ostvarenja u Melvilleovoj filmografiji.

Uloge

• Lino Ventura – Philippe Gerbier
• Paul Meurisse – Luc Jardie
• Jean-Pierre Cassel – Jean-François Jardie
• Simone Signoret – Mathilde
• Claude Mann – Claude Ullmann alias Le Masque
• Paul Crauchet – Félix Lepercq
• Christian Barbier – Guillaume Vermersch alias Le Bison
• Serge Reggiani – Brijač
• André Dewavrin alias Pukovnik Passy – sam sebe
• Alain Dekok – Legrain
• Alain Mottet – Zapovjednik logora
• Alain Libolt – Paul Dounat
• Jean-Marie Robain – Baron de Ferté-Talloire
• Albert Michel – Žandar
• Denis Sadier – Gestapov zatvorski ljekar

Izvori

Vanjske veze

• official website
• Army of Shadows na sajtu IMDb
• L'Armée des ombres na Rotten Tomatoes-u (en)
• L'Armée des ombres na Metacriticu
• Army of Shadows na AllMovie-u (en)
• Criterion Collection essay Arhivirano 2007-10-20 na Wayback Machine-u by Amy Taubin