| Serija članaka na temu: |
| Jevreji / Židovi |
  |
| Ko je Jevrej? • Etimologija • Kultura |
| Religija | | Bog u judaizmu (Imena)
Principi vjere • Mitzvot (613)
Halakha • Shabbat • Praznici
Molitva • Tzedakah
Brit • Bar / Bat Mitzvah
Brak • Žalovanje
Filozofija • Etika • Kabbalah
Običaji • Sinagoga • Rabin | | Tekstovi | | | Tanah (Tora • Nevi'im • Ketuvim) • Talmud (Mišna • Gemara) • Rabinski (Midraš • Tosefta) • Mišna Tora • Tur • Šulhan Aruh • Zohar • Tanija | | Etniciteti | | Aškenazi • Sefardi • Mizrahi • Romanioti • Italki • Jemeniti • Afrički • Beta Israel • Buharski • Gruzijski • Njemački • Planinski • Kineski • Indijski • Hazari • Karaim • Krimčaci •
Samaritanci • Kripto-Jevreji | | Populacija | | SAD • Izrael • Rusija
Irak • Španija • Portugal • Gibraltar
Italija • Poljska • Njemačka • BiH
Latinska Amerika • Francuska
Engleska • Nizozemska • Kanada
Australija • Mađarska • Indija
Turska • Grčka • Afrika
Iran • Kina • Pakistan • Rumunija | | Denominacije | | Alternativni • Konzervativni
Humanistčki • Karaite • Liberalni •
Ortodoksni • Rekonstructionistički
Reformski • Obnova • Tradicionalni | | Jezici | | Hebrejski • Jidiš
Judeo-perzijski • Ladino
Judeo-aramejski • Judeo-arapski | | Politika | | Cionizam
(radnički • revisionistički
religijski • zeleni • opći)
Bundizam • Svjetski Agudath Israel
Jevrejski feminizam • Izraelska politika
Jevrejska ljevica • Jevrejska desnica | |
| v • r • u |
Hram u Jeruzalemu ili Sveti Hram (hebrejski: בית המקדש, moderni: Bet HaMikdash tiberijski: {{{3}}}) je naziv za nekoliko građevina smještenih na Hramovoj Gori (Har HaBayit) u starom dijelu Jeruzalema. Kroz historiju su na tom mjestu sagrađena dva hrama, a budući Hram igra važnu ulogu u židovskoj eshatologiji. Prema klasičnim židovskim vjerovanjima, Hram (ili Hramova Gora) djeluje kao figurativni "nožac" Božjeg prisustva (Heb. "shechina") u fizičkom svijetu.
Prvi Hram je sagradio kralj Solomon za sedam godina u 10. vijeku pne. (godine 957. pne.). Bio je središte drevnog judaizma.[1] Hram je zamijenio Mojsijev Tabernakul kao i Tabernakule u Shilohui, Novu i Givonu koji su dotada bila središta židovske vjere. Prvi Hram su uništili Babilonci godine 586. pne. Gradnja novog Hrama je započela 535. pne.; nakon pauze je rad ponovno započeo oko 521. pne. a konačno je dovršen 516. pne. te Hram bio posvećen 515. pne. Prema Knjizi o Ezri, ponovnu gradnju Hrama je dozvolio Kir Veliki i odobrio Darije Veliki. Pet vijekova kasnije, ovaj Drugi Hram je dogradio Herod Veliki oko godine 20. pne. Njega su, pak, uništili Rimljani godine 70. n.e. Usprkos toga što je Hram uništen, svi vanjski zidovi još stoje, a dugo se vjerovalo da samo zapadni zid stoji. Po Josifu, dvorišta i stubovi jerusalimskog hrama bili su plod helenske umetnosti.[2] Danas se smatra da način uprave jerusalimskim hramom, opisan u Novome zavetu (uglavnom odnos između vlasti prvosveštenika i sanhedrina), potiče od uprave Ptolomeida.[2]
Islamski oltar Kupola Stijene je stajala na mjestu Hrama od kraja 7. vijeka n.e.a džamija al-Aqsa, otprilike iz istog perioda, se nalazi u dvorištu Hrama.
Židovska eshatologija predviđa izgradnju Trećeg Hrama u Jeruzalemu zajedno s dolaskom Mesije, pa zato sljedbenici ortodoksnog i konzervativnog judaizma predviđaju Treći Hram.
Izvori
- ↑ Knjiga Ljetopisa, 1 Ljetopisi, glava 22 - 29
- ↑ 2,0 2,1 „Јован Зизијулас, Јелинизам и хришћанство”. Arhivirano iz originala na datum 2018-03-04. Pristupljeno 2013-02-21.
Literatura
Jeruzalemski Hram na Wikimedijinoj ostavi
- Biblical Archaeology Review, issues: July/August 1983, November/December 1989, March/April 1992, July/August 1999, September/October 1999, March/April 2000, September/October 2005
- Ritmeyer, Leen. The Quest: Revealing the Temple Mount in Jerusalem. Jerusalem: Carta, 2006. ISBN 965-220-628-8
- Hamblin, William and David Seely, Solomon's Temple: Myth and History (Thames and Hudson, 2007) ISBN 0-500-25133-9
- Yaron Eliav, God's Mountain: The Temple Mount in Time, Place and Memory (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005)
