Mhitar Goş

Ermenistan'daki Mhitar Goş'un 1184'te yazmaya başladığı laik ve dini konuları kapsayan ilk Ermeni hukuk metni olan ünlü kitabı Datastanagirk'i (Hukuk Kitabı) tutan heykeli[1]. Goş'un kanunları, hem Sparapet Sempad kanunları hem de daha uzaktaki diasporada kullanılan uyarlamalar olmak üzere daha sonraki tüm Ermeni kanunlarının temelini oluşturmuştur.

Mhitar Goş (Ermenice: Մխիթար Գոշ 1130–1213) Ermeni bir bilgin,[2][3][4] yazar, halk figürü, düşünür ve rahiptir. Ermeni Rönesansının temsilcilerinden birisidir.[5]

Hayatı

Gence şehrinde doğmuştur.[6] İlk eğitimini kamu kurumlarından almıştır. Ergenlik çağına geldiğinde hayatını kiliseye adamaya karar vermiştir. Goş, teolojiyi daha derinlemesine öğrenmek için Kilikya'ya, Kara Dağlar'a ( Sev lerner ) gitmiş ve yerel rahiplerin gözetiminde ortodoks teoloji okumuştur. Dönüşünde prenslerin Zakare ve Ivane Zakaryan'ın mali yardımlarıyla birlikte Getik kilisesini inşa etmiştir.

Hem Büyük Ermenistan hem de Kilikya'da kullanılan medeni hukuk ve kanon hukukunu içeren kanunlar yazmıştır. Polonya'da da, Kral I. Zygmunt'un emriyle, 1519'dan bölge 1772'de Avusturya egemenliğine girene kadar Lviv ve Kamyanets-Podilski Ermenileri bu kanunları kullanmışlardır. Ayrıca birçok popüler masal yazmıştır. Daha sonra gömüleceği Nor Getik manastırını kurmuştur. Ölümünden bu yana bu manastır Goşavank ismiyle daha çok tanınmıştır. Mhitar Goş'un eserleri daha sonra 13. yüzyılda yaşamış Kilikyalı Ermeni soylu, askeri komutan ve yargıç olan Sparapet Sempad tarafından hazırlanan Orta Ermenice kanun metnine uyarlanmıştır.[7]

Ayrıca bakınız

  • Vardan Aygektsi

Kaynakça

  1. ^ Robert W. Thomson. The Lawcode (Datastanagirk') of Mxit'ar Goš. — Rodopi, 2000. — p. 20: "In any event, his motivation stemmed from the fact that the Armenians of his time did not have a written legal code, and therefore those who wished to settle any legal question had to have recourse to outsiders."
  2. ^ Oxford Dictionary of Byzantium 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. / Editor in chief Alexander P. Kazhdan. — Oxford University Press, 1991. — vol. 1. — p. 181.
  3. ^ Robert W. Thomson. The Lawcode (Datastanagirk') of Mxit'ar Goš 3 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. — Rodopi, 2000
  4. ^ Antony Eastmond. Tamta's World. — Cambridge University Press, 2017. — P. 126 "At the same time Mkhitar Gosh (d. 1213), the great Armenian jurist, poet, and theologian, worked for the Mkhargrdzelis from the monasteries of Getik and then Goshavank, both of which were sited well away from any large settlements."
  5. ^ Encyclopedia Americana. — Americana Corporation, 1965. — vol. 2. — p. 270: "The Armenian Renaissance reached its height in this period, with the works of the Vardapet Hovhannes (John) Sarkawag (d. 1129), ... Hetum, author of Narratives of the Tatars and Chronological Tables; Hovhan Erzenkatsi (John of Erzincan), moralist, theologian, poet, and grammarian; Nerses Lambro- natsi (Nerses of Lambron, 1153-1198), theologian, moralist, and orator ; Mekhitar Gosh (d. 1213), who compiled the Armenian Code"
  6. ^ "Grave of Mkhitar Gosh". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024. 
  7. ^ "Smbat Sparapet." Dictionary of the Middle Ages

Dış bağlantılar

  • Robert W. Thomson. The Lawcode (Datastanagirk') of Mxit'ar Goš. — Rodopi, 2000
  • English translations of Gosh's Fables and his Colophon are available at: http://rbedrosian.com/hsrces.html
  • English translations of the Fables and Colophon - mirror if main site unavailable
  • Grave of Mkhitar Gosh
  • g
  • t
  • d
Destan ve efsaneler
Türler
  • Şarakan
  • Tagh
  • Hayren
  • Antuni
  • Horovel
V-IX yüzyıllar
Altın çağ
  • David the Invincible
  • Sebeos
  • Komitas Aghtsetsi
  • John Mamikonean
  • Davtak Kertogh
  • John III of Odzun
  • Stepanos Syunetsi
  • Ghevond
  • Sahakdukht
  • Khosrovidukht
V-IX yüzyıllar
  • Tovma Artsruni
  • Hovanes Drashanakertsi
  • Ukhtanes of Sebastia
  • Movses Kagankatvatsi
  • Naregli Krikor
  • Stepanos Asoğik
  • Grigori Magistros
  • Aristakes Lastivertsi
  • Hovhannes Imastaser
  • Edessalı Mateos
  • Lütufkar Nerses
  • Mhitar Goş
  • Lambronlu Nerses
  • Vardan Aygektsi
  • Vardan Areveltsi
  • Kirakos Gandzaketsi
  • Sparapet Sempad
  • Frik
  • Hovhannes Erznkatsi
  • Mekhitar of Ayrivank
  • Stephen Orbelian
  • Gevorg Skevratsi
  • Korikoslu Hayton
  • Kostandin Yerznkatsi
  • Gregory of Akner
  • Khachatur Kecharetsi
  • Esayi of Nich
  • Terter Yerevantsi
  • XV-XVI yüzyıllar
    • John of Vorotan
    • Tatevli Grigor
    • Mateos Jugaetsi
    • Grigor Khlatetsi
    • Arakel Syunetsi
    • Hovanes Tlkurantsi
    • Thomas of Metsoph
    • Arakel Baghishetsi
    • Mkrtich Naghash
    • Grigoris Aghtamartsi
    • Nahapet Kuchak
    XVII-XVIII yüzyıllar
    • Nerses Mokatsi
    • Simeon Lehatsi
    • Simeon Jugaetsi
    • Arakel of Tabriz
    • Stepanos Lehatsi
    • Zakaria Aguletsi
    • Yeremia Chelebi Keomurjian
    • Zakaria Sarkavag
    • Naghash Hovnatan
    • Khachatur Erzrumtsi
    • Paghtasar Dpir
    • Esai Hasan-Jalalian
    • Simeon Yerevantsi
    • Sayat Nova
    • Şahamir Şahamiryan
    Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin