Vizantijsko-persijski ratovi

Bizantsko-sasanidski ratovi
Segment rimsko-perzijskih ratova

Bizantsko-sasanidska granica u kasnoj antici
Datum 502[1] - cca. 628
Lokacija Kavkaz, Mala Azija, Egipat, Levant, Mezopotamija
Ishod Status quo ante bellum
Sukobljene strane
Istočno Rimsko Carstvo Sasanidsko Perzijsko Carstvo
Komandanti i vođe
Justinijan,
Belizar,
Heraklije 		Kavad I,
Hozroje I,
Hozroje II,
Šahrbaraz,
Rahzad,
Šahin
Rimsko-perzijski ratovi
Rimsko-partski ratovi
Kara – Kilikijska vrata – Amanski prijevoj – Planina Gindar – Pohodi Marka Antonija – Armenski rat 58–63 – Trajanov pohod na Partiju – Pohodi Lucija Vera – 2. Ktesifon – Nisibis
Rimsko–sasanidski ratovi
Resena – Misiče – Barbalis – Edesa – Singara – Amida – 3. Ktesifon – Samara
Bizantsko-sasanidski ratovi
Rat 421–422 – Anastazijev rat – Iberijski rat – Lazijski rat – Rat 572–591 – Rat 602–628

Vizantijsko-persijski ili Bizantsko-sasanidski ratovi je naziv za niz oružanih sukoba koji su se od početka 5. do početka 7. vijeka na području Bliskog Istoka vodili između Bizantskog (Istočnog Rimskog) Carstva na jednoj, te Perzijskog (Sasanidskog) Carstva na drugoj strani. Tradicionalno se smatraju dijelom šire cjeline koju čine rimsko-perzijski ratovi, odnosno njihovom posljednjom fazom. Karakteristični su po tome što bi se mogli nazvati i vjerskim ratovima, s obzirom da je jedan od povoda bilo neprijateljstvo zoroastričkih Perzijanaca prema kršćanstvu, tadašnjoj službenoj religiji Bizanta. Tokom ratova je Bizant uglavnom bio u defanzivi, dijelom zato što je raspolagao manjom teritorijom i ljudsko-materijalnim resursima od nekadašnjeg Rimskog Carstva čije je teritorije na zapadu s promjenjivim uspjehom pokušavalo zauzeti i zadržati; posljednji od ratova je Bizant doveo na sam rub propasti, ali je car Heraklije u njemu uspio izvojevati pobjedu. Ona je, međutim, postala bespredmetna, s obzirom da su obje velike sile bile iscrpljene i njihovu slabost su iskoristili Arapi, zauzevši sporne teritorije a potom uništivši Sasanidsko Carstvo.

Izvori

  1. ↑ "An Encyclopedia of Battles: Accounts of Over 1,560 Battles from 1479 B.C. to the Present" (David Eggenberger)

Literatura

  • Baynes, Norman H. (1912). „The restoration of the Cross at Jerusalem”. The English Historical Review 27 (106): 287–299. DOI:10.1093/ehr/XXVII.CVI.287. ISSN 0013-8266. 
  • Cameron, Averil (1979). „Images of Authority: Elites and Icons in Late Sixth-century Byzantium”. Past and Present 84: 3. DOI:10.1093/past/84.1.3. 
  • Foss, Clive (1975). „The Persians in Asia Minor and the End of Antiquity”. The English Historical Review 90: 721–47. DOI:10.1093/ehr/XC.CCCLVII.721. 
  • Grabar, André (1984). L'Iconoclasme Byzantin: le Dossier Archéologique. Flammarion. ISBN 2-08-081634-9. 
  • Dodgeon, Michael H.; Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part I, 226–363 AD). Routledge. ISBN 0-415-003423. 
  • Haldon, John (1997). Byzantium in the Seventh Century: the Transformation of a Culture. Cambridge. ISBN 0-521-31917-X. 
  • Speck, Paul (1984). „Ikonoklasmus und die Anfänge der Makedonischen Renaissance”. Varia 1 (Poikila Byzantina 4). Rudolf Halbelt. str. 175–210.