Većinski izborni sistem

Većinski izborni sistem je izraz koji u najširem smislu označava izborne sisteme u kojima se neposredno biraju inokosni funkcionari ili pojedinačni članovi nekog predstavničkog tijela između više kandidata, a pri čemu se izabranim smatra onaj koji je osvojio najviše glasova - odnosno relativnu ili kvalificiranu (apsolutnu) većinu. U užem smislu se pod time podrazumijevaju sistemi biranja članova višečlanih predstavničkih tijela (parlamenti, skupštine, školski odbori i sl.) u kojima birač ima pravo dati glas u točno određenoj izbornoj jedinici gdje može biti izabran samo jedan kandidat.

Većinski sistem je, kao jednostavniji sistem koji ne traži komplicirane matematičke operacije, stariji od proporcionalnog; posebno je raširen u anglosaksonskim zemljama gdje se njegova primjena smatra temeljem tamo raširenog dvostranačja, odnosno tzv. westminsterskog sistema.

Kao njegova prednost se često navodi kako biračima omogućava čvršću vezu sa kandidatom, odnosno mogućnost njegovog nagrađivanja i kažnjavanja; također se njemu posredno pripisuje veća politička stabilnost dvostranačkih zemalja. Kritičari navode da njegova primjena dovodi do propadanja velikog broja glasova, odnosno nezastupljenost političkih opcija i uz njih vezanih društvenih grupa koje čiji predstavnici nisu dovoljno snažni da budu izabrani u pojedinačnim jedinicama. Kao neke od metoda kojima se nastoji postići bolja zastupljenost i ispravni odraz volje u većinskom sistemu se navode dvokružni većinski sistem, odnosno gerrymandering sa kriterijem pozitivne diskriminacije.

Većinski sistem je u bivšoj Jugoslaviji bio korišten u svim republikama osim Slovenije i Crne Gore nakon samog uvođenja višestranačja 1990. Otada je uglavnom napušten u korist proporcionalnog sistema.

Vanjske veze

• A handbook of Electoral System Design Arhivirano 2009-12-24 na Wayback Machine-u from International IDEA
• Atlas of Electoral Systems of the World Arhivirano 2008-09-14 na Wayback Machine-u Colour-coded world maps showing the electoral systems used by every democratic country in the world, also available with more details as tables of text Arhivirano 2007-08-07 na Wayback Machine-u. Part of the information on Electoral Systems Arhivirano 2007-08-07 na Wayback Machine-u offered by the World Policy Institute Arhivirano 2009-02-04 na Wayback Machine-u (WPI)'s Project for Global Democracy & Human Rights Arhivirano 2009-11-11 na Wayback Machine-u
• ACE Project: What is the electoral system for Chamber 1 of the national legislature?
• ACE Project: First Past The Post - Detailed explanation of first-past-the-post voting
• ACE Project: Experiments with moving away from FPTP in the UK^{[mrtav link]}
• ACE Project: Electing a President using FPTP
• ACE Project: FPTP on a grand scale in India Arhivirano 2008-10-06 na Wayback Machine-u
• The Citizens' Assembly on Electoral Reform says the new proportional electoral system it proposes for British Columbia will improve the practice of democracy in the province. Arhivirano 2012-03-22 na Wayback Machine-u
• ASSEMBLY AUDIO AND VIDEO Below, you'll find audio and video recordings of six Learning Phase weekends, a meeting held in Prince George and the six Deliberation Phase weekends. The Learning Phase and Deliberation Phase recordings were broadcast on Hansard TV during 2004. Arhivirano 2008-10-15 na Wayback Machine-u - week 5 gives a detailed description by David Farrell, of the University of Manchester (England), Elizabeth McLeay of Victoria University of Wellington, New Zealand.
• Districting in FPTP systems, The unusual "earmuff" shape of the 4th Congressional District of Illinois connects two Hispanic neighborhoods while remaining contiguous by narrowly tracing Interstate 294.
• The Problem With First-Past-The-Post Electing (data from UK general election 2005)