Slike iz života udarnika
1972 (1972)
slovenački
SFR JugoslavijaMarija Fuks
Slike iz života udarnika je jugoslavenski igrani film snimljen u režiji Bahrudina Bate Čengića po scenariju Branka Vučićevića i premijerno prikazan 1972. godine.[1] Pripada jugoslovenskom Crnom talasu.[2]
Inspirisan je životom rudara koji su se zbog zalaganja u prvim godinama socijalističke Jugoslavije veličali kao udarnici i prikazivali kao nacionalni heroji. Protagonist, koga tumači Adem Čejvan, je rudar koji uprkos svojoj slavi živi skromnim i nimalo glamuroznim životom.
Radnja
Radnja filma se odvija neposredno nakon završetka Drugog svetskog rata u Jugoslaviji. Sastoji se od niza povezanih vinjeta iz života Adema, bošnjačkog rudara, i njegovih kolega udarnika, počevši od njegovog venčanja. Prikazan je kako radi u rudniku i takmiči se sa kolegama ko će iskopati više uglja, a kasnije nastavljaju brojna druga nadmetanja. Adem dobija počasti i priznanja za svoj izuzetan rad, ali i dalje vodi veoma skroman život. Ubrzo postaje inspiracija drugim rudarima i ljudima oko sebe. Umetnik slika Ademov portret i stavlja ga pored portreta Tita i Staljina, koje radnici nose sa sobom tokom filma.
Adema iznenada ostavlja supruga zbog njegovog odsustva. Kada on i njegovi drugovi otputuju u Sloveniju da prime nagradu, on započinje vezu sa Slovenkom, koja je takođe udarnik, i njih dvoje se venčavaju po povratku. Vajar pravi bistu Adema. Dok je Adem odsutan, četnik zapreti njegovoj ženi. Saznavši za prisustvo četnika u blizini, Adem i njegovi drugovi započinju oružani sukob sa četnicima. Sada zvanični član Saveza komunista Jugoslavije, Adem još manje vremena provodi kod kuće, što ljuti i njegovu drugu ženu.
Adem putuje u Moskvu kao predstavnik jugoslovenskih udarnika. Kada se vrati kući, zatiče svoju ženu masakriranu od strane četnika, i biva hospitalizovan nakon što je pronađen onesvešćen u rudniku. Budi se i insistira da se vrati na posao. Napušta bolnicu uz obrazloženje da „živ čovjek sve izgura”. Film se završava 1972. godine, sa starijim Ademom koji razmišlja o stanju radne snage u Jugoslaviji.
Uloge
- Adem Čejvan: Adem
- Stole Aranđelović: Stole
- Zaim Muzaferija: Zaim
- Mida Stevanović: Stepo
- Dragomir Bojanić Gidra: Neđo
- Ilija Bašić: Ilija
- Stefka Drolc: Stefka
- Alija Sirotanović
- Helena Buljan
- Petek Alojz
- Abdurahman Babajić
- Borislav Cvetković
- Paško Duplančić
- Vladimir Filipović
- Ranko Gučevac
- Ivica Hizar
- Petar Lupa
- Marko Martinović
- Risto Mijatović
- Smilja Milković
- Antun Mosina
- Andrej Nahtigal
- Džemal Ramović
- Edhem Škorić
- Slobodan Velimirović
- Faruk Zadić
- Želimira Zujović
Istorijat
Radnja filma se odvija u ranim danima socijalističke Jugoslavije, pre raskola Tita i Staljina, i predstavlja omaž udarničkom rudaru Aliji Sirotanoviću, koji se pominje više puta u filmu. Film nastoji da sačuva nasleđe jugoslovenskih rudara, ali i da na satiričan način istakne mane sistema u kome su živeli. Film počinje 1947. godine i prati život i rad udarnika od početka udarničkog pokreta do njihovog penzionisanja.[3]
Restauracija
Film je 2022. godine restaurirala Asocijacija evropskih filmskih arhiva i kinoteka u okviru projekta Sezona klasičnih filmova. Projekat je ostvaren u saradnji Slovenačke i Hrvatske kinoteke, Filmskog centra Sarajevo i Muzeja austrijskog filma. Realizovan je pod nadzorom Karpa Aćimovića Godine, direktora fotografije filma.[4]
Priznanja
- Nominacija za najbolji restaurirani film na 80. Venecijanskom filmskom festivalu (2023)[5]
Izvori
- ↑ Life of a Shock Force Worker - IMDb
- ↑ Reizi, Paulina. „A Season of Classic Films: Premiere of ‘Life of a Shock Force Worker’ in Biennale – ACE – Association des Cinémathèques Européennes” (en).
- ↑ „Slike iz života udarnika / Udruženje filmskih radnika u Federaciji Bosne i Hercegovine”. bhfilm.ba. Pristupljeno 2023-12-07.
- ↑ „Digitalno restaurirani film Slike iz života udarnika Bate Čengića u programu Venice Classics 2023.”. Havc.hr. 2023-08-28. Pristupljeno 2023-12-07.
- ↑ Life of a Shock Force Worker (1972) - Awards - IMDb
Spoljašnje veze
- Slike iz života udarnika na sajtu IMDb
