Mount Saint Helens
Mount Saint Helens | |
|---|---|
 Pogled na planinu nakon vulkanske erupcije 19. maja 1982. | |
| Koordinate | 46°11′28″N, 122°11′40″W |
| Planinski masiv | Kaskadske planine |
Lokacija | |
| Država |  SAD |
| Regija | Washington |
Geologija | |
| Tip | stratovulkan |
| Starost | 40 000 |
| Zadnja erupcija | 18. maj 1982.[1] |
Karta | |
  Mount Saint Helens class=notpageimage| Mount Saint Helens na karti Sjedinjenih Američkih Država | |
Mount Saint Helens (prevedeno na hrvatskosrpski: Planina svete Helene) je danas 2 549 [1]metara visoki vulkan u masivu Kaskadske planine na sjeverozapadu američke savezne države Washington.[1]
Geografske i geološke karakteristike
Nakon posljednje veće erupcije 27. marta 1980. vulkan se smirio i samo malo kašljucao s vremena na vrijeme.[1] Nakon tog je magma počela stvarati pritisak unutar planine, pa su se pojavile velike pukotine i veliko trbušasto izbočenje sa sjeverne strane kupole vrha.[1] Ono je raslo oko 150 cm na dan, pa su naučnici upozorili da bi ukoliko poraste do 100 m moglo izazvati veliku lavinu, ali nisu predvidjeti da će Saint Helens eksplodirati snagom 10-megatonske bombe.
Sve je započelo ujutro 18. maja 1980. potresom magnitude od 5,1 po Richteru, koji je uzrokovao ogromno klizište sa sjeverne strane planine, i klizanje 2 km³ naslaga nizbrdo.[1] Nakon tog je sjeverna padina raznesena u eksploziji koja je uslijedila, zračni udar iza nje, imao je početnu brzinu od 500 km na sat i temperaturu od 350 °C, on je raspršio oblak užarenog pepela i kamenja u radijusu od 25 km od vrha vulkana. Nakon tog su uslijedile manje bočne eksplozije, lavine, potoci užarene lave i mulja. To sljevanje zatrpalo je sve riječne kotline dubokim naslagama blata i smeća u radijusu od 27 km. Istodobno sa eksplozijom uzdigao se i vertikalni oblak užarenog plina i pepela uvis do nekih 26 km, pa je pepeo padao sve do Dalekog istoka i centralne Montane. Taj oblak uzrokovao je da je grad Spokane u Washingtonu udaljen oko 400 km sjeveroistočno od vulkana obavila potpuna tama usred bijela dana.[1]
Koliko god je da eksplozivna erupcija bila strašna, poginulo je samo 57 ljudi, ali je zato nastradalo na hiljade ptica i divljih životinja, pa čak i riba.[1] Svo drveće u krugu od 500 km² porušeno je naletom uraganskog vjetra kog je uzrokovala eksplozija. U strahovitoj eksploziji raznesen je i vrh planine, dotad visoke 2 950 metara, a umjesto njega pojavio se krater u obliku potkove s obodom visim 2 549 metara.[1]
Nakon te katastrofalne erupcije vulkan je imao manje erupcije 1986. pa je počala izrastati kupola od lave u krateru. Seizmička aktivnost registrirana je 1989. i 1991. (uz neke manje eksplozije), a nakon tog 1995. i 1998.[1]
Mount Saint Helens je 1982. proglašen Nacionalnim vulkanskim spomenikom, na površini od 445 km².[1]
Reference
Vanjske veze
Mount Saint Helens na Wikimedijinoj ostavi
- Mount Saint Helens na portalu Encyclopædia Britannica (en)
