James Hutton
 | |
| Datum rođenja | {{{datum rođenja}}} |
|---|---|
| Škola | Univerzitet u Edinburgu, Univerzitet Sorbona, Univerzitet u Lajdenu, Royal High School |
Džejms Haton (engl. James Hutton; Edinburg, 3. jun 1726. st. kalendar (14. jun 1726. novi kalendar) – 26. mart 1797.) je bio škotski geolog, upamćen zbog formulisanja uniformitarizma i Plutonističke škole mišljenja. Smatra se ocem moderne geologije.
Istraživanje formacija stena
On je promovisao stav: „sadašnjost je ključ prošlosti (present is the key to the past)".
U Glen Tiltu (Glen Tilt) u Karnigorm planinama (Cairngorm mountains) u Škotskom pobrđu (Scottish Highlands), Haton je primetio proboj granita kroz metamorfne škriljce, na način koji ukazuje da je granit u isto vreme bio i topljen. Ova pojava ga je dovela do zaključka da je na tom mestu granit formiran hlađenjem rastopljene stene, a ne od presipitacije(precipitation) iz vode kao što su drugi tada mislili, i da je granit mlađi od škriljca.[1]
Drugo značajno otkriće je vezano za istraživanje sedimentnih stena. U Inčboniju, Džedburg (Inchbonny, Jedburgh), blizu obale Berkšira, primetio je da postoji razlika u položaju slojeva, donjih gotovo vertikalnih (kao zarotiranih), i gornjih horizontalnih slojeva crvenog peščara. On je zaključio da je moralo postojati nekoliko ciklusa, u kojima je dolazilo do depozicije (sedimentacije) na dnu mora, vertikalnog izdizanja sa tiltom i erozijom, potom ponovnog plavljenja i nove sedmentacije i da je tako moglo biti mnogo ciklusa pre završetka jako duge istorije stvaranja terena.
Radovi
- Investigation of the Principles of Knowledge 1794.
- Theory of the Earth 1795.
- Elements of Agriculture 1797.
Izvori
- ↑ „Scottish Geology - Glen Tilt”. Arhivirano iz originala na datum 2012-03-02. Pristupljeno 2017-06-15.
Spoljašnje veze
James Hutton na Wikimedijinoj ostavi
- Biografija Džejmsa Hatona
- Džejms Haton i uniformitarizam Arhivirano 2008-04-12 na Wayback Machine-u
- James Hutton's memorial in Greyfriars Kirkyard, Edinburgh
- James Hutton's account of his visit to Siccar Point in Berwickshire[mrtav link]
- Prva publikacija Teorije Zemlje Arhivirano 2003-07-29 na Wayback Machine-u
- Glossary Arhivirano 2009-11-11 na Wayback Machine-u
- SICCAR POINT, SCOTLAND Arhivirano 2005-11-18 na Wayback Machine-u
- The Original Theory Of Evolution...Were It Not For The Farmer Who Came Up With It. Arhivirano 2007-09-28 na Wayback Machine-u
- Djela čiji je autor Džejms Haton na Projektu Gutenberg
