Etnografski muzej u Beogradu

Etnografski muzej je jedan od najstarijih muzeja na Balkanskom poluostrvu^{[nedostaje referenca]}. Nedavno je proslavio jedno stoleće postojanja. S punim pravom se može nazvati čuvarem neizmernog blaga tradicionalne kulture.

Etnografski muzej je osnovan februara 1901. godine, ali njegovi koreni sežu dublje u prošlost. Sakupljanje etnografskih predmeta otpočelo je sredinom XIX stoleća. U okviru Narodnog muzeja Srbije (Serbskonarodni muzeum) nalazio se, još 1844. godine, jedan broj etnografskih predmeta.

Prvo značajno sistematsko sakupljanje obavljeno je radi učešća na Sveslovenskoj izložbi, održanoj u Moskvi 1867. godine. Uprkos tome što su svi tada prikupljeni predmeti ostali u Moskvi, ta izložba je važna zbog toga što je u Srbiji, i na Balkanu uopšte, otpočelo sistematsko sakupljanje etnografskih predmeta i etnološko proučavanje tog prostora.

U okviru Srpskog učenog društva 1872. godine dat je konkretan predlog za osnivanje muzeja koji bi čuvao etnografske predmete. Te godine je Stojan Novaković izložio Predlog i nacrt za osnivanje Srpskog istorijsko-etnografskog muzeja i od tada se radilo na formiranju posebnog etnografskog muzeja. Ideja o takvom muzeju konačno je realizovana februara 1901. godine. Tada je iz Narodnog muzeja u posebnu zgradu, poklon Stevče Mihailovića (trgovca iz Jagodine), preseljena etnografska zbirka i ta godina se smatra datumom osnivanja Etnografskog muzeja.

Prvih dana nakon osnivanja Etnografski muzej je posedovao 909 etnografskih predmeta, 32 knjige, manji broj fotografija i veoma vredan Album akvarela i crteža narodnih nošnji Nikole Arsenovića. Za prvog upravnika postavljen je Sima Trojanović. On je odmah započeo obimno sakupljanje predmeta i već 1904. godine u fondu muzeja je bilo oko 8.500 eksponata. Sakupljeni predmeti bili su sa područja čitavog Balkanskog poluostrva i nisu pripadali samo tradicionalnoj kulturi Srba, već i drugim etničkim grupama sa tog prostora. Etnološko istraživanje i sakupljanje predmeta na terenu otpočelo je već 1902. godine.

Prva stalna postavka Etnografskog muzeja otvorena je 20. septembra 1904. godine i od tada kustosi muzeja neprestano sakupljaju etnografske predmete, tako da se fond muzeja neprekidno uvećava. Tokom Prvog i Drugog svetskog rata Etnografski muzej je ostao bez velikog broja predmeta koji su uništeni u ratnom vihoru.

Zahvaljujući očuvanosti tradicionalnog načina života na Balkanu, posle Prvog svetskog rata nastavlja se sa popunom fonda muzeja, a 1926. godine odštampana je prva sveska Glasnika Etnografskog muzeja, koji do danas redovno izlazi. Posle Drugog svetskog rata otpočelo je sistematsko etnološko proučavanje etnografskih oblasti, obavljen je veliki broj pojedinačnih istraživanja, a započinje i rad na sistematizovanoj i naučno zasnovanoj konzervaciji predmeta.

Muzej se 1951. godine useljava u zgradu nekadašnje Beogradske berze na Studentskom trgu 13, izgrađene 1934. po projektu Aleksandra Đorđevića.

U Etnografskom muzeju je do danas otvoreno osam stalnih postavki i priređeno oko 300 povremenih izložbi. Stalna postavka zauzima tri nivoa zgrade. Danas Etnografski muzej čuva veliki broj etnografskih predmeta, raspoređenih u zasebne zbirke (pokućstvo, nakit, običaji, narodne nošnje, narodna arhitektura, privreda, stočarstvo, saobraćaj, kultni predmeti itd), ima jednu od najbogatijih stručnih biblioteka na Balkanu i sam izdaje stručne publikacije, ima konzervatorsku službu koja obrađuje gotovo sve vrste materijala, raspolaže velikim izložbenim prostorom, organizuje obimna etnografska istraživanja i ima mnogo volje i znanja da etnološki i antropološki prouči XIX stoleće.

Vanjske veze

Etnografski muzej u Beogradu na Wikimedijinoj ostavi

• Etnografski muzej Beograd