Cvetko

Cvetko je naziv jednog od beogradskih i zvezdarskih krajeva, čiji naziv potiče od Cvetkove mehane odn. Cvetkove pijace, koji su opet nazvani po lokalnom preduzetniku, Cvetku Jovanoviću. U oglasima za nekretnine kraj se navodi kao "Cvetkova pijaca" a u svrhu prostorne odrednice kaže se i "kod Cvetka", "do Cvetka" i sl.

Položaj

Cvetko se nalazi duž Bulevara Kralja Aleksandra (ranije Revolucije), na polju južno od zvezdarskog brda, na najistočnijem delu ranijeg vračarskog područja - odatle naziv Vračarsko polje. Kraj je udaljen oko 3,5 kilometra od centra Beograda (Terazija), prostire se oko pijace. U okolini su krajevi Konjarnik, na jugu i Lion na zapadu.

Administrativno rečeno, na samom prostoru pijace se graniče mesne zajednice MZ Zvezdara (zapad) i Zeleno Brdo (istok), a sa druge strane Bulevara se nalaze MZ Vračarsko polje (jugozapad) i MZ Ćirilo i Metodije (jugoistok).

MZ Vračarsko polje

Granice mesne zajednice "Vračarsko polje" su: ul. Stanislava Sremčevića (prema severozapadu i zvezdarskoj MZ Lipov Lad, Bulevar K.A. (severoistok, uglavnom MZ "Zvezdara" i malo MZ Zeleno Brdo), ul. Topalovićeva, Donska i iznad Doma Zdravlja Zvezdara (jugoistok, MZ Ćirilo i Metodije) i ul. Vojislava Ilića prema opštinama Vračar i Voždovac. Glavna ulica ovog područja je Gospodara Vučića, koja se spaja sa Bulevarom kod pijace (južno) i dalje vodi ka Autokomandi (generalno na zapad), dolinom bivšeg Čuburskog potoka.

Karakteristike

U kraju preovladavaju porodične kuće. Višespratnice sa komercijalnim sadržajima u prizemlju, izgrađene 1970-tih, nalaze se duž Bulevara, zapadno od pijace. Istočno, između Bulevara i ul. Vjekoslava Kovača se nalazi šest solitera u nizu, sa fasadom od crvene opeke, kosih krovova, izgrađeni krajem 1950-tih, a prema projektu prof. arh. Ivana Antića. U okolini pijace (uz koju se nalazi i supermarket i niz lokala) nalaze se: prema severoistoku, jedan objekat beogradskog vodovoda (građen 1940. na Mirijevskom putu/ul. Milana Rakića^[1]) i Sportski centar "Zvezdara", poznatiji kao "Olimp", sa bazenima i raznim terenima; prema jugoistoku je Dom zdravlja Zvezdara. Prema popisu iz 2002. kraj (MZ Vračarsko polje) ima 4843 stanovnika.

Istorija

U 1930-tim, područje Cvetka je bilo daleki istočni kraj Beograda. Preduzetnik beogradski, Cvetko Jovanović, posedovao je ovdašnju kafanu (mehanu) i okolne placeve, pa će kraj postati poznat kao Cvetkova Mehana. Prostor prema zapadu, prema Stanislava Sremčević i Ulcinjskoj, pre rata se zvao Novi Kotež Neimar, zatim Kotež Kralja Petra II.^[2] U okviru Naselja kralja Aleksandra postojao je toponim Gašina poljana (na kojoj je 1936. priređen dobrotvorni vašar).^[3]

Pijaca je nastala pre II svetskog rata, prvobitno kao "divlja",^[4] jer je domaćicama bilo predaleko ići na Stari đeram,^[5]^[6] još 1937. je bilo predviđeno da se divlja pijaca sruši i zameni novom modernom.^[7]

Posle Prvog svetskog rata, kraj oko Olimpa su naselili Kalmici, poreklom sa obala Kaspijskog mora, begunci od Ruskog građanskog rata nakon revolucije 1917. Oni su 1929. u Kozarčevoj ulici (severozapadno od Istočne kapije Beograda) podigli budistički hram, pagodu mongolskog tipa, razrušenu 1944.^[8]

Izvori

↑ "Politika", 10. jun 1940
↑ "Vreme", 24. maj 1940
↑ "Politika", 7. jun 1936
↑ "Politika", 16. avg. 1940, str. 16
↑ "Politika", 25. jul 1940
↑ Vreme 29. avg. 1940, str. 8. digitalna.nb.rs
↑ "Vreme", 10. jul 1937
↑ Politika, 16. jul 2007, str. 25

Vanjske veze

Granice opštine Zvezdara i mesnih zajednica Arhivirano 2010-01-13 na Wayback Machine-u - .kml fajl, otvara se Google Earthom.
Fotokarta Beograd, MapSoft & Geokarta, 2005.
Plan grada Magic Map
Spisak Mesnih zajednica:
- Na sajtu opštine Arhivirano 2010-01-21 na Wayback Machine-u, ali ima nekoliko parova MZ sa istom adresom sedišta (stanje od 31.1.2009.), što je preneto i u gore pomenuti .kml fajl, što otežava identifikaciju.
- Alternativni spisak Arhivirano 2011-11-21 na Wayback Machine-u - pouzdaniji, osim za MZ Zvezdara (za nju vidi prethodni sajt) (stanje od 31.1.2009.)