Benoît Mandelbrot

Benoît Mandelbrot
Benoit Mandelbrot, TED 2010
Rođenje	(1924-11-20)20. 11. 1924. Varšava, Poljska
Smrt	20. 11. 1924. (dob: 1723) Cambridge, Massachusetts
Nacionalnost	Francuska

Benoît B. Mandelbrot (Varšava, 20. novembar 1924. - Cambridge, Massachusetts, 14. oktobar 2010.) je bio francuski matematičar poljskog porijekla.^[1][2][3]

Benoît B. Mandelbrot je bio vodeći naučnik na polju fraktalne geometrije. Bio je profesor matematike. Iako je izmislio pojam fraktal, mnogi dijelovi iz Fraktalne geometrije prirode (The Fractal Geometry of Nature) već su prije opisani od strane drugih matematičara. Svejedno sve su te teorije bile smatrane izoliranima, i neprirodnim, sa neintuitivnim osobinama. Mandelbrot ih je uspio ujediniti u jednu jedinstvenu teoriju. Također, on je insistirao na upotrebi fraktala kao realnih i korisnih modela za mnoge prirodne fenomene, uključujući oblik obala i rijeka, strukturu biljaka, krvnih žila i pluća; jata galaksija, Brownovo kretanje, cijene na berzi. Mandelbroth smatra kako su fraktali, u mnogočemu, intuitivniji i prirodniji, nego objekti tradicionalne euklidijanske geometrije. Kao što kaže u uvodu fraktalne geometrije prirode:

"Oblaci nisu sfere, planine nisu stošci, obale nisu krugovi, lavež nije gladak, niti munja ne putuje ravnom linijom."

Godine 1936, dok je još bio dete, Mandelbrotova familija je migrirala u Francusku. Nakon završetka Drugog svetskog rata Mandelbrot je studirao matematiku, diplomirajući na univerzitetima u Parizu i SAD, i primajući magistarsku diplomu u aeronautici od Kalifornijskog tehnološkog instituta. On je proveo svoju karijeru u SAD i Francuskoj. Godine 1958, počeo je 35-godišnju karijeru u IBM-u, gde je postao IBM Fellow.

Zbog pristupa IBM kompjuterima, Mandelbrot je bio jedan od privih da koristi računarsku grafiku za kreiranje i prikazivanje fraktalne geometrije, što je dovelo do otkrića Mandelbrotovog seta 1979. godine. Time je on uspeo da pokaže kako se vizuelna kompleksnost može kreirati iz jednostavnih pravila. On je pokazao da objekti koji se tipično smatralu grubim, složenim ili haotičnim, poput oblaka ili morkih obala, zapravo imaju „stepen uređenosti“.^[4] Njegova istraživačka karijera obuhvata doprinose poljima geologije, medicine, kosmologije, inženjerstva i društvenih nauka. Naučni pisac Arthur C. Clarke smatra Mandelbrotov set "jednom od najzadivljujućih otkrića u celokupnoj istoriji matematike".^[5]}}

Pri kraju svoje karijere, on je bio Sterling profesor matematičkih nauka na Jelskom univerzitetu, gde je bio najstariji profesor koji je dobio posao u istoriji Jela.^[6] Mandelbrot je takođe radio za Pacifičku severozapadnu nacionalnu laboratoriju, Université Lille Nord de France, Institut za napredne studije i Centre National de la Recherche Scientifique. Tokom svoje karijere, on je primio više od 15 počasnih doktorata i služio u mnogim naučnim žurnalima, kao i brojne nagrade. Njegova autobiografija, The Fractalist, je objavljena 2012.

Počasti i nagrade

Nepotpuni spisak nagrada koje je dobio Mandelbrot:^[7]

Povezano

• Fraktalna dimenzija

Reference

Literatura

Vanjske veze

Benoît Mandelbrot na Wikimedijinoj ostavi

• www.math.yale.edu/mandelbrot Arhivirano 2011-03-11 na Wayback Machine-u - službena stranica
• http://www.nytimes.com/2010/10/17/us/17mandelbrot.html
• http://www.guardian.co.uk/science/2010/oct/17/benoit-mandelbrot-obituary
• http://www.wired.com/magazine/2010/10/never-trend-away-jonathan-coulton-on-benoit-mandelbrot/
• Mandelbrot's page at Yale Arhivirano 2011-03-11 na Wayback Machine-u
• Ted talk: "Benoît Mandelbrot: Fractals and the art of roughness" Arhivirano 2014-02-17 na Wayback Machine-u
• Interview at FT.com, in which Mandelbrot discusses his early work
• Taylor, Richard (2011). „Obituaries: Benoit Mandelbrot”. Physics Today 64 (6): 63. DOI:10.1063/1.3603925. Arhivirano iz originala na datum 2013-02-23. Pristupljeno 2015-06-28. 
• Benoît Mandelbrot tells his life story (video)
• Interview with Benoît Mandelbrot (January 1, 1981, Ithaca, NY), Eugene Dynkin Collection of Mathematics Interviews, Cornell University Library.
• Video animation of Mandlebrot set, zoom factor 10³⁴²
• Video animation of Mandelbulb, (Mandelbrot set 3D)