Balkana
Turističko rekreativni centar Balkana je dio gornjosansko-plivske turističke zone. Udaljen je 4-5 km od Mrkonjić Grada i nalazi se uz magistralni put Jajce – Mrkonjić Grad – Bihać (nekadašnji „Put AVNOJ-a“).
Jezerski dio kompleksa čine dva ovalna vještačka jezera: malo i veliko, ukupne površine 56.000 m2. Jezera su izgrađena 50-tih godina 20. vijeka, a napaju se iz planinskih potoka Cjepalo i Skakavac i iz sublakustrijskih izvora ispod Velikog jezera. Jedina otoka je Crna rijeka, koja teče u pravcu jug-sjever i nakon 17 km se ulijeva u Vrbas.
O postanku jezera sačuvano je nekoliko legendi u narodu mrkonjićkog kraja, a interesantna je etiologija njegovog imena. Prema predanju tu su bila dva snažna i duboka izvora-bunara, puna ribe. Pošto se riba na turskom kaže baluk, izvori su nazvani Balukhana (stanište riba). Vremenom je ime promijenjeno u Balukana, i najzad u Balkana (što nema nikakve konotacije sa pojmom Balkan).
U julu i avgustu temperatura vode u Malom jezeru dostiže 20°C, pa je tada pogodna za kupanje. Sa druge strane, tokom zime se njegova površina često zaledi pa je moguće upražnjavanje i zimskih sportova. Veliko jezero je bogato raznim vrstama ribe: amur, linjak, pastrmka i dr.
Turistička infrastruktura Balkane je namjenjena ljetnoj i zimskoj rekreaciji i odmoru. Tokom čitave godine ovo mjesto posjećuje veliki broj domaćih i inostranih turista. Pored jezera nalaze se tereni za košarku, mali fudbal, rukomet, odbojku na pijesku, parking, uređena i obilježena mjesta za roštiljanje i kampovanje, trim staza i dr.
Na obroncima planine Lisine 1979. godine je uređena skijaška staza sa ski-liftom, a tokom ljeta se ovdje organizuju posjete prirodi, kampovi i sl. Svake godine se na Balkani tradicionalno održava manifestacija Dani kosidbe – Memorijal Lazar Laketa. Centralni dio manifestacije čini takmičenje domaćih i inostranih kosaca, a pored toga održavaju se smotre folklora, takmičenje u plivanju i druga sportska i kulturna dešavanja. Događaj je posvećen očuvanju tradicije ovog kraja, odnosno sjećanju na mrkonjićke kosce i kose „varcarke“, običaje itd.
Vanjske veze
Balkana na Wikimedijinoj ostavi
- Agencija Republike Srpske za vode oblasnog riječnog sliva Save: Jezera u Republici Srpskoj (sh)
- Hidrometeorološki zavod Republike Srpske: Jezera u Republici Srpskoj Arhivirano 2011-08-17 na Wayback Machine-u (sh)
- Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Dani kosidbe na Balkani, 07.07.2011.[mrtav link] (sh)
