Ziemia michałowska

Ten artykuł wymaga uzupełnienia informacji.
Artykuł należy uzupełnić o istotne informacje: Uzupełnić historię po XV wieku.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ziemia michałowska
Terra Michaloviensis
Państwa

 Polska

Stolica

Michałowo

Położenie na mapie
Mapa ziemi michałowskiej

     Obszar ziemia michałowska

Ziemia chełmińska z ziemią michałowską w pocz. XV w.

Ziemia michałowska (łac. Terra Michaloviensis, niem. Michelau[1]) – kraina historyczna oraz jednostka terytorialna w dawnej Polsce. Dawniej była ściśle związana z ziemią dobrzyńską. Od 1317 r. zaczęła przynależeć do ziemi chełmińskiej.

Nazwa

Nazwa regionu pochodzi od Michałowa – w średniowieczu grodu osłaniającego ziemie polskie przed atakiem Prusów. W pewnym czasie swego istnienia miejscowość podupadła na skutek zniszczeń spowodowanych pożarem. Od 1 czerwca 1934 Michałów zaczął przynależeć do Brodnicy, leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie po drugiej stronie Drwęcy.

Położenie

Za czasów piastowskich rzeka Drwęca w okolicach dzisiejszej Brodnicy rozdzielała dwa terytoria – tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi michałowskiej.

Historia

W XI wieku ziemia michałowska została włączona w skład monarchii Piastów[2]. W okresie rozbicia dzielnicowego należała do Mazowsza. Była okresowo najeżdżana przez plemiona pruskie, co spowodowało potrzebę przeniesienia kasztelanii z grodu w Świeciu nad Drwęcą (Grążawy) do grodu w Michałowie[2]. Od 1317 roku znalazła się pod kontrolą krzyżacką.

Od XV wieku ziemia michałowska wróciła ponownie w granice Królestwa Polskiego. W XIV i XV wieku stanowiła niejednokrotnie przedmiot sporu polsko-krzyżackiego. Po powrocie tego obszaru do Królestwa Polskiego na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. region ten wszedł w skład województwa chełmińskiego jako powiat michałowski, który objął swym terenem całą ziemię lubawską, michałowską oraz wschodnią część ziemi chełmińskiej. Jego powierzchnia wynosiła 1 873 km², co stanowiło 40% obszaru całego województwa[3]. W powiecie istniały dwa starostwa: bratiańskie i brodnickie (czasowo wyodrębniano z niego klucz lidzbarski jako starostwo lidzbarskie). Patrząc pod kątem obecnego podziału administracyjnego, powiat michałowski obejmował tereny dzisiejszych powiatów: brodnickiego, nowomiejskiego, część iławskiego i działdowskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Herbert Liedtke, Die Landschaften Ostpreußens, Leibniz Institut für Länderkunde, strona 57
  2. a b Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999) [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-23]  (pol.).
  3. Województwo chełmińskie (XVI-XVIII w.) [MAPY] | Regiony Historyczne [online], www.regionyhistoryczne.exgeo.pl [dostęp 2022-09-16] .

Bibliografia

  • J. Powierski, Studia nad strukturą administracyjno-terytorialną ziemi сhłemińskiej i mi­chałowskiej w okresie piastowskim, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych (wyd. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe), Ser. C, nr 13, 1972, ss. 3-85.

Linki zewnętrzne

  • Ziemia Michałowska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 310 .
  • Michałowska ziemia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 321 .
  • p
  • d
  • e
Wielkopolska
Kujawy
Ziemia łęczycko-sieradzka
Mazowsze
Podlasie
Litwa
Ruś Czarna
Polesie
  • ziemia brzeska
Małopolska
Ruś Czerwona / Grody Czerwieńskie
Spisz i Orawa
Śląsk
Ziemia kłodzka
Łużyce
Ziemia lubuska
Pomorze
Prusy