Wodorofosforan sodu

Wodorofosforan sodu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. hydroksydotrioksydofosforan(2−) sodu wodor. wodoro(tetraoksydofosforan) sodu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. wodorofosforan sodu, wodorofosforan disodu Stocka wodorofosforan(V) sodu inne daw. fosforan dwusodowy, kwaśny fosforan sodowy, fosforan sodu dwuzasadowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Na 2HPO 4
Masa molowa	141,96 g/mol
Wygląd	białe, bezwonne ciało stałe[1]
Identyfikacja
Numer CAS	7558-79-4 10028-24-7 (·2H 2O) 7782-85-6 (·7H 2O) 10039-32-4 (·12H 2O)
PubChem	24203
DrugBank	DB14502
Właściwości Gęstość 2,066 g/cm³ (20 °C, dihydrat)[1]; ciało stałe 1,52 g/cm³ (20 °C, dodekahydrat)[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 75 g/l (20 °C)[1] Temperatura topnienia powyżej 450 °C[1] Temperatura rozkładu powyżej 34 °C (odwodnienie dodekahydratu)[1] 48 °C (odwodnienie heptahydratu)[1] 92,5 °C (odwodnienie dihydratu)[1]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS[2]. Numer RTECS WC4500000
Podobne związki
Inne aniony	wodorowęglan sodu, wodorosiarczan sodu, wodorosiarczyn sodu
Inne kationy	wodorofosforan potasu
Podobne związki	fosforan sodu, diwodorofosforan sodu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodorofosforan sodu, Na
2HPO
4 – nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu fosforowego. Ma postać bezbarwnych, silnie higroskopijnych kryształów.

Jest rozpuszczalny w wodzie, daje alkaliczny odczyn roztworu (pH ok. 9 dla roztworu 5%)^[2].

Oprócz formy bezwodnej, wodorofosforan sodu może występować w formie 3 różnych hydratów:

• dwuwodny (Na
  2HPO
  4·2H
  2O)
• siedmiowodny (Na
  2HPO
  4·7H
  2O)
• dwunastowodny (Na
  2HPO
  4·12H
  2O)

Otrzymywanie

Związek ten otrzymywany jest:

• w reakcji zasady sodowej z kwasem fosforowym:

2NaOH + H
3PO
4 → Na
2HPO
4 + 2H
2O

• w reakcji kwasu fosforowego z węglanem sodu:

H
3PO
4 + Na
2CO
3 → Na
2HPO
4 + H
2O + CO
2

Zastosowanie

Wodorofosforan sodu używany jest jako regulator kwasowości w przemyśle spożywczym (E339) oraz pełni rolę substancji przeciwzbrylającej. Jest składnikiem niektórych środków przeczyszczających. Wykorzystywany jest jako dodatek w pestycydach i materiałach budowlanych^{[potrzebny przypis]}.

Jest składnikiem fosforanowych roztworów buforowych.

Przypisy