TORMAN
 | Ten artykuł od 2015-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
TORMAN, Akademicko-naukowa sieć komputerowa TORMAN – sieć komputerowa typu MAN, działająca na obszarze Torunia i województwa kujawsko-pomorskiego.
Historia
Pierwsze w Polsce prace nad budową lokalnej sieci światłowodowej typu Cambridge Ring były prowadzone na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w latach 1985–1990. W 1990 r. w ramach centralnego projektu CPBR nr 8.13 zbudowano Pomorską Akademicką Sieć Komputerową PASK, obejmującą ośrodki akademicko-naukowe Bydgoszczy, Gdańska i Torunia. Koordynatorem PASK był Ogólnouczelniany Ośrodek Obliczeniowy UMK. W latach 1991–1992 uruchomiono w Toruniu regionalny węzeł EARN (European Academic and Research Network) i węzeł NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa). Oba węzły obsługiwały użytkowników z Bydgoszczy, Olsztyna i Torunia.
Bazując na zdobytych doświadczeniach projektowo-sieciowych 30 marca 1993 r. wszystkie jednostki akademicko-naukowe miasta Torunia i Urząd Miejski z Torunia podpisały porozumienie środowiskowe w sprawie budowy miejskiej sieci komputerowej TORMAN. Koordynatorem budowy i utrzymania sieci TORMAN został Ogólnouczelniany Ośrodek Obliczeniowy UMK – obecnie Uczelniane Centrum Informatyczne UMK. Pierwszy etap zbudowanej sieci TORMAN w układzie pierścienia FDDI oddano do użytkowania 14 lutego 1995 r.
Infrastruktura
Obecna infrastruktura sieci TORMAN obejmuje ponad 90 km własnych traktów światłowodowych, ponad 70 km traktów dzierżawionych i ponad 30 węzłów sieciowych, usytuowanych głównie w budynkach toruńskich uczelni oraz w Piwnicach k/Torunia i w Grudziądzu. Sieć TORMAN zbudowana jest w oparciu o sprzęt m.in. Cisco, Juniper, IBM, Sun i Dell, który zabezpiecza prace w szerokopasmowej technologii Ethernet, GigaEthernet i 10 GigaEthernet dla ponad stu sieci LAN. Sieć TORMAN włączona jest kanałami 10 Gb/s do ogólnopolskiej sieci PIONIER, posiadającej dalej styki z europejskim i światowymi sieciami akademicko-naukowymi, w tym GEANT.
Usługi
Sieć TORMAN obsługuje wszystkie jednostki akademicko-naukowe i badawczo-rozwojowe w Toruniu, Piwnicach k/Torunia i w Grudziądzu. Świadczy również usługi dla jednostek samorządowych, szpitali, bibliotek, szkół i podmiotów komercyjnych. TORMAN obsługuje łącznie ponad 90 tys. użytkowników.
Podstawowe usługi to m.in.: MAIL, WWW, FTP, DNS, LDAP, NEWS, MAILLIST, RADIUS, dostęp do zasobów informacyjnych (biblioteki, bazy danych) i archiwów, dostęp do węzłów obliczeniowych, usługi dodane PLATON, wsparcie teleinformatyczne programu „Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”, zabezpieczenie dostępu sieciowego dla radioastronomicznych prac badawczych w ramach europejskiego programu VLBI.
Utrzymanie i administrowanie sieci TORMAN zabezpiecza Uniwersytet Mikołaja Kopernika za pośrednictwem Laboratorium TORMAN Uczelnianego Centrum Informatycznego.
Bibliografia
- J. Żenkiewicz: Światłowodowa sieć komputerowa w Toruniu. Toruń: Głos Uczelni nr 9, 1993.
- J. Żenkiewicz: Miejska sieć komputerowa TORMAN w Toruniu. Projekt koncepcyjny. Toruń: Raport nr 1, OOO UMK, styczeń 1994.
- M. Czerniak, J. Żenkiewicz: TORMAN-toruńska sieć miejska. Netforum nr 3, 1995.
- M. Czerniak, P. Konstanty, J. Żenkiewicz: Miejska Sieć Komputerowa w Toruniu. Poznań: konferencja POLMAN 98, kwiecień 1998.
- J. Żenkiewicz: TORMAN-dziesiąta rocznica. W sieci. Toruń: Głos Uczelni nr 2(228), 2005.
- J. Żenkiewicz: TORMAN. The legacy of Nicolaus Copernicus. Poznań: PIONIER magazine, eng/2009.
- J. Żenkiewicz: Jak zmienić kręgosłup. Toruń: Głos Uczelni nr 7/8(293/294), 2010.
Linki zewnętrzne
- Strona domowa TORMAN
- Strona Uczelnianego Centrum Informatycznego UMK
- p
- d
- e
