Prikazy
| Ten artykuł należy dopracować: od 2023-05 → zweryfikować treść i dodać przypisy, od 2023-05 → poprawić błędy językowe lub stylistyczne (pomoc: powszechne błędy językowe), od 2023-05 → poprawić tłumaczenie fragmentów tekstu/pojęć (uwaga! nie należy używać automatycznych translatorów bez sprawdzenia uzyskanego dzięki nim tłumaczenia). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Prikazy (ros. Приказы) – dawne państwowe urząd centralny w Rosji, podporządkowane carowi, działające od XV do XVIII wieku, będące odpowiednikami współczesnych ministerstw. Na czele prikazów stali bojarzy[1]. Każdy prikaz posiadał swoją kancelarię kierowaną przez diaka, któremu podlegało do 50 poddiaków zajmujących się biurokracją. Znaczny rozwój prikazów miał miejsce w XVI i XVII wieku. W ramach reform Piotra I z lat 1717–1720 zostały zastąpione przez kolegia .
Rodzaje prikazów
- Prikaz Spraw Wojskowych (razriadnyj) – przeprowadzał rekrutację do wojska, ewidencjonował żołnierzy, dokonywał przeglądów oddziałów oraz aktualizował wykazy ludzi udających się na wyprawy z carem;
- Prikaz Dóbr Ziemskich (pomiestnyj) – zajmował się rozdawaniem majątków ziemskich w ramach nagrody za służbę, prowadził wykaz rozdanych majątków, nadzorował działalność gospodarczą szlachty w nadanych posiadłościach, ściągał podatki z włości oddanych w użytkowanie jak i rozstrzygał spory o ziemie;
- Prikaz Skarbowy (kazionnyj) – kierował ściąganiem danin od poddanych, zapewnianiem pensji pracownikom, uzyskiwaniem pieniędzy na wyprawy wojenne oraz reformami pieniężnymi;
- Prikaz Poselski (posolskij) – zajmował się zatwierdzaniem projektów ustaw, reform i nowych praw oraz kształtowaniem polityki zagranicznej;
- Suplik (czełobitiennyj);
- Prikaz Wielkiego Dworu (bolszowo dworca);
- Prikaz Arsenalski, Prikaz Uzbrojenia, Prikaz Puszkarski, Prikaz Spraw Kamiennych – zajmowały się zaopatrywaniem wojska w broń, jej produkcją oraz zarządzaniem fortyfikacjami;
- Prikaz do Spraw Rozbojów – nadzorował pracę starostów, zajmował się przestępstwami. Później wyodrębniano w nim także Prikaz Ziemski, Prikaz Chołopi, Prikaz Moskiewski i Prikaz Włodzimierski (dwa ostatnie miały charakter sądowy).
Przypisy
- ↑ MichałM. Sczaniecki MichałM., KatarzynaK. Sójka-Zielińska KatarzynaK., Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .
Bibliografia
Zobacz hasło prikaz w Wikisłowniku |
- prikazy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-11-20] .
Encyklopedie internetowe (instytucja państwowa):
- Britannica: topic/prikaz
- Universalis: prikaze