Powiat wieleński

Powiat wieleński widoczny na południe (część zachodnia) od zaznaczonego na czerwono Netzekreis

Powiat wieleński – dawny powiat polski z siedzibą w Wieleniu, istniejący przejściowo w 1920 roku.

Na mocy traktatu wersalskiego 10 stycznia 1920 trzy niemieckie powiaty Filehne[1], Czarnikau i Kolmar zostały przecięte granicą państwową. 3/4 powiatu Kolmar oraz po połowie powiatów Filehne i Czarnikau przypadły Polsce.

Z powiatu Filehne Polsce przypadła jego południowa (lewobrzeżna względem Noteci) część, z Dratzig (Drawsko), Roskau (Rosko) i główną częścią Filehne (Wieleń), które ustanowiły powiat wieleński. Natomiast przy Niemczech pozostała prawobrzeżna część powiatu z miejscowościami: Kreuz (Ostbahn) (Krzyż), Selchow (Żelichowo) i częścią Filehne (Wielenia) z dworcem kolejowym – Wieleniem Północnym.

Z przypadłych Polsce południowych części powiatów Filehne (wieleńskiego) i Czarnikau (czarnkowskiego) oraz z okolic Połajewa z dotychczasowego niemieckiego powiatu Obornik (obornickiego) utworzono w 1920 roku wspólny powiat czarnkowski w województwie poznańskim. Przypadłe Polsce 3/4 powiatu Kolmar przekształcono w powiat chodzieski w tymże województwie[2].

Pozostałe przy Niemczech północne części powiatów Filehne, Czarnikau i Kolmar połączono w jeden powiat o nazwie Netzekreis[3], który od 1 czerwca 1922 należał do Marchii Granicznej Poznańsko-Zachodniopruskiej, rejencji pilskiej. Obszar ten przypadł Polsce dopiero w 1945 roku, tworząc powiat trzcianecki.

Przypisy

  1. ↑ Utworzony w 1887 roku z zachodniej części powiatu Czarnikau
  2. ↑ Dz.U.M.B.Dz.Pr. z 1920 r. Nr 33 poz. 292
  3. ↑ Schneidemühl (Piła) stanowił nadal odrębny powiat grodzki
  • p
  • d
  • e
Powiat czarnkowski (1919–1975)
Przynależność wojewódzka
  • woj. poznańskie (II RP) (1919–39)
  • woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–54 i 1973–75)
  • Czarnków
  • Drawsko
  • Lubasz
  • Połajewo
  • Rosko (do 1954)
  • Wieleń (od 1973)
Gromady (1954–72)
  • Boruszyn (1954–71)
  • Chełst (1954–68)
  • Ciszkowo (1954–59)
  • Czarnków (1960–72)
  • Drawsko (1954–72)
  • Gębice (1954–59)
  • Huta (1954–71)
  • Krucz (1954–68)
  • Kruszewo (1954–72)
  • Lubasz (1954–72)
  • Miały (1954–59)
  • Miłkowo (1954–59)
  • Młynkowo (1954–59)
  • Piłka (1954–68)
  • Połajewo (1954–72)
  • Romanowo (Górne) (1954–68)
  • Rosko (1954–72)
  • Sarbia (1954–59)
  • Śmieszkowo (1954–59)